مسکن ۳۵ متری؛ قفس استیصال یا آشیانه امید

شهرسازی مدرن ما بر اساس الگوی آمریکایی شکل گرفته است و در نتیجه الگوی مصرف مسکن در شهری مثل تهران، با شهرهایی مثل نیویورک و یا حتی لس آنجلس مقایسه می شود. در این نوع نگاه متوسط 70-75 متر مربع برای هر نفر حتی ممکن است در مقایسه کم باشد. اما آیا کشور ما با توجه به منابعی که در اختیار دارد (اعم از زمین، آب و فضای سبز) می تواند به راحتی این سرانه را برای نسل آینده نیز تامین کند؟
وقتی سرانه مصرف آب یا روغن یا ماهی در ایران با سایر کشورهای جهان مورد مقایسه قرار می گیرد نه تنها مدیران بلکه مردم را بدون هیچ تردیدی به سوی اصلاح الگوی مصرف و هماهنگ شدن با استانداردهای جهانی سوق می دهد. اما زمانی که بیماری بازار مسکن عملا تامین مسکن را در تهران برای جوانان ناممکن می سازد چرا به جای سعی در تغییر الگوی مصرف مسکن، همان الگوی قبلی به عنوان یک اصل مبنای تصمیم گیری قرار می گیرد؟
پاریس (یا سایر پایتخت های اروپایی) را در نظر بگیرید: در این شهر متوسط سرانه مسکن حدود 48 متر مربع است. اما برای جوانان واحدهای بسیار کوچک با متراژ حداقل ده متر مربع برای حل مشکل تامین مسکن پیش بینی شده است (در این حالت برای داشتن مجوزهای لازم برای سکونت حجم داخلی ساختمان مورد محاسبه قرار می گیرد و نه مساحت کف). با این وصف برای یک زوج جوان که یکی از آنها شاغل باشد یک آپارتمان 20 متر مربعی از سوی افکار عمومی مورد پذیرش قرار می گیرد. از آنجاییکه امکان پرداخت اجاره برای متراژهای بزرگتر بر اساس قیمت مسکن در چنین شهری امکانپذیر نیست صورتیکه زوج بخواهند در خانه بزرگتری زندگی کنند باید به حومه نقل مکان کنند که این موضوع هزینه و زمان اضافه ای برای رفت و آمد به محل کار به آنها تحمیل می کند و از کیفیت زندگی آنها می کاهد. البته باید توجه داشت که این زوج در همین آپارتمان 20 تا 30 متری صاحب فرزند نمی شوند؛ اما مبلغی که در این مدت پس انداز می کنند و به آنها کمک می کند تا زمانی که تصمیم به گسترش خانواده  می گیرند خانه خود را نیز تبدیل به احسن کنند. در حقیقت مسکن در هر مرحله از زندگی افراد متناسب با نیازهای آن دوره از زندگی آنها تامین می شود و با تغییر نیازها یا تغییر سبک زندگی مسکن نیز تغییر می کند.

الگوی سکونت 35 متر مربعی در مرکز شهر تهران نیز می تواند راهکار مناسبی برای تامین مسکن برای جوانان باشد. در حقیقت برای تشکیل یک زندگی مستقل، اولین گام تامین مسکن مستقل است که بدون در نظر گرفتن واقعیت های بازار مسکن و تغییر در الگوها و سرانه ها امکانپذیر نیست.  این خانه ها اگر به صورت متناسب با الگوی زندگی یک زوج جوان شاغل طراحی شوند می توانند در 5 سال اولیه زندگی نیازهای آنان را به صورت کامل تامین کنند و پشتوانه ای برای تامین مسکن مناسب یک خانواده سه یا چهار نفره در زمان نیاز به گسترش مسکن باشند.