تغییر نام معابر ﺷﻬﺮی ﻣﻘﻮﻟﻪاي اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﻮر در ﺳﺎل‌های ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺴﺘﺮده‌اي ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ شده است. در ﮐﺸﻮر اﯾﺮان اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎم‌ها در دو ﻣﻮج زﻣﺎﻧﯽ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد ﯾﮑﯽ در اوائل اﻧﻘﻼب ﺑﻮد در اﯾﻦ ﺑﺮﻫﻪ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎم‌ها ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻐﯿﯿﺮ اﯾﺪئوﻟﻮژي ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب و ﺗﻐﯿﯿﺮ ارزش‌ها در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. به دﻧﺒﺎل ﭘﺎكﮐﺮدن ﻧﺎم‌هاي ﻣﺘأﺛﺮ از ﻧﻈﺎم ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﯽ ﺑﻮد. ﻣﻮج دوم در ﺳﺎﻟهای اﺧﯿﺮ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎم‌هاﯾﯽ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد ﮐﻪ ﻧﺎم‌های ﻗﺒﻠﯽ ﻧﯿﺰ در ﻧﻈﺎم ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد. ﮔﺎﻫﺎ ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ دﭼﺎر ﺳﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎم در ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺑﻮده. اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﺸﺎن از آن دارد ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ نام‌ها در ﻣﻮارد ﺑﺴﯿﺎري ﻧﻤﺎد ﻧﻔﯽ ارزﺷﻬﺎ و اﺷﺨﺎﺻﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ و ﺟﺎﻣﻌﻪ دﯾﮕﺮ آن‌ها را ﻣﻘﺒﻮل نمی‌داند. در ﺧﺼﻮص ﺗﺤﻠﯿﻞ دﻻﯾﻞ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﯽﺗﻮان اﺑﻌﺎد ﺑﺴﯿﺎري را ﻧﻘﺪ ﻧﻤﻮد اﺑﻌﺎدي ﭼﻮن ﺑﻌﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﺣﻘﻮﻗﯽ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي و ﺳﯿﺎﺳﺖ. اﯾﻦ ﻧﻘﺪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ تغییر نام معابر ﺷﻬﺮي از ﻣﻨﻈﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي و ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﻣﯽﭘﺮدازد.
در اﯾﻨﺠﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﮐﻪ تغییر نام معابر ﺑﺎ ﻧﺎم‌گذاري ﻣﻌﺎﺑﺮ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ از اﯾن رو داﻧﺴﺘﻦ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي از ﺿﺮورﯾﺎت اﺳﺖ. ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﺎﻣﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﺪه ﻫﻮﯾﺘﯽ را در ذﻫﻦ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺑﻮﺟﻮد آورده اﺳﺖ و ﺷﻬﺮ وﻧﺪان ﺧﺎﻃﺮات ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﺎ آن ﻧﺎم و ﺗﻄﺎﺑﻖ آن ﺑﺎ ﮐﺎﻟﺒﺪش دارﻧﺪ. ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ نام‌ها ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮان اﯾﻦ ﺣﻖ ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. در واﻗﻊ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺷﯽ اﺳﺒﺎب دﺳﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي ﺷﺪه ﮐﻪ ﻓﻮت ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ روﯾﮑﺮد ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺳﺒﺐ ﺳﺮدرﮔﻤﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﺷﻬﺮي ﺷﺎن . ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎم ﻣﻌﺒﺮي اﺻﻠﯽ ﻣﺘﺮادف ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺣﺎل آﻧﮑﻪ ﺑﺎزﺧﻮرد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ آﻧﺎن ﻫﻤﭽﻨﺎن ازﻧﺎم ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻣﻌﺎﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده می‌کﻨﻨﺪ . سال‌ها ﻃﻮل می‌کشد ﮐﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺑﺎ ﻧﺎم ﺟﺪﯾﺪ اﻧﺲ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ و در زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮه ﺷﺎن وارد ﺷﻮد. اﯾﻦ اﻣﺮ در دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻫﺪف ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﺧﺎص از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎم، ﭼﺎﻟﺶ اﯾﺤﺎد می‌کنند. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل اﺗﻮﺑﺎن ﻧﯿﺎﯾﺶ ﭘﺲ از ﮔﺪﺷﺖ ﯾﮑﺴﺎل ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻧﺎم آﯾﺖ اﷲ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ ﺧﻮاﻧﺪه ﻧﻤﯽﺷﻮد. ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﺎدتﻫﺎي ﺷﻬﺮوﻧﺪي در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎم ﺧﯿﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ وﺟﻪ ﻣﺜﺒﺘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﺸﺎن از ﺑﺎر ﺳﯿﺎﺳﯽ اﯾﻦ روﯾﮑﺮد اﺳت.
به عنوان ﻣﺜﺎل در نام‌گذاری ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺼﺪق ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮ روﯾﮑﺮد ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ . ﺗﺎ زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﻔﮑﺮ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﺎم‌گذاری ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺼﺪق را ﻣﺠﺎز ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ سال‌هاست ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ درﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽﺷﻮد و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺟﻨﺎح‌های ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﻗﺪرت اﯾﻦ نام‌گذاری ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﯾﺪ.
در ﭘﺎﯾﺎن آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ آن اﺳﺖ ﮐﻪ در تغییر نام معابر ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﮐﻤﺮﻧﮓ ﺑﻮده و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﻣﺎﻟﮑﺎﻧﻪ دارد روﯾﮑﺮد ﻣﺪﯾﺮان ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺳﯿﺎﺳﺖزده و دﺳﺘﻮري اﺳﺖ و روﯾﮑﺮد دموکراتیک ﻣﺘأﺛﺮ از ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﮐﻤﺘﺮ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد. ﺗﻐﯿﯿﯿﺮ نام‌ها روﻧﺪي از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ داﺷﺘﻪ و ﺳﯿﺎﺳﺖ آن را ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي می‌کنند ﻧﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان . ﭼﺮا ﮐﻪ اﮔﺮ ﻫﺪف ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺑﻮد ﺑﺎﯾﺪ از آﻧﺎن ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﯽ ﻣﯿﺸﺪ ﺣﺘﯽ در ﺧﺼﻮص ﻣﻌﺎﺑﺮي ﮐﻪ آﻧﺎن از ﻧﺎم ﮐﻨﻮﻧﯿﺸﺎن رﺿﺎﯾﺖ ﻧﺪارﻧﺪ. ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎزﺗﺎﺑﯽ از روﯾﮑﺮد ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎﺷﺪ در دوري از دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ.
