مسیرهای دوچرخه و نفی ارزش های محیطی و ایمنی برای شهروندان
ریشه ساختارهای تکرار شونده در مدیریت شهری که هدف گذاری فارغ از برنامه، اقدام بدون مطالعه، و آسیب محیطی را به اعتراض شهروندان و مسئولیت ناپذیری مدیران در برابر پیامدها ختم می کند چیست؟
تجربه احداث مسیر دوچرخه در تهران نشان دهنده عدم وجود سياست هاي ويژه طراحی منظر راه، و غلبه تفکر تک بعدی مهندسی و طراحی کالبدی برای تغییر الگوی زیست در شهر است. محور اندیشه می بایست نه مداخلات کالبدی به خودی خود، بلکه پیامدهای کوتاه مدت و بلند مدتی باشد که این اقدامات بر جریان حیات شهر دارند.
در دو سال گذشته، در اغلب محورها تمام فرایندهای منتج به ایجاد الگوی حرکت مبتنی بر دوچرخه، به یک اقدام عمرانی یعنی گام آخر از فرایند کفسازی مسیر با رنگی متمایز تقلیل یافته است. مسیرهای ویژه دوچرخه در پیاده رو های موجود، غالباً بدون توجه به ارزش های محيطی مبتنی بر منظر راه، و فارغ از ملاحظات ایمنی ایجاد شده و به خطری جدی برای عابرین پیاده و دوزخی برای شهروندان تبدیل شده اند.
با توجه به سرعت شكل گيري مسیرهای ویژه دوچرخه در پیاده رو های موجود از طریق تخريب پیاده رو و شكل گيری عرصه جديد در بخشی از معابر در بازه زماني نسبتاً كوتاه، مسائل ایمنی، مشكلات ترافیکی و اغتشاشات اين معابر از شدت و نمود بيشتری برخوردار شده است.
با اتخاذ رویکردهای مهندسی محض، نه فقط اهداف متولیان امر محقق نشد، بلکه این مسیرها در تصرف موتورسوارهایی درآمده اند که با سرعت و بدون محدودیت از کنار عابرین پیاده در متن پیاده رو می گذرند.
رفع تهدید و آسیب ایجاد شده بویژه با هدف تردد ایمن و بازگرداندن کیفیت به پیاده رو، به مطالبه شهروندان و دغدغه مدیریت شهری تبدیل شده است. در پاسخ به نیاز حاضر، برخی گروه های ذینفوذ با تکیه بر همان رویکرد مهندسی صرف همچنان مداخله کالبدی را مطرح می نمایند.
حال آنکه با امعان نظر به پیچیدگی عناصر شهری و انسانی، تفکر و ارزیابی های اجتماعی بر تفکر صرفا مهندسی و فن آورانه اولویت دارد.
مسئولان می بایست به جای اولویت دادن به اندیشه صرف مهندسی و راه حل هایی چون حذف مسیرهای ایجاد شده، تغییر رنگ مجدد یا مسدود کردن با عناصر فیزیکی، به مطالعات اجتماعی روی بیاورند و راه حل های غیر مهندسی را بیازمایند تا در افق کوتاه مدت و میان مدت با مشکلات بزرگتر، اعتراض وسیع تر و ناکارآمدی محیطی آشکارتر مواجه نشویم.
پیش از هرگونه مداخله کالبدی مجدد در هر مسیر واجد آسیب، لازم است نخست ارزیابی پس از اجرا با تکیه بر مولفه های توسعه پایدار انجام شود. تا با سياست گذاري هوشمندانه و با داشتن حداقل تعارض با مسائل چند بعدی موجود، حداكثر كيفيت محیطی ممكن میسر شود.
