پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

معماری دیجیتال، فرصتی برای معماری «ایرانی»

چکیده: به کارگیری رویکردی هندسی در معماری دیجیتال می تواند فرصتی برای معماری امروز در ایران برای ارائه نگاهی بسترگرا و تاریخ گرا باشد.

بیش از دو دهه است که شاهد سیر صعودی ورود فن‌آوری های دیجیتال به معماری بوده‌ایم. در این بین، ابزار‌‌‌های دیجیتال و مدل سازی سه‌بعدی پیشرفت قابل ملاحظه‌ای کرده اند؛ به طوری که امروز شاهد گسترش استفاده از نرم‌افزار های طراحی پارامتریک و محاسباتی (computational) در فضای آکادمیک و حرفه‌ای معماری دنیا و همینطور ایران هستیم. یکی از مهمترین نتایج گسترش و نفوذ عرصه دیجیتال در معماری، بی‌تردید بازگشت پرقدرت «هندسه» به فضای معماری بوده است. شاید دقیقتر این باشد که از هندسه‌های«پیچیده» حرف بزنیم.
ازطرف دیگر، هندسه بی‌شک یکی از ارکان معماری سنتی ایران است. سیر تحول معماری ایران از پیش از اسلام تا دوران قاجار گواه وجود رویکردی هندسی در مقیاس کلی و جزئی این معماری است. در جامعه امروز ایران که کشمکش بین سنت و مدرنیته همچنان حل نشده باقی مانده و هنوز دغدغه‌ای برای هنر و فرهنگ ایران به حساب می آید، به کارگیری رویکردی هندسی می تواند فرصتی برای معماری امروز در ایران برای ارائه نگاهی بسترگرا و تاریخ گرا باشد.

معماری دیجیتال، فرصتی برای معماری «ایرانی»
تصویر 1: باز تفسیری از رسمی‌سازی سنتی، برج آزادی تهران اثر حسین امانت.

رجوع به تاریخ معماری معاصر ایران می تواند این فرضیه را تأیید کند. آنجایی که نمونه های شاخصی از بناها که با تکیه بر هندسه و ارائه تفسیری معاصر از آن توانستند پذیرفته و ماندگار شوند، آن هم در سالهایی که تکنولوژی آن قدر نسبت به قرون گذشته تحول قابل توجهی پیدا نکرده بود و هنوز پای رایانه به مرحله طراحی نرسیده بود. در قرن گذشته به خصوص در ده‌ های اخیر چند جریان معماری با رویکردهای مختلف دست به خلق آثاری با تمرکز بر هندسه ارایه داده‌اند. در آثار معمارانی چون هوشنگ سیحون، حسین امانت، نادر اردلان و علی سردار افخمی می توان به وضوح میل به مدرن‌‌سازی معماری ایرانی را با رویکرد‌های مختلف نسبت به بازتفسیر هندسه سنتی دید. فراوانی این آثار گواهی بر میل به معماری زمینه‌گرا در ایران است.
شرایط امروز و ورود رایانه به طراحی و ساخت است که در تئوری، دست ما را برای «بازی» و تجربه برای ارائه تفسیرهای جدید از معماری سنتی و معاصرسازی آن باز گذاشته است. از سوی دیگر، با اینکه شرایط و بستر برای خلق آثاری «مدرن» از معماری ایرانی وجود دارد، خطر رویکرد های سطحی و تک بعدی در تفسیر و طراحی نیز با توجه به سهولت استفاده از ابزار دیجیتال به همان اندازه زیاد شده است. در نتیجه، درک عمیق اصول و ظرافت‌های معماری سنتی از یک سو، و شناخت و احاطه به ابزارها و فن آوری‌های دیجیتال طراحی و ساخت از سوی دیگر شرایط لازم و حیاتی برای قدم برداشتن در این راه می باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سید محمدباقر منصوری

سید محمدباقر منصوری

استادیار مدرسه عالی معماری لیل فرانسه
میزان مطالعه مطلب