خیابان کامل کانسپتی است که امروزه مورد توجه مدیریت شهری تهران قرار دارد. از زمینه‌های آماده‌سازی آن، توسعه حمل‌ونقل عمومی و کاهش استفاده از خودروی شخصی است. از نمودهای این کانسپت شهر بدون خودرو است که تاریخ ۲۲ سپتامبر برای آن ثبت جهانی شده است.

حناچی سال گذشته (۲ مهرماه ۱۳۹۸) در نشست روز جهانی بدون خودرو گفت: «امروز سه‌شنبه است. ما هم به این کمپین پیوسته‌ایم و از حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنیم. کلانشهرها و شهرهای بزرگ دنیا هر چند با هم متفاوتند اما مشکلاتشان شبیه به هم است. توسعه حمل‌ونقل عمومی، کاهش استفاده از خودروهای با سوخت فسیلی و کاهش مصرف ریزکربن‌ها در شهر از اهداف ماست.» شایسته است امسال در روز جهانی بدون خودرو، شورای شهر از شهردار پرسش کند که باتوجه به شعارهای مدیریت شهری (شهرداری و شورای شهر) در حوزه شهر انسان‌محور، چه اقداماتی برای تهران بدون خودرو اندیشیده شده است. پاسخ روشن و مایوس‌کننده است: هیچ. البته بر همه متخصصان و حرفه‌مندان حوزه شهر واضح است چنین اقدامی ظرف یک‌سال کمی خوش‌بینانه و دور از واقعیت است اما آیا مدیریت شهری تهران اساساً برنامه‌ای برای شهر بدون خودرو دارد‌؟ اجزای یک برنامه مشخص است: طرح، زمان و بودجه.

طرح : شهر بدون خودرو ایده می‌خواهد و با شعار و جلسه هم نمی‌توان به طرح رسید. از راهبردهای اصلی جهانی برای رسیدن به شهر بدون خودرو ایده «زندگی پیاده» است که در تهران به‌صورت مقطعی موردتوجه قرار می‌گیرد و با تعریف پروژ‌ه‌های ناکارآمد مثل پل زندگی (گیشا) یا ۱۷شهریور یا سی‌تیر مثله می‌شود؛ چون نگاه مدیریت شهری به طرح‌های توسعه، نگاه جزنگر و پروژه‌محور است. متخصص یا ناظری از شهردار سؤال نمی‌کند آیا پروژه‌های پیاده‌محور که به‌صورت تکی توسط مشاورها (ی بعضا غیرمتخصص) تعریف و اجرا می‌شود، هدف مشخصی را در شهر دنبال می‌کند یا صرفاً نمایشی است؟‌

زمان: چنانچه ایده‌ مدیریت شهری درخصوص شهر بدون خودرو زمان‌مند نباشد باز هم درحد شعار باقی می‌ماند. مطلوبیت شهر انسان‌محور بر کسی پوشیده نیست اما ظرف چه مدت می‌توان به آن دست یافت؟ تجربه کشورهای توسعه‌یافته در این خصوص حدود یک دهه است بنابراین باید دانست با ایده‌ای مواجهیم که نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای ویژه خود را در زمانی نسبتاً طولانی می‌طلبد و حداقل میان‌مدت است. باتوجه به عدم ثبات مدیریتی در ایران به‌خصوص طی این دوره مدیریت شهری تهران و نیز زمان محدود هر دوره، رسیدن به شهر بدون خودرو برای تهران سخت به‌نظر می‌رسد.

بودجه:‌ مدیریت شهری برای رسیدن به شهر بدون خودرو می‌بایست در مسیر درست هزینه کند. اگرچه بودجه شهرداری نیمه‌شفاف است و بخش شفاف آن بیشتر به حقوق و بدهی‌های گذشته اختصاص یافته، اما آنچه طی سال گذشته مشخص شد، تخصیص بخش زیادی از باقی‌مانده بودجه به متروی تهران بود. این بودجه‌بندی نه تنها هم‌راستای شهر بدون‌خودرو قرار نداشت بلکه به ضرر آن هم تمام شد؛ ‌چراکه مشخص بود تحقق مترو باتوجه به آن بودجه محدود و موانع پیش‌رو علی‌الخصوص تهیه ناوگان مترو در شرایط تحریم، چندین دهه طول خواهد کشید. در مقابل، این بودجه می‌توانست هم‌سوی همین ایده صرف خرید اتوبوس یا ایجاد مسیرهای دوچرخه یا توسعه موتور‌های برقی در شهر شود.

تا زمانی‌که مدیریت شهری تهران برای سه سؤال طرح، زمان و بودجه در شهر بدون خودرو پاسخ روشنی نداشته باشد می‌توان گفت شهر بدون خودرو برای تهران فقط یک شعار پوپولیستی است.