• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
پنج‌شنبه 9 تیر 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی اخبار

موانع تحقق پذیری اولین طرح جامع تهران

نظر آنلاین توسط نظر آنلاین
شنبه 21 اردیبهشت 1398
در اخبار, شهر, منتخب, یادداشت
A A
0

در دهۀ ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ شمسی، اگر چه شهر تهران از نظر کالبدی- فضایی به صورت یک کلانشهر در آمد، ولی به دلیل تعارضات درونی و بیرونی خود نتوانست نقش خود را به عنوان پیشتاز و کانون توسعۀ پایدار در سطح ملی ایفا کند. همراه با رشد جمعیتی و گسترش محدودۀ فضایی شهر تهران در طول این دو دهه، روند ایجاد زیرساخت‌ها و تأسیسات و تجهیزات شهری نیز نه براساس تفکر برنامه‌ای، بلکه بیشتر به صورت مقطعی و خودبه‌خودی گسترش پیدا کرد. در همین دوره، وسعت تهران از حدود ۱۰۰ کیلومتر مربع به حدود ۲۸۳ کیلومتر مربع (نزدیک به سه برابر) افزایش پیدا کرد. در نتیجه این تغییرات، نیاز به تأمین زیرساخت‌های شهری مثل آب، انرژی، شبکۀ ارتباطی، تسهیلات شهری و فضاهای خدماتی و فراغتی به یک ضرورت حیاتی بدل شد و به صور مختلف احداث آنها در برنامۀ کاری دولت و شهرداری تهران قرار گرفت.برنامه‌ها، یا طرح‌های شهری با عنوانی که هم اکنون در کشور متداول است (یعنی طرح‌های جامع، هادی و تفصیلی) در ابتدای برنامۀ سوم قبل از انقلاب شکل گرفت. در دنبالۀ این تحولات قانون اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق چند ماده به قانون شهرداری‌ها در اسفند ۱۳۴۵ به تصویب رسید. در مادۀ ۹۷ این قانون به ضرورت تشکیل شورایعالی شهرسازی اشاره شده بود و به موجب مادۀ ۹۸ آن، شهرداری‌ها مکلف به تهیۀ طرح‌های جامع شده بودند. تهیۀ طرح جامع براي شهر تهران از ابتداي تشكیل شهرداري در این شهر، مورد توجه بود. در سال ۱۳۴۴ سازمان برنامه و بودجه قرارداد « طرح جامع تهران » را با مهندسان مشاور «عبدالعزیز فرمانفرمائیان» به امضا رساند. مطالعات آن در سال ۱۳۴۵ شروع و طرح جامع تهران در سال ۱۳۴۹ به تصویب رسید.

طرح جامع تهران

مطالعات طرح جامع اول تهران زماني شروع شد که این شهر در سال ۱۳۴۵ حدود ۱۸۰ كلومتر مربع وسعت و نزدیک 3 میلیون نفر جمعیت داشت. در این طرح، براي سال ۱۳۷۰ (افق طرح) محدوده‌اي به وسعت ۶۵۰ كلومتر مربع و جمعیتي حدود ۵.۵ میلیون نفر پیش‌بینی شده بود. در طرح جامع اول، قرار بود تراکم جمعیت تهران از حدود ۱۵۰ نفر به حدود ۹۰ نفر در هکتار کاهش یابد و به ازاي هر نفر حدود 55 متر مربع انواع خدمات در نظر گرفته شود. همچنین مقرر شد گسترش شهر تهران به سمت غرب صورت گیرد. این طرح از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۷ مبناي هدایت توسعۀ تهران بود.

بیشتر بخوانید

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

نقش نهاد در پایش طرح های توسعه شهری

در تحلیل‌های این طرح جامع، هدف این بود که جمعیت تهران در حدود ۵.۵ میلیون نفر محدود شود. این رویکرد تحدید جمعیت شهر تا سقف مورد نظر به منظور حفظ تناسب بین پایتخت و دیگر نقاط کشور بود و تمام رویکردهای مالی شهر و پیش‌بینی روندهای اجتماعی و اقتصادی آن بر این اساس در طرح جامع پیش‌بینی شده بود. بر این اساس در اولین طرح جامع شهر تهران، هیچگونه اولویتی برای سرمایه‌گذاری وسیع در صنایع و سایر طرح‌های تولیدی در شهر در نظر گرفته نشد. طرح جامع تهران که اولین سند راهبردی شهر تهران بود، همواره محل مجادلات کارشناسی فراوانی بین شورایعالی شهرسازی و معماری و شهرداری تهران بود. اختلاف نظر بین دستگاه‌های متولی و توأم‌شدن با انقلاب اسلامی و آغاز جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۵۹، سند راهبردی اول طرح جامع را کم‌رنگ کرد.

یکی از عواملی که باعث شد تا طرح جامع تهران محقق نشود، فقدان یک سیاست ملی و منطقه‌ای مناسب در حوزۀ توسعۀ اقتصادی بود. به دلیل اینکه رشد سریع شهر و شکل‌گیری منطقۀ کلانشهری تحت‌تأثیر نیروهایی از قبیل تمرکز سیاسی و اداری در کشور، اتخاذ سیاست قطب‌های رشد اقتصادی و صنعتی در تعداد معدودی از مراکز شهری، رشد جمعیت کشور و فقدان فرصت‌های جدید اشتغال و درآمد در مناطق روستایی و شهرهای کوچک بود. از طرف دیگر، اشتباه مهندسین مشاور در تعیین محدودۀ بزرگ برای توسعۀ آتی شهر، هدف‌گذاری غیرواقع‌بینانۀ آنها برای افزایش سرانه‌های خدماتی و کاهش تراکم جمعیت شهر (با کمک ابزار مقررات ساخت‌وساز) نیز عملاً امکان جذب جمعیت بیشتر را به شهر فراهم آورد. علاوه بر این عدم اقدام عاجل از سوی دولت برای گسترش حمل‌و‌نقل عمومی در شهر، اهتمام دولت به گسترش صنعت خودروسازی در کشور، ارزانی نسبی قیمت بنزین و بالاخره بی‌توجهی کامل به احداث پارکینگ‌های عمومی در شهر مزید بر علت شد و گره کور ترافیک شهری را محکم‌تر کرد. افزایش قیمت نفت در دورۀ ۱۳۵۳-۱۳۵۶ نیز موجب افزایش درآمد سرانۀ مردم و گسترش بوروکراسی دولتی شد و این بر جذب جمعیت بیشتر به شهر تهران و حومۀ آن در این دوره تأثیرگذار بود.

در نتیجه، این عوامل مانع تحقق طرح جامع تهران در سال ۱۳۴۹ شدند و وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و آغاز جنگ در مهر ماه سال ۱۳۵۹ نیز به این روند دامن زد و شیرازۀ امور مملکت برای یک دهه از هم پاشید و در این دوره نظم قانونی موجود و قواعد شهری در این فضا، محلی برای اجرا نداشت.

 

 

 

برچسب ها: طرح جامع تهران
نوشته قبلی

انتخابات شورایاری‌ها و سختگیری‌های آیین‌نامه اجرایی جدید آن

نوشته‌ی بعدی

درختانی که ندیدیم و هرگز نخواهیم دید

نظر آنلاین

نظر آنلاین

مطالب مرتبط - Related Post

احیای فرهنگی - هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

سه‌شنبه 7 تیر 1401
نقش نهاد راهبری و پایش طرح‌های توسعه در مدیریت شهری

نقش نهاد در پایش طرح های توسعه شهری

دوشنبه 30 خرداد 1401

کاستی نظریه نحو فضا در ارتباط با مولفه‌های محیطی

رویکرد های موازی در رشته شهرسازی

بهره برداری های شتابناک در پروژه های شهری

فساد در مدیریت شهری

نوشته‌ی بعدی

درختانی که ندیدیم و هرگز نخواهیم دید

فراخوان دیوارنگاری «یادمان قدس»

فراخوان دیوارنگاری «یادمان قدس»

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

3
زنان نامرئی و منظر شهری

زنان نامرئی و منظر شهری

2
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

پنج‌شنبه 9 تیر 1401
احیای فرهنگی - هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

سه‌شنبه 7 تیر 1401
قرائت منظر شهری

قرائت منظر شهری

یکشنبه 5 تیر 1401
با رخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

با زخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

چهارشنبه 1 تیر 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم