سکه‌شناسی بخش مهمی از علم باستان‌شناسی است که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا روشنگر رویدادهای مهم و تاریک گذشته است. با مطالعه دقیق سکه‌ها، تاریخ غبارآلود و فراموش‌شده قرون گذشته آشکار شده و در معرض دید محققان و دانش‌پژوهان قرار می‌گیرد.

سکه، پیام‌آور گذشته‌هاست و از زمان‌های دور سخن می‌گوید، نه برپایۀ شک و تردید و پندار، بلکه سند و مدرکی است که از آغاز پیدایش تغییر و تصرفی در آن راه نیافته است. هرزمان که باستان‌شناسان آثار برجای‌مانده از دوران گذشته را مورد کاوش قرار می‌دهند، این امکان وجود دارد که با یافتن یک سکه، بخش فراموش‌شده‌ای از تاریخ یا حلقه مفقوده سلسله یا حکومتی تکمیل گردد، افسانه‌ای به حقیقت بدل شده یا نظریه‌ای که واقعیت تاریخی مورد قبولی بوده باطل و مردود گردد.

سکه‌شناسی در شناخت ادیان و مذاهب و اساتیر باستانی نیز نقش بسزایی دارد و تاریخ بسیاری از وقایع مهم مذهبی را روشن و آشکار می‌کند. سکه در هنر نیز مقام و منزلت بس ارجمندی دارد و با مطالعه آن به خوبی می‌توان به چگونگی ترقی و انحطاط هنر در ادوار مختلف و در میان اقوام آگاه گردید. با مطالعه شهرهایی که سکه در آنها ضرب شده، می‌توان جغرافیای تاریخی آن مناطق را با دقت بیشتری تدوین و ترسیم نمود و شهرهای فراموش‌شده و گمشده را بازشناخته، حتی از محل دقیق آنها آگاه شد. سکه معیاری سودمند برای شناخت مقیاس‌ها و اوزان در ادوار گذشته به شمار می‌رود. سکه تاریخ مصور آداب و رسوم، البسه، تزئینات، جنگ‌افزارها و گاهی معماری ملت‌هاست (نقش کشتی‌های جنگی در پشت سکه ساتراب‌های هخامنشی، تصویر قلعه‌های نظامی در پشت سکه‌های برنزی اشکانی و نقش آتشدان‌ها و آتشکده در سکه‌های ساسانی).

یکی از امتیازات مهم سکه در مقایسه با اشیا و یافته‌های دیگر باستانی، صحیح و سالم‌ماندن آنهاست. اغلب یافته‌های باستانی از مواد فاسدشدنی، از قبیل چوب، پارچه، استخوان، پوست و غیره ساخته می‌شده‌اند که در طول قرون تحت تاثیر خاک و سایر عوامل فرساینده تغییر شکل یافته و اغلب ناقص و معیوب گردیده‌اند، اما چون سکه‌ها از فلزاتی مانند طلا و نقره و مس و آلیاژهایی مانند برنز ساخته شده‌اند، نسبت به یافته‌های دیگر بسیار مقاوم بوده، در بسیاری مواقع کاملاً صحیح و سالم باقی مانده‌اند.

به علاوه در دوره هر فرمانروا تعداد بسیاری سکه‌های مشابه ضرب شده که بالطبع نمونه‌هایی از آنها از دستبرد زمانه محفوظ مانده‌اند. سکه سندی است مکتوب و کتابی کوچک، اما پرمحتوا که بعضی از دوران‌های تاریخی را فقط با مطالعه و بررسی آنها می‌توان روشن و آشکار نمود. خوشبختانه در تاریخ چندهزارساله ایران زمین، سکه نقش موثری را در روشن‌شدن رویدادهای تاریخی مخصوصاً در زمینه‌های فرهنگی، هنری، مذهبی، سیاسی، اقتصادی، جغرافیایی …. ایفا می‌کند، زیرا ضرب سکه در زمان فرمانروایی هخامنشیان و از قرن پنجم قبل از میلاد آغاز گردیده و تا امروز ادامه دارد که در بخش‌های آینده به اختصار نکات مهم آن در بستر تاریخ ایران اشاره خواهد شد.