پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

عدم تعامل اجتماعی ساکنان، معضل مسکن آپارتمانیِ امروزی

چکیده: با وجود عدم ارتباط اجتماعی آپارتمان های امروزی ساکنان آن به محل سکونت خود، بیشتر به عنوان خوابگاهی جهت گذران زندگی می نگرند تا محلی ایجاد پیوند و تعلق خاطر.

مشارکت اجتماعی، نیاز آپارتمانهای امروز

راه حل افزایش ارتباطات اجتماعی ساکنان خانه‌ های آپارتمانی در ساختمان های میان مرتبه (5 تا 7 طبقه) تهران، با یکدیگر چیست؟

مطابق با مقالات معتبر و آراء صاحب نظران بین المللی، از جمله عناصری که موجب ارتقاء حس تعلق ساکنان به محل سکونتشان می‌ شود، برقراری ارتباط مناسب با یکدیگر و تعامل اجتماعی با همسایه ‌های خویش است. جدول یک ارائه دهنده مسائل و معضلات گوناگون موجود در بحث مسکن می باشد که از میان این همه، میزان فراوانی و اهمیت «فقدان تعاملات اجتماعی» در کنار عدم ارتباط با طبیعت، در صدر معضلات مطرح شده در رابطه با مسکن امروزی، در خلال مقالات بین المللی قرار دارد (جدول1).

عدم تعامل اجتماعی ساکنان، معضل مسکن آپارتمانیِ امروزی
جدول 1: «قطع ارتباط با اجتماع»، به عنوان پر تکرارترین معضلات در رابطه با مسکن امروزی. ماخذ: ضیا حسین زاده.

از جمله ویژگی‌ های خانه ‌های ایرانی، علاوه بر ارتباط تنگاتنگ آن ‌ها با طبیعت، برخورداری از فضاهای مناسب و دعوت کننده جهت ارتباط اعضای خانه با هم و با همسایه های خویش بوده است.

چنانچه فضاهایی چون ایوان ‌ها، بام خانه‌ ها و حیاط، به واسطه برخورداری از کیفیت فضایی مناسب، امکان حضور طولانی مدت ساکنان، گذران اوقات فراغت در کنار سایر اعضای خانه و یا همسایه ها را، خصوصا بعد از ظهرها و شب ها، فراهم می‌کردند که این امر، امکان بسیار مناسبی، جهت شکل گیری خاطرات فردی و جمعی اعضای خانواده  و در نتیجه ایجاد حس تعلق به خانه بود.

اما آپارتمان های امروزی بیشتر به سلول های انفرادی و ایزوله و فارغ از فضاهایی جهت تعامل و ارتباط ساکنان با هم و سایر همسایه ها تبدیل شده اند. به گونه ای که ساکنان آپارتمان های امروزی به محل سکونت خود، بیشتر به عنوان سرپناه و خوابگاهی جهت گذران زندگی می نگرند تا محلی ایجاد پیوند و تعالی و تعلق خاطر.

از طرفی در شهرهای امروزی با توجه به رشد جمعیت، تقاضای روز افزون برای مسکن، قیمت بالای زمین و مسکن و شرایط اقتصادی کنونی کشور، امکان طراحی و ساخت خانه‌ هایی به سبک و سیاق شهرهای گذشته ایرانی، به خصوص در کلان شهرهایی چون تهران، راه حلی چندان منطقی و عملی نمی‌ نماید.

از طرفی ساخت و سازهای رایج در مسکن آپارتمانی امروزی نیز در جهت استحصال سود حداکثری برای سازندگان، تمام تلاش خود را معطوف به ساخت هر چه سریع تر این ساختمان ها و بدون توجه به فضاهایی چون تراس ها و بام ها کرده، نیازهای ارتباطی و معنایی ساکنان را به کلی نادیده گرفته و معضلات اجتماعی و روانی فراوانی را به بار آورده است.

لذا راه حل مناسب، با در نظر گرفتن محدودیت‌ های زندگی امروزی و‌ مسکن آپارتمانی در ساختمان های میان مرتبه، استفاده صحیح و مناسب از فضاهایی چون تراس و بام این ساختمان ها است، به نحوی که این فضاها به جای تبدیل شدن به محلی جهت انبار وسایل اضافی، قرارگیری تاسیسات ساختمانی، پهن کردن رخت ها و مواردی از این دست، به فضاهایی قابل دسترس و با کیفیت فضایی قابل قبول تبدیل شوند تا امکان حضور و استفاده هر چه بیشتر ساکنان در این فضاها را فراهم آورند و از این طریق بخشی از ارتباط ساکنین با هم و تعاملات اجتماعی از دست رفته آن ها، جبران شود.

 عدم تعامل اجتماعی ساکنان، معضل مسکن آپارتمانیِ امروزی
تصویر 1: ارتباط و تعامل بالای ساکنان با هم در خانه های ایرانی بر فضای تراس ها و بر فراز فضای بام به دلیل کفیت فضایی بالای آن ها. مینیاتور ضحاک و کاوه آهنگر. ماخذ: www.alamy.com

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ضیا حسین‌زاده

ضیا حسین‌زاده

پژوهشگر دکتری معماری منظر دانشگاه تهران
میزان مطالعه مطلب