پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
منو
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
  • یکشنبه 2 مهر 1402 06:32
جستجو
Close this search box.
صفحه اصلی معماری مبانی نظری معماری

مرزی برای منیّت نااهلان معماری

محمدرضا فروزنده نویسنده: محمدرضا فروزنده
دوشنبه 15 آذر 1400
در مبانی نظری معماری, معماری
A A
0

آیا چیستیِ مفاهیمی چون «معماری» بایستۀ ترسیم مرز هستند؟

«تجرید» و «انتزاع» که خود را در «نام»ها عیان می کنند خصلت هایی انسانی اند که هم مایۀ رشدند و هم مایۀ رکود. مایۀ رشداند چون ما را از آشفتگی تفسیر می رهانند و مراتب استنتاج را فراهم می‌ کنند؛ و مایۀ رکوداند چون مفاهیم را اسیر و محبوس می کنند. حبس مفاهیم در نام ها، نتیجه ای است که از ماهیت انتزاع سرچشمه می گیرد؛ چرا که رسالت انتزاع، هرس مفاهیم و ساده سازی آن هاست. این «ساده سازی» و استفاده مکرّر از واژه های مفاهیم، گاه توسط نااهلان به «تقلیل» می انجامد.

بیشتر بخوانید - Read More

کارتن ها؛ نماد اضطراب زندگی اجاره نشینی

در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

مرز معماری 

«هنر»، «شهر»، «معماری» و واژه هایی از این دست که به محصولی از عملی انسانی اشاره دارند نیز همواره در معرض این خطراند. امروزه ما هر صدایی که شکل و شمایلی حداقلی از یک قطعه را دارا باشد «موسیقی» می نامیم و به طور کلی هر محصولی را که  قادر باشیم در دسته های هنر هفتگانه بگنجانیم «هنر» می پنداریم. و به همین ترتیب هر بنایی را «معماری» می خوانیم؛ بدون آن که پیش از آن به این پرسش پاسخ دهیم و آن را با پاسخ قیاس کنیم: «معماری» چیست؟ آیا این گونه مفاهیم بایستۀ ترسیم «مرز» اند؟

ممکن است در نگاه اول این طور به نظر برسد که ترسیم مرز برای چیستیِ مفاهیم، عمل ساده سازی و انتزاع را شدت می بخشد. ممکن است فردی در اعتراض بگوید که این عمل، رکودی بیشتر را در پی خواهد داشت. باید پذیرفت که مفاهیم در طول تاریخ به قدری دچار دگرگونی شده اند و می شوند که خطر مذکور محتمل است. اما از طرفی باید در نظر گرفت که مفاهیمی این چنینی هرچند دگرگون شده، ماحصل تصادم اندیشه های افرادی است که خود را وقف تعریف چیستی آن ها کرده اند.

این تعاریف نیز خود محصول تزها، آنتی تزها و سنتزها است و چیزی خارج از این جهان نیست. «معماری» نیز از دسته مفاهیمی است که خود «علم» نیست؛ «علم» خادم اوست و نه مخدوم آن. بنابراین دشوار است که آن را مبتنی بر مشاهده و تجربۀ صرف تعریف کرد و اگر نتوان چنین کرد، تنها چیزی که باقی می ماند اندیشه هایی است که افراد «اهل» با خود حمل می کنند.

بدیهی است که این تعاریف ابداً به صورت ها اشاره ندارند و از جنس مفاهیم اند. بنابراین فردی در قامت معمار که به حرفۀ معماری می پردازد می تواند این طفل به بلوغ رسیده را به مسیری دیگر رهنمایی کند؛ لیکن شایسته نیست که او را دفن کن و جنین خویش را جایگزین کند. به کار بردن واژۀ شایسته به این دلیل است که امروزه نااهلان با سرمایه و قدرت وارد این خانه می شوند و برا آن مرزی ندارند. آن ها مجسمه ای را جایگزین معماری (این محمل مواجهه) می کنند و به بت پرستی می پردازند.

بنابراین تنها چیزی که باقی می ماند همین قید اخلاقی است: «احترام». واژه ای از خانواده «حریم»؛ همان مرزی مبهم و ذهنی که باید «اهل» (ساکن) آن خانه باشی تا بتوانی از آن عبور کنی.

مرزی برای منیّت نااهلان معماری
تصویر 1: نمونه ای از مجسمه هایی که جایگزین معماری می شوند. معمار حتی در توضیح پروژه هم گویی در حال تشریح یک مجسمه است.
برچسب ها: مبانی نظریمعماری
نوشته قبلی

فضای میانی، گمشده ساختمان‌های مسکونیِ تهران

نوشته بعدی

تعهدی برای حیات سرزمین

محمدرضا فروزنده

محمدرضا فروزنده

پژوهشگر دکتری معماری منظر دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

کارتن ها؛ نماد اضطراب زندگی اجاره نشینی

کارتن ها؛ نماد اضطراب زندگی اجاره نشینی

شنبه 18 شهریور 1402
در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

پنج‌شنبه 9 شهریور 1402

واکاوی علل به سرانجام نرسیدن وعده ساخت 4 میلیون مسکن در گفت و گوی بازار نیوز با سید امیر منصوری؛

در گفت و گو با روزنامه شرق؛ سید امیر منصوری: تهران برای نجات از زلزله هولناک زمان زیادی ندارد/ خانه‌های قریب به 5 میلیون تهرانی نیاز به نوسازی دارد

اوضاع وخیم شاخص مسکن در استطاعت برای سه دهک کم درآمد

ضرورت تکنولوژی ساخت؛ واردات یا تولید؟

نوشته بعدی
تعهدی برای حیات سرزمین

تعهدی برای حیات سرزمین

هر زمین پوشی، چمن نیست!

هر زمین پوشی، چمن نیست!

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *