توسعه کلانشهر تهران، معضل ایران
آیا علت اصلی معضلات تهران، ایرادات طرح های توسعه شهری تهران است؟ آیا با تغییر طرح های تهران مشکلات این شهر مرتفع می گردد؟
پژوهش ها نشان می دهد که مهاجرت ها به تهران روزافزون بوده و بسیاری از معضلات به وجود آمده در شهر تهران ناشی از تراکم بالای جمعیت و به فراخور آن نیاز روز افزون به مسکن و خدمات شهری است که به دلیل تراکم و تقاضای بالای به وجود آمده بسیاری از زیرساخت های شهری پاسخگوی نیازهای مردمی نبوده و نارضایتی ها را منجر شده است. یعنی افزایش تراکم جمعیت و افزایش جمعیت تهران از ریشه های معضلات شهری می باشد.
هرچند در ظاهر چنین می نماید که تقویت زیرساخت ها و تحقق طرح های توسعه و تامین مسکن و مایحتاج و نیازهای ساکنین تهران بر کیفیت این فضای زندگی این شهر می افزاید ولی بالا رفتن کیفیت امکانات و همچنین توسعه فضای کسب و کار در این کلان شهر منجر به مهاجرت هر چه بیشتر مردم به تهران خواهد بود. لذا سوال مهمی پدید می آید که آیا تهران می تواند ایران را در خود جای دهد؟
شاید به تمرکز بیش از حد بر حل معضلات این کلان شهر، لازم است که با نگاهی عمیق تر به ریشه اصلی معضل، راه حل اصلی در رفع معضلات و ایجاد امکانات در شهرهای دیگر ایران نهفته باشد. در صورتی که نیازهای مردم در شهر های کوچک تر برطرف شده باشد، به احتمال زیاد خود را درگیر سکونت در شهری با آلودگی هوا، ترافیک بالا، قیمت بالای مسکن و غیره نخواهند کرد. معضلات کلانشهر تهران فریاد کمبود امکانات شهرهای دیگر است که خود را به صورت هجوم به این شهر نشان داده است.
با توجه به موارد ذکر شده می توان نتیجه گیری کرد که حل معضلات کلانشهر تهران می تواند معضل آفرین نیز باشد. هرچند که نیازها و مشکلات کوچک و زیرساختی تهران ضرورتاً نیاز به مرتفع شدن دارند، ولی در صورت عدم توسعه شهرهای دیگر و همچنین عدم توسعه مناسب فضای کسب و کار، ارتقای کیفیت و کمیت فضاهای شهری و خدمات مرتبط با آن، مهاجرت ها به تهران ممکن است با افزایش روبه رو باشد.
ولی در صورتی که توسعه و تقویت امکانات و زیرساخت های سایر شهر ها انجام پذیرد می توان امید داشت که به دلیل وجود معضلات متعدد در شهر تهران، مهاجرت معکوس (مهاجرت از تهران به سایر شهرها) صورت پذیرد. که نتیجه آن کاهش خود به خودی برخی معضلات تهران از جمله ترافیک و آلودگی هوا خواهد بود.
بنابراین بهتر آن است که همزمان با توجه به رفع فوری نیازهای مردمی تهران، سرمایه گذاری های گسترده در توسعه و ایجاد فضای کسب و کار، ایجاد زیرساخت های باکیفیت و همچنین ایجاد جذابیت های خاص در سایر شهرها انجام شود. چرا که کم توجهی به سایر شهرها، خود به خود منجر به مهاجرت های متعدد به تهران شده و می تواند معضلات بزرگتری ایجاد نماید.