کیفیت معماری در نوسازی بافتهای فرسودۀ تهران
آیا در نوسازی بافتهای فرسوده میتوان به مقولۀ کیفیت معماری پرداخت وقتی محدودیتهای اقتصادی در این بافتها امکان نوسازی را به حداقل میرساند؟ آیا اساساً میتوان از ساکنان این بافتها که داشتن یک سرپناه نهایت خواستهشان است توقع رعایت کیفیتهای معماری را داشت؟ آنچنان که ویترویوس برای معماری سه جنبۀ ایستایی، کارایی و زیبایی قائل بود میتوان کیفیتهای اولیۀ معماری را در سه مؤلفه خلاصه کرد: کیفیت ساخت، کیفیت عملکردی و کیفیت زیباییشناختی. بیشک مؤلفههای کیفی گستردهتر و مفصلتر از این سه مورد است اما در شرایط پیچیدۀ بافتهای فرسوده، تأمین همین موارد نیز با دشواری همراه است. به نظر میرسد که در وضعیت فعلی بافتهای فرسودۀ تهران، ناپایداری سازهای و فقدان زیبایی و تناسبات بصری بیشتر مشهود است. جنبههای عملکردی معماری با مداخلات پیوستۀ ساکنان در بناهای موجود و الحاقات متعدد پاسخ گفته شده است. در واقع ساکنان صرفاً در جهت تأمین نیازهای عملکردی، انواع مداخلات را در کالبد بنا انجام میدهند که غالباً فاقد سازۀ مناسب و بیتوجه به زیبایی بصری است. عمدۀ دلیل این اتفاق به محدودیت اقتصادی ساکنان باز میگردد که با هزینۀ حداقلی، سعی در تأمین بیشترین کارایی دارند. بنابراین در بافتهای فرسوده زیبایی بصری و کیفیت ساخت، برای ساکنان موضوعیت ندارد و یا حداقل ...