برچسب: حرم رضوی

شهناز رمارم عضو شورای شهر مشهد، در گفتگو با نظرآنلاین از فراز و نشیب های طرح نوسازی و بهسازی حرم رضوی گفته و گزارشی از میزان پیشرفت آن را ارائه کرده است.

طرح توسعه حرم رضوی یکی از پر‌تنش‌ترین مداخله‌ها در زمینۀ تغییر چهرۀ مرکز شهر، تخریب ابنیۀ اطراف حرم مطهر در سال ۱۳۵۴ در قالب الگوی نوسازی بزرگ مقیاس و ایجاد فضای سبز در محدوده است. شعاع فلکه این طرح از رأس گنبد طلا ۳۲۰ متر و مساحت تقریبی این محدودۀ ۳۰ هکتار بود. با تخریب مراکز تجاری و اقتصادی، مسکونی و فرهنگی اطراف حرم مطهر ، فضایی قابل توجه در مرکز این بافت فشرده و متراکم ایجاد شد (رهنما و دیگران، 67:1384). این طرح در سال 1347 توسط مهندسین مشاور بوربور تهیه و توسط عبدالعظیم ولیان (استاندار وقت خراسان) اجرا شد. طرح توسعه حرم رضوی با نگاه اقتدارگرایانه و غیرمشارکتی با هدف پاکسازی بافت پیرامونی با مخالفت شدید مردم و مذهبیون اجرا و نتیجۀ آن جداشدن حرم از شهر بود. بازار‌های اصلی که ارتباط حرم با شهر را برقرار می‌ساختند، از بین‌ رفتند و بازار رضا در ضلع شرقی فلکۀ آب برای اختصاص به افرادي که مغازه‌هاي خود را در اين طرح از دست داده بودند، ایجاد شد. از نگاه پدیدار‌شناسی، این مداخلات ضربۀ جبران‌ناپذیری به بافت پیرامون حرم وارد کرد و معنابخشی را از میان برد و همچنین بی‌مکانی را در آن‌ها به وجود آورد. الگوی نوسازی بزرگ مقیاس ...

دورۀ پهلوی اول حکومت پهلوی توانست با عنوان به انگاره‌های موردنظر خود، به کمک اقتدار دولتی، با دخالت مستقیم در بافت قدیم شهرها جامعۀ عمل پوشاند. این اقدام‌ها به جهت تأثیر عمیقی که در تخریب و گسست بافت سنتی شهرها داشت، به جراحی بافت مشهور شده است. در این دوره مشهد نیز مانند سایر شهرهای ایران از شیوۀ ادارۀ سنتی خودگردان پا به دورۀ نوین قانون‌مداری و نظارت حکومت بر امور گذاشت. شالودۀ مدنی و تشکیلات بافت قدیمی و مرکزی شهر متحول شد و تغییر شکل در نقش ظاهری و درونی آن در قالب مظاهر مدرنیته نمود یافت و به تبع آن، رو به گسترش و نوسازی نهاد (مشهدی‌زاده دهاقانی، 55:1378). ساخت معبر مدوری در پیرامون حرم مطهر در دوره رضا شاه (مأخد: سازمان  نقشه برداری کشور) مهم‌ترین تحول کالبدی در عصر رضا شاه، طرح توسعۀ حرم رضوی با ساخت معبر مدوری در پیرامون حرم مطهر بود تا قدرت ناشی از انسجام بازاریان و مقامات مذهبی را تحت کنترل خود در آورد، چراکه تجربۀ سال 1285 نشان می‌داد این دو نهاد با اتحاد خود قادر به فلج‌کردن دولت هستند. با ساخت این خیابان مدور (فلکۀ شمالی و فلکۀ جنوبی)، ارتباط مستقیم میان دو بخش خیابان در دو جهت مخالف که ...