یک فعال شهری دربارۀ تخریب منازل ساکنان ده‌ونک ازسوی دانشگاه در ماه‌های اخیر گفت: «صبح روز ۲۷ مرداد امسال، درحالی‌که اهالی در خانه‌هایشان خواب بودند، تهدید دانشگاه عملی شد. تخلیۀ اجباری و تخریب‌های اضطراری با حضور یگان ویژه، بستن خیابان‌های محله، بیدار‌کردن مردم و بیرون‌کشیدنشان از خانه‌ها، اجبار آنها به تخلیه در چند ساعت و انتقال اثاثیه برخی از افراد که جایی برای اسبابشان نداشتند به مسکن مهر پردیس در همین روز اتفاق افتاد که مشکلات جسمی و روحی بسیاری برای ساکنین خانه‌ها و سایر اهالی به‌جا گذاشت».

 به گزارش خبرنگار ایلنا، چند ماهی می‌شود که تیغ بولدوزرهای گماشته از سوی دانشگاه الزهرا در پی تخریب خانه‌های مردمی در ده‌ونک هستند که پدران و مادرانشان از سال ۱۳۱۷ و به خاطر احداث کارخانۀ شمارۀ ۵ راه‌آهن در آنجا ساکن شده‌اند.

تاکنون صحنه‌های دردناکی از ساکنان بی‌پناه که با دست‌های خالی در پی دفاع از حق سرپناه خود هستند منتشر شده است. به‌علاوه خبر این اتفاق از سوی فعالین شهری منعکس و پیگیری شده است.

مسألۀ بلاتکلیفی وضعیت ثبت و سند منازل ساکنان در طی ۸ دهه‌ای که از عمر محله می‌گذرد، عموماً محل مناقشه بوده است. با این حال، طی مقاطع مختلف از سال ۸۲ به این‌سو، موضوع تصرف زمین‌ خانه‌های ساکنان این محله از سوی دانشگاه مطرح شده و طی چند ماه اخیر هم، تعدادی از منازل تخریب و تعدادی نیز در آستانۀ تخریب قرار دارند.

در همین رابطه با طاهره فاضلی (فعال شهری و عضو مجمع حق بر شهر باهمستان) گفتگویی داشته‌ایم. وی در ابتدای بحث در توضیح پیشینۀ این محله، گفت: «محله در سال ۱۳۱۷ و با احداث کارخانه شماره ۵ راه آهن و خانه‌های کارگری اطرافش، در زمین‌های هبه‌شده از سوی مستوفی‌الممالک به رضاشاه ایجاد شد. علت احداث خانه‌ها به گفتۀ اهالی این بوده که در آن زمان تپه‌های ده‌ونک فاصلۀ زیادی با تهران داشته و رفت‌و‌آمد هر روزه برای کارگران سخت بوده است».

به خاطر هزینه‌های بالای کارشناسی و عدم‌استطاعت مالی برای به‌کارگیری وکیل، ساکنان تاکنون نتوانسته‌اند زمین‌هایشان را به ثبت برسانند

وی در مورد مسألۀ واگذاری خانه‌ها به کارگران گفت: «چنانکه اهالی می‌گویند در آن زمان قول واگذاری خانه، به کسانی که بیش از مدت زمان مشخصی ( حدود ده سال) در خانه‌ها ساکن شوند داده شده، و حتی به صورت تدریجی از دستمزد ماهیانه برخی کارگران بابت واگذاری مبالغی کسر ‌شده است. به همین دلیل در طی سال‌های پیش و پس از انقلاب، دستوراتی از سمت شخص شاه، برخی وزرا مانند محمود حجتی وزیر راه و ترابری سابق و فتوایی از طرف آیت‌الله موسوی اردبیلی به عنوان مرجع تقلید برای واگذاری‌ زمین‌ها به ساکنان داده شده است. به رغم این مسائل و تلاش‌های ساکنان، به خاطر هزینه‌های بالای کارشناسی و ایجاد تیم حقوقی قدرتمند، و عدم استطاعت مالی برای به‌کارگیری وکیل، ثبت سند زمین‌ها به جایی نمی‌رسد. با این وجود، در تمام این سال‌ها، قبض آب، برق، گاز و… به نام خود اهالی ده‌ونک آمده است».

اختلاف نظر بر سر حدود زمین‌های وقفی بین دانشگاه و ساکنان محله

عضو مجمع حق بر شهر باهمستان اظهار داشت: «در سال ۱۳۸۲، دانشگاه الزهرا، پیگیری‌هایی را برای توسعۀ دانشگاه با استناد به وقفنامۀ مستوفی‌الممالک انجام می‌دهد که بر سر حدود زمین‌های وقفی میان دانشگاه و ساکنان ده‌ونک اختلاف نظر است؛ ساکنان معتقدند در اصل این وقفنامه، قطعه زمین مشجر و محصور (که اشاره به همان زمین کارخانه بوده) به دانشگاه وقف شده است و صحبتی از زمین‌های متعلق به خانه‌های سازمانی و کارگری نبوده است».

وی اظهار داشت: «در سال ۹۴ پیگیری این مسأله از طرف دانشگاه با شدت بیشتری به جریان می‌افتد و اخطاریه‌ای برای مردم صادر می‌شود که بر مبنای آن می‌بایستی زمین‌ها را واگذار کنند. هم‌چنین به ساکنین گفته شده که باید معادل اجاره‌خانه‌ها در بین سال‌های ۸۲ الی ۹۴ را به دانشگاه پرداخت کنند».

فاضلی خاطرنشان ساخت: «از سال ۹۴ به این سو، دانشگاه گاه به طور خاموش و گاه علنی با پیشنهاد مبالغی بین ۵۰ الی ۱۰۰ میلیون تومان در تلاش برای راضی ساختن مردم جهت واگذاری خانه‌ها و ترک محله بوده است».

بسیاری از ساکنان سه سال است که از ترس از دست‌دادن خانه‌هایشان هیچ‌گاه خانه را خالی نگذاشته‌اند

این فعال شهری با اشاره به آخرین تحولات پیرامون وضعیت ساکنان بیان داشت: «یکی از اهالی می‌گوید بسیاری از ما سه سال است از ترس از دست‌دادن خانه‌هایمان هیچ‌گاه خانه را خالی نگذاشته‌ایم. با این حال، صبح روز ۲۷ مرداد در حالی که اهالی در خانه‌هایشان خواب بودند، تهدید دانشگاه عملی شد. تخلیۀ اجباری و تخریب‌های اضطراری با حضور یگان ویژه، بستن خیابان‌های محله، بیدار‌کردن مردم و بیرون کشیدنشان از خانه‌ها، اجبار آنها به تخلیه در چند ساعت و انتقال اثاثیه برخی از افراد که جایی برای اسبابشان نداشتند به مسکن مهر پردیس در همین روز اتفاق افتاد که مشکلات جسمی و روحی بسیاری برای ساکنین خانه‌ها و سایر اهالی به جا گذاشت».

درب بسیاری از خانه‌ها رو به خرابه‌ها باز می‌شود

عضو مجمع حق بر شهر باهمستان در پایان، گفت: «از ۲۷ مرداد به این سو شرایط محله بد و تأسف‌بار شده است. به‌گونه‌ای که درب بسیاری از خانه‌ها رو به خرابه‌ها باز می‌شود و اهالی در سایۀ تهدید و ترس زندگی می‌کنند».

منبع: ایلنا