توضیحات عضو هیات علمی پژوهشکده نظر درباره چمن ورزشگاه آزادی در گفت و گو با جماران

استاد دانشگاه تهران و مشاور و ناظر طرح بازسازی چمن ورزشگاه آزادی که زمین نامرغوب آزادی را پس از بازی پرسپولیس و النصر با تلاش تیم نگهداری، بهبود داد، هشدار داد: سهل انگاری در نگهداری از زمین آزادی در سه سال اخیر مشهود است و اکنون عده به دنبال طرح های غیرعلمی و منفعت طلبانه برای تعویض چمن ورزشگاه آزادی هستند!

به گزارش نظرآنلاین، جماران نوشت: کیفیت پایین زمین چمن ورزشگاه آزادی، در میزبانی از مسابقات لیگ قهرمانان آسیا که شروع آن اتفاقا با حضور تیم های متمول عربستانی و ستارگانی چون رونالدو نیمار رقم خورد، تا ضعف ها بیش از پیش به چشم آید، در عین سادگی به یکی از چالش های امروز ورزش مملکت تبدیل شده است!

انتقادها پیش از بازی پرسپولیس و النصر و حضور رونالدو در تهران و در ادامه آبروریزی های بین المللی بخاطر وضعیت بد زمین در  آن مسابقه؛ کار را به جایی رساند تا حتی پای مجلس و سازمان بازرسی کل کشور هم به ترمیم یک زمین مسابقه فوتبال باز شود و نهایتا وزارت ورزش و شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی از هر رویه ای که قبلا داشتند منصرف شده و دست به دامان متخصصانی شوند که پیشتر برای تاسیس و ترمیم چمن استادیوم آزادی کار علمی کرده بودند.

علت بهبود فوری چمن ورزشگاه آزادی در بازی نساجی و الهلال؟!

اما واقعیت ماجرا این است که شرکت توسعه و نگهداری امکان ورزشی در نامه ای به دانشگاه تهران تقاضا می کند تا دکتر محسن کافی – استاد چمن های ورزشی ایران که در سال 1381 مسئولیت مشاوره و نظارت بر بازسازی و احیای چمن ورزشگاه آزادی را بر عهده داشت، این بار هم در راستای مسئولیت اجتماعی با همکاری تیم سابق شان بیاید و کمک کنند تا با نظارت او، زمین مسابقه در وهله اول تا بازی نساجی و الهلال ترمیم فوری پیدا کند و در ادامه هم عملیات بهبودی حاصل شود.

نتیجه این کوتاه آمدن، اوضاع به نسبت بهتر و ترمیم شده چمن ورزشگاه آزادی در مسابقه نساجی و الهلال بود.

محسن کافی – استاد تمام دانشگاه تهران و عضو هیات علمی‌ پژوهشکده نظر که تجربه 30 سال تحقیق روی زمین و چمن های ورزشی دارد با اشاره به سابقه چمن ورزشگاه آزادی به خبرنگار ورزشی جماران (جی پلاس) گفت: بهمن سال 1380، یک بازی ناموفق میان ایران و کره صورت گرفت و به دلیل تجمع آب شدید روی چمن ورزشگاه، سعی کردند با تشک سربازانی که وظیفه حفاظت و حراست ورزشگاه را بر عهده داشتند، آب روی چمن را جمع کنند!

 از آنجا که پیش از این مساله، اخطارهایی درباره امکان بروز چنین مشکلی داده بودم، محسن مهرعلیزاده – معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی وقت، از من دعوتی برای همفکری داشت و در آن جلسه توضیح دادم که باید تجربه موفق جهان به ورزشگاه آزادی منتقل شود، چرا که تکنولوژی ها و فناوری ها در دنیا امروز تغییر کرده است.

آزادی، زیرسازی استاندارد 90 درصد زمین های جهان را دارد

وی با بیان اینکه بعد از آن جلسه، بر اساس ابلاغی که رئیس وقت سازمان تربیت بدنی داشت، مامور به پیاده سازی بهترین سیستم در چمن این ورزشگاه شدم، ادامه داد: با جستجو در سوابق 17 استادیوم ورزشی دنیا و مصاحبه با عوامل آنها، خلاصه ای از تجربیات شان به دست آمد که نشان داد بهترین سیستمی‌که در شرایط فعلی می‌توانیم در ایران پیاده کنیم، براساس استاندارد DIN آلمان است.

در حال حاضر اساسا زیرسازی ورزشگاه آزادی منطبق با استاندارد «18035DIN  » بوده که سیستمی‌کاملا به روز است. حتی در شرایط فعلی، هم استاندارد 90 درصد زمین های دنیا نیز اینگونه است.

آنها که می گویند چمن ورزشگاه آزادی کهنه است، اغلب دنبال منافع شان هستند!

این استاد دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه ” آنها که تبلیغات می‌کنند این زمین کهنه است و باید عوض شود، اغلب نمایندگان کمپانی هایی هستندکه می‌خواهند با خرج تراشی سیستم خود را پیاده کنند! ” خاطرنشان کرد: این سیستم که در آن زمان لازم بود دانش فنی اش منتقل شود، با همکاری سه نفر؛ پروفسور «ارش» از آلمان، آقای «گرامافو» از هلند و بنده از ایران، پیش رفت.

در آن دوره، زیرسازی هایی انجام دادیم. اکنون چمن ورزشگاه آزادی سه لایه دارد. لایه زهکش زیر، که اصطلاحا به آن DS می‌گویند؛ لایه وسط که به آن URTS می گویند، فیلتر وسط است برای جلوگیری از انتقال ریزدانه ها از بالا به پایین؛ و نهایتا RTS که در بالا قرارگرفته است. این سیستم برای شرایطی طراحی شده که بارندگی زیاد و یا به شستشوی مکرر زمین نیاز باشد. از آنجا که میزان ماسه در لایه بالا زیاد است اصطلاحا عنوان SAND BASE  هم برای آن به کار می‌رود.

وی با بیان اینکه اگر از این سیستم، مراقب درستی شود، مشکلی نخواهد داشت، تاکید کرد: چه بسا که در 20 سال گذشته و حتی تا اواخر 1401، این چمن، جزء بهترین زمین های آسیا بود و چندین بار جزء پنج چمن برتر آسیا اعلام شد.

این استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه بعد از تکمیل پروژه زمین چمن ورزشگاه آزادی، به مدت دو سال وظیفه آموزش نیروهای مستقر در آنجا را بر عهده داشته و آنها نیز با فراگیری اصول لازم، به خوبی از زمین نگهداری می‌کردند، به جماران گفت: 25 روز پیش اطلاع دادند که وضعیت چمن خراب شده و من هم از آن بازدیدی داشتم. در نهایت براساس نامه درخواست مدیرعامل شرکت توسعه اماکن ورزشی به ریاست دانشگاه تهران؛ با توجه به اینکه تنها کسی در ایران هستم که این سطح از تخصص چمن را دارد و جزء بنیانگذاران چمن آزادی بوده است؛ برای کمک به بازسازی چمن همراه با تیم مورد تائیدم، به این مساله ورود کردم.

اتفاق بدی که 15 روز قبل از بازی پرسپولیس و النصر در آزادی افتاد!

محسن کافی ادامه داد: متاسفانه آن دوره ای که به زمین صدمه وارد شده، اختیارات و امکانات این گروه را کاهش داده بودند و این زمین در یک دوره 15 روزه، قبل از بازی پرسپولیس هم به طور کلی تحت مدیریت فرد دیگری بوده و روشن نیست چه اتفاقاتی برای آن افتاده است! ما اکنون، در حال گزارش گیری کامل هستیم تا بتوان روی آن تحلیلی علمی – فنی ارائه دهیم.

عضو هیات علمی دانشکده های کشاورزی دانشگاه تهران با بیان اینکه براثر سهل انگاری و سوء مدیریت در بازه زمانی حداقل یک تا سه سال گذشته، چمن ورزشگاه آزادی آسیب دیده است، به جماران گفت: این اتفاق که ناشی از نگهداری ناصحیح بوده؛ باعث شده که لایه رویی دچار خسارت شود! آنها سعی کرده بودند با وصله کاری آن را پر کنند که موفق نشدند.

 براساس گزارش های اعلامی، متاسفانه در 15 روز آخر قبل از بازی پرسپولیس، روی چمن ورزشگاه آزادی غلتک سنگین زده شده است! در لایه بالا هم RTS  بالا رفته، تنفس ریشه پایین آمده و به دنبال آن تغذیه مکرر و آبیاری ریشه انجام شده است. در نتیجه ریشه ها مقداری دچار پوسیدگی شده و به همین دلیل در بازی پرسپولیس چمن به راحتی کنده می‌شد! در واقع، به دلیل فشاری که به چمن آمده، این مساله ای کاملا طبیعی است.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: با ورود ما، اولین مساله ای که لازم دانستیم، این بود که سریعا زمین را هوادهی کنیم که میزان فشردگی COMPACTION پایین بیاید. ما با تنظیم PH  آب شستشوی ترکیباتی که ناشی از تغذیه مکرر تجمع پیدا کرده بود را کاهش دادیم.

تقریبا چمن همه ورزشگاه های ایران آلوده به ” نماتد ” است

محسن کافی درباره برخی مسائل مطرح شده در رابطه با تجمع «نماتد» در چمن ورزشگاه آزادی به دلیل آبیاری با آب دریاچه آزادی، به جماران توضیح داد: تقریبا تمام چمن ورزشگاه‌های ما آلوده به نماتد است. این به دلیل ساختار ریشه و مکانیسم پذیرش نماتد، اتفاق می افتد.

اما نماتد ارقام متفاوتی دارد. از آنها که به حالت همزیستی درآمده اند و صدمه ای نمی‌زنند تا آنها که می‌توانند اثرات ظاهری منفی ایجاد کنند که معمولا به صورت رنگ پریدگی و پلنگی شدن خود رانشان می‌دهد. آزادی هم از این مساله مستثنی نیست و ما هم عملیات کنترل و مبارزه را با ترکیباتی که تاثیرات مثبت و خطرات کمتری دارد و توصیه آزمایشگاه تخصصی مربوطه بوده است، آغاز کرده ایم.

وی با تاکید بر اینکه هر اتفاقی ناشی از سوء مدیریت برای چمن های فوتبال بیافتد، به شرط اینکه لایه های زهکش زیر دچار انسداد نشده باشند، قابل برطرف شدن است؛ ادامه داد: تمرکز ما روی لایه بالایی بود.

اما سه لایه را با ضریب گذر آب، مورد توجه قرار دادیم. در زمانی که بر مجموعه آزادی نظارت داشتم، 6 هزار متر خزانه برای حمایت از چمن ورزشگاه آزادی را در کشت و صنعت جیرفت تولید و به آزادی منتقل و حفظ کرده بودیم که از آن میزان، ‌حدود 150 متر مانده بود. از این جهت ناچار شدیم از پشت دروازه ها استفاده کنیم که این کار کاملا منطقی است.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه در زمانی که زمین دچار مشکل حاد شده و بازی نزدیک است، استفاده از چمن های ساپورت خزانه های دیگر به دلیل اختلاف رنگ، منطقی نیست، افزود: بهترین کار، این است که اگر پشت دروازه چیزی وجود دارد، آن را به وسط زمین منتقل ‌کنیم و ترمیم را انجام می‌دهیم. بعد از خزانه های دیگر، به پشت دروازه بیاوریم.

چمن ورزشگاه آزادی یک ماه زمان تا 80 درصد بهبودی

وی با انتقاد از تصاویر و فیلم های منتشر شده درخصوص روند انجام تعمیر زمین چمن آزادی قبل از بازی نساجی و الهلال، به خبرنگار ورزشی جماران گفت: متاسفانه فیلم هایی از آن را به تمسخر در شبکه های اجتماعی منتشر کردند و برخی هم با ناآگاهی شروع به تخریب کردند! در حالی که در این ابعاد پشت دروازه، استفاده از رول های بزرگ امکان پذیر نیست؛ ضمن اینکه ساپورت آن نیز وجود نداشت.

این متخصص چمن در ایران با بیان اینکه در حال حاضر، آنچه که آزادی به آن نیاز دارد «زمان» است، ادامه داد: برای احیا و بهبودی حدود 80 درصدی زمین ورزشگاه آزادی، حدود یک ماه زمان کفایت می کند.

البته اکنون در طی هشت روز، بسیاری از عملیات اصلاحی که می‌توانست منجر به بازی آبرومندتر زمین برای بازی 11 مهر شود، با تلاش شبانه روزی تیم همراه پیش رفت که لازم می‌دانم از همه آنها تشکر کنم. آنچه برای گذر از لیگ که قاعدتا با بارندگی و سرمای هوا روبرو است، انجام شده و مقداری عملیات تکمیلی لازم است که بعد از بازی 16 مهر؛ (دیروز؛ پرسپولیس – گل گهر) انجام خواهیم داد.

برای آزادی؛ انسانی، ایرانی و ملی فکر کنیم

دکتر محسن کافی با تاکید بر اینکه در این پروژه باید انسانی، ایرانی و ملی فکر کنیم و به جای تخریب آنچه که داریم، به دنبال احیا و نجات داشته هایمان باشیم، تصریح کرد: چمن ورزشگاه آزادی می‌تواند همانطور که در 20سال گذشته، بهترین زمین بوده، در 20 سال آینده نیز بهترین زمین باشد.

استاد دانشگاه تهران در واکنش به انتقاد عده ای که معتقدند عمر چمن ورزشگاه آزادی تمام شده، به جماران گفت:  طول عمر برای زمین چمن مفهومی ندارد؛ چراکه بذرها و ارقام چمنی که استفاده می‌کنیم دو ویژگی تولید ریزوم و تولید استولن دارند. هر دو اینها ساقه های کاذبی هستند، که پاخوردگیِ در حد متعادل، نه تنها آن را از بین نمی‌برد بلکه به علت پاره شدن ریزوم ها و استولن ها، گیاهچه های دختری را برای رشد تحریک می‌کند و چمن نه تنها تنک نمی‌شود، بلکه به شرط اینکه به اصطلاح پاخوری و میزان فشار روی آن متعادل باشد؛ پرپشت هم می‌شود.

خیانت به آزادی؟! عده ای دنبال طرح منفعت طلبانه خودشان هستند!

عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه گاهی برای اینکه بتوانند تحمل این فشار را در لایه های مختلف افزایش دهند، روش های مختلفی را انجام می‌دهند که در مجموع مناسب استفاده ما نیست، هشدار داد: فیفا اجازه بازی روی چمن های مصنوعی را نمی‌دهد، به این دلیل که شرکت های بیمه گر آن را نمی‌پذیرند. شرکت ها چمنی ساخته اند که چمن مصنوعی با حفره هایی که دارد، روی زمین پهن می‌شود و ترکیب بذر و خاک روی آن پخش می‌کنند. با این روش، به ترکیب چمن مصنوعی و طبیعی می‌رسند.

چمن ورزشگاه آزادی، می‌تواند قدرت پاخوری را بالا ببرد، اما به دلایل متعدد، به کارگیری آنها باید با مطالعه دقیق باشد و عملیات نگهدای مانند هوادهی، کورینگ و دتچینگ دچار مشکل نشود.

وی خاطرنشان کرد: دستگاهی به نام «ورتیکاتر» داریم، که ریشه ها را به صورت عمودی در خاک می‌زند. اگر این چمن تلفیقی استقرار پیدا کند، استفاده از این دستگاه دیگر امکان ندارد. اگر بخواهیم در جاهایی که قرار است به علت صدمه زیاد، روی آن برشی ایجاد کنیم، این لایه بریده می‌شود.

 بنابراین، با تجهیزات رایجی که ما داریم و چه بسا با تجهیزات پیشرفته دیگر، این کار امکان‌پذیر نخواهد بود! در استفاده از فناوری های پیشرفته باید به این مساله توجه کرد که تطابق با شرایط اقلیمی ما بررسی شده باشد و امکان ساپورت و پشتیبانی آن هم فراهم شود.

افرادی می خواهند چمن ورزشگاه آزادی را عوض کنند

آدم به شک می افتد چرا تعمدا دنبال تخریب زمین هستند!

این استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه یکی از روش های متعادل و مناسب، همانطور که در بسیاری از زمین های ورزشی انجام می‌دهیم، رسیدگی و مبارزه علمی با آفات، بیماری ها و حوادث و اضافه کردن حجم مناسب از ماسه برای کاهش تراکم در بستر است، تا نیاز به سیستم های ترکیبی دیگر وجود نداشته باشد و چمن هم به خوبی کار خود را انجام ‌دهد، به جماران گفت: اکنون باید برای چمن آزادی، فرصتی فراهم شود تا به دور از جوسازی ها، کار پیش رود.

 برخی خواهان عوض کردن چمن ورزشگاه آزادی هستند و  گاهی آدم را به شک می‌اندازند که چرا تعمدا دنبال تخریب آن و طرح هایی برای عوض کردن آن را مطرح می کنند! امیدوارم اینگونه نباشد، چرا که این چمن، به راحتی می‌تواند با برنامه ریزی صحیح در بهره برداری به حالت اول برگردد و مشکلی هم برای آن به وجود نیاید.

کافی تاکید کرد: اندوخته و دانش فنی بسیار بالای ملی که منتج از تعامل با دانش فنی خارج از کشور است در دانشگاه تهران وجود دارد که حاصل آن طراحی سیستم چمن ملی ایران برگرفته از دانش معماری بادگیرهای ایران و شرایط سخت اقلیمی کویری است، می‌توند به راحتی در خدمت این کار قرار گیرد و آن را پیش ببرد.

امیداورم در کنار تلاش مسئولین برای بازسازی چمن ورزشگاه آزادی، به عنوان سمبل ملی، همیاری مردم و کمک های فکری با جلوگیری از جوسازهایی یک گروه با اهداف خاص را شاهد باشیم تا بتوانیم در مسیر احیای مجدد این چمن به درستی گام برداریم.

سوء مدیریت زمین آزادی را تخریب کرد

با غلتک سنگین و آبیاری ، زمین را از حالت طبیعی خارج کردند

طراح چمن زمین استادیوم آزادی در پاسخ به سوالی مبنی بر سطح کیفیت نگهداری زمین این ورزشگاه در گذشته، با انتقاد از شرایط نگهداری زمین، به جماران گفت: متاسفانه پیمانکار قبلی با سهل انگاری و غلتک سنگین و آبیاری که روی چمن داشته، بستر و وضعیت آن را از حالت طبیعی خارج کرده بود! 

بعد از اتفاقی که برای چمن افتاد، اقدامات اصلاحی انجام شده تا بتوان شرایط مساعدتری را برای بازی بعدی ایجاد کرد. با توجه به محدودیت زمان، نباید سطح انتظارات بالا باشد. اما حداقل این است که بتوانیم از اتفاق نامبارکی که در بازی قبلی افتاد جلوگیری کنیم که الحمدلله چنین هم شد و سرمربیان تیم ها بعد از بازی نساجی و الهلال در قیاس با اوضاع بسیار بدی که این زمین در مسابقه قبلی داشت، نسبتا از کیفیت آن راضی بودند.