پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

نگاهی به طرح احیای میدان امام علی اصفهان

میدان امام علی واقع در شهر اصفهان با نام‌های میدان کهنه و میدان عتیق نیز شناخته می‌شود که فضایی بسیار پر اهمیت و دارای ارزش فرهنگی و تاریخی است. برای احیای میدان امام علی (ع) در اصفهان «چشم انداز ۱۴۰۴ محدوده ویژه طرح احیای میدان امام علی (ع)» تعریف شده که اهداف کلان این پروژه قويت نقش تاريخي، فرهنگي و گردشگري محدوده در شهر اصفهان،اعتلاي کيفيت زندگي اجتماعي و افزايش کارايي و بهره وري از زمين است (درگاه الکترونیکی شهرداری اصفهان). اقدامات در نظر گرفته شده برای تحقق اهداف کلان شامل نوسازي و بهسازي، اقدامات فرهنگي، اقدامات ترافیکی، اقدامات زیبا سازی و اقدامات مربوط به فضای سبز است.

میدان امام علی اصفهان

از آنجا که کلمۀ احیا در زبان فارسی به معنی حیات‌بخشی است این کلمه مفهومی متقارب با سرزندگی دارد. با توجه به اقدامات در نظر گرفته شده برای تحقق چشم انداز ۱۴۰۴میدان امام علی (ع) مشاهده می‌شود که این اقدامات همه‌جانبه و کلی‌نگر هستند طراحي گذرهاي پیرامون میدان، مرمت و سامان‌دهی بازارها ، نظارت اجتماعی، توجه به نفوذ پذیری، نورپردازی ، حتی آب نمای موزیکال از ابعاد این طرح هستند. این به بدان معناست که گام‌های موثری جهت سرزنده سازی این میدان برداشته شده است. اما سرزنده‌سازی یک فضای شهری دارای بعد پنهانی است که معمولا مغفول می‌ماند و آن حیات و سرزندگی اقتصادی است. زیرا در صورتی که تمام این اقدامات به بهترین نحو نیز انجام شوند اما اگر یک فضای شهری یا یک شهر سرزندگی اقتصادی نداشته باشد عملا تبدیل به یک فضای زنده و احیا شده نخواهد شد. در اغلب پروژه‌های احیای موفق دنیا نیز توجه ویژه‌ای به حیات اقتصادی شده است. در میدان امام علی چهارشنبه‌ها و دوشنبه‌ها بازار‌های محلی تشکیل می‌شده است که شهرداری سعی در ساماندهی و حتی برچیدن این بازارها با دلایلی نظیر «عرضۀ همه نوع کالا» و «فروشندگی زنان و کودکان و اتباع بیگانه ( افاغنه) در این بازار» داشت (وبگاه شهرداری اصفهان،۱۳۹۶). به علاوه این طرح سعی در «جمع کردن» دست‌فروشان داشته است. از سویی دیگر، یکی از اقدامات این طرح مرمت و ساماندهی بازار‌ها است که تنها به موضوعات کالبدی نظیر سنگفرش و بهبود نمای ظاهری توجه شده است و هیچ سخنی از جذب مشتری و حیات اقتصادی این بازار‌ها گفته نشده است. گویی طرح با نگاه موزه‌ای بازارها را مثل یک اثر هنری که تنها برای تماشا کردن است در نظر می‌گیرد در صورتی که روح بازار در رفت و آمد و مراودات و خرید و فروش‌های انجام شده در فضای بازار معنا می‌یابد.

با تفاصیل گفته شده به نظر می‌رسد که علی رغم همه جانبه بودن طرح احیای میدان کهنه اصفهان و با فرض تحقق سایر ابعاد آن از لحاظ اجرایی ( که چنین نیست، به ویژه از حیث فرهنگی) که اکنون با نام امام علی (ع) مزین شده است به جنبه حیات اقتصادی در آن توجهی نشده است و چه بسا حیات اقتصادی خود جوشی که در میدان وجود داشته است نیز با اجرایی شده طرح کمرنگ می‌گردد. اما باید توجه داشت که این فضاها با پیشینه تاریخی و فرهنگی و اقتصاد پویا (هرچند سازمان نیافته) با حضور مردم مردم و مراودات آنها با یکدیگر معنا می‌یابد، حضور مردم نیز با امکان مکث و گذران وقت و خرید فروش (در کنار فضای سبز و آب نمای موزیکال و … ) میسر است. بنابراین حیات اقتصادی مجموعه که می‌تواند تا این حد در موفقیت طرح موثر باشد بهتر است که در راس توجه قرار گیرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *