• آرشیو
  • نویسندگان
سه‌شنبه 1 فروردین 1402
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی شهر برنامه ریزی و مدیریت شهر

مدیریت ریسک بلایای طبیعی، از شهر تا شهروند

پریچهر صابونچی نویسنده: پریچهر صابونچی
جمعه 7 آذر 1399
در برنامه ریزی و مدیریت شهر, شهر
A A
0

بر مبنای اعلام استراتژی ‌های بین المللی کاهش خطر بلایا (Sendai) در سال ۲۰۱۵، ایران متعهد به پیاده سازی راهبردها این توافقنامه درجهت ایمن سازی مناطق شهری و تحقق اصول ده گانه این پروژه تا سال 2030 شده و سازمان مدیریت بحران مکلف به ارائه گزارش های پنج ساله از اقدامات صورت گرفته و توضیح پیشبرد تهیه نقشه جامع راهبردی برای کاهش ریسک بلایای طبیعی در دو سطح ملی و محلی است.

در این پروژه بر موضوع استفاده از ظرفیت ‌های حاکمیتی، اجتماعی، طبیعی، اقتصادی و فرهنگی برای افزایش ایمنی و تاب آوری شهرها تاکید شده که تصمیم سازی بمنظور تدوین سند جامع کشوری و کلانشهرها را ملزم به بهره گیری از رویکردهای کلان همه جانبه و فراتر از استراتژی های معمول می نماید.

بیشتر بخوانید - Read More

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

در این راستا در کلانشهر تهران از سال ۱۳۸۰ برنامه ریزی و اقداماتی در جهت کاهش ریسک و آسیب پذیری ها و مدیریت بحران صورت پذیرفته است؛ اقداماتی همچون:

  • ساخت پایگاه ‌ها و مراکز فرماندهی مدیریت بحران
  • نقشه مدیریت بحران با بیش از ۷۰ لایه اطلاعاتی در قالب پروژه شناسایی نقاط امن محلی و تدوین نقشه راه ‌های اضطراری در 350 محله تهران
  • تهیه نقشه گسل‌ ها و پراکنش زمین لغزش تهران
  • تدوین ضوابط ساخت و ساز در پهنه های گسلی
  • طرح جامع کاهش خطر پذیری سیلاب و نقشه و ضوابط قنوات تهران
  • برنامه ایجاد و بهره برداری آزمایشی سامانه هشدار سریع
  • ایجاد شبکه ‌های فعال شتاب نگاری و لرزه نگاری
  • پروژه نوسازی بافت های فرسوده و تدوین آیین نامه ساخت و ساز ایمن و مقاوم (آیین نامه ۲۸۰۰)
  • تجهیز فضاهای باز و مجموعه های آموزشی، اداری و ورزشی و پارک ها بعنوان فضاهای پشتیبان و اسکان و … 

لکن این سوال مطرح است که آیا این اقدامات منجربه پیشگیری از ریسک بلایای طبیعی می شود و اساسا با رویکردهای فعلی مدیریتی، تدوین این برنامه ها همسو با رویکرد تاب ‌آوری شهری مورد نظر پروژه استراتژی ‌های بین المللی کاهش خطر بلایا خواهد بود؟

مدیریت ریسک بلایای طبیعی، از شهر تا شهروند
تصویر 1: ریسک مخاطرات نه تنها وابسته به منبع خطر بلکه تابعی از شرایط اجتماعی و نهادهای قدرت اقتصادی و سیاسی و عوامل ادارکی – روانشناختی شهروندان است.  

اقدامات مهندسی؛ مبنای کنترل ریسک مقابله با بلایای طبیعی

کلیه برنامه و اقدامات مذکور، مبتنی بر ديدگاه فيزيكي و دانش فنی – مهندسی است و آسيب پذيری را به عنوان مفهوم ريسك در معرض خطر بودن می پندارد. تمرکز این برنامه یا بر اقدامات پس از وقوع بحران است یا بصورت تهیه نقشه ها بر ماهیت خود خطر مثل درجه خسارات مالی و جانی یا آسیب ها به ساختارهای کالبدی ناشی از شدت و بزرگی و یا توزیع فضایی خطر تاکید دارد.

در واقع در اقدامات صورت گرفته بر ای کلانشهر تهران، صرفا وقوع خطر برحسب ويژگي ها و ماهيت آن در چارچوب ریسک-خطر، برای تحليل ها و برنامه ریزی ها در نظر گرفته شده است. لذا همگی راهبردهای کاهش خطر در شهر تهران فن محور و کمی بوده و مدیریت و مداخله در محیط و بستر فیزیکی معیار اصلی مواجهه با بحران است. در این برنامه ها اساسا نقش عوامل نهادی و گروه های اجتماعی و ساختارهای اقتصادی مغفول مانده و شيوه هاي تاريخي-فرهنگي و راه حل هاي اجتماعي مقياس های محلي ناديده گرفته شده است.

مدیریت ریسک بلایای طبیعی، از شهر تا شهروند
تصویر 2: نهادهای اجتماعی و نقش مشارکت آنان در کاهش ریسک مخاطرات طبیعی که در برنامه های مدیریت بحران مغفول مانده است.

در حالیکه از دیدگاه تاب آوری، در نظرگیری ساخت اجتماعي شهر تهران و ارزیابی آسيب پذیری بعنوان مقوله ای انسان محور در کنار نگرش های کالبدی بمنظور ایجاد ظرفیت انطباقی برای پایداری و یکپارچگی بیشتر از موضوعات مهم شمرده می شود. لذا مدیریت بحران شهر تهران باید بجای تمرکز مطلق بر جبرگرایی محیطی، فرآیندهای ریشه ای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را مدنظر قرار دهد چراکه پدیده های مخاطره آمیز یکسان می تواند پیامدها و نتایج متفاوتی برای شهروندان تهرانی نسبت به دیگر شهرها ایجاد کند.

از این رو در رویکرد پایداری، مفهوم آسیب پذیری در مواجهه با بلایای طبیعی ارتباطی مستقیم با ساخت های اجتماعی و میزان توانایی افراد در پاسخ به بحران ها و نگرش آنها به این موضوع دارد. نتیجتا میزان ریسک مخاطرات تنها به دور یا نزدیک بودن افراد به منبع خطر وابسته نبوده بلکه تابعی از شرایط اجتماعی و نهادهای قدرت اقتصادی و سیاسی و عوامل ادارکی-روانشناختی شهروندان است که می تواند آسیب پذیری را بعنوان یک پدیده چند مقیاسی طبقاتی، فرهنگی، ایدئولوژیک و … معرفی کند؛ بعبارتی آسیب پذیری در نتیجه تعامل گروه شهروندان با شهر پدید می آید.

این در حالیست که در برنامه و طرح های اجراشده از سوی سازمان مدیریت بحران شهر تهران، تاکنون برنامه دقیقی بمنظور بررسی فاکتورها و ارزیابی شاخصه های انسانی و روانشناختی تدوین نشده و برنامه های جاری بیش از توجه به علل عمیق تر ساختار آسیب پذیری، بر علل مستقیم برآمده از محیط شهری و ساختارهای کالبدی آن تمرکز دارند.

در پی این مسئله مدیریت اتخاذ شده برای ایجاد راه حل ها نیز با نگاهی از بالا به پایین، ضمن عدم توجه به موضوع افزایش توانایی و ظرفیت های اجتماعی و دسترسی شهروندان به منابع، نهادهای اجتماعی و نقش مشارکت آنان در کاهش ریسک بلایای طبیعی را از برنامه ها حذف کرده و شهروندان را جزیی از فرآیندهای آموزشی برای مقابله با خطر می داند که تنها باید اطلاع رسانی شوند.

بنابراین پیش بینی برنامه های یکپارچه برای کاهش ریسک بلایای طبیعی در کلانشهری چون تهران کار پیچیده ‌ای بوده و نیازمند بهره گیری از رویکردهای ترکیبی از عوامل در معرض بودن (فیزیکی- محیط) و ظرفیت انطباقی (اجتماعی- انسان) در قالب تعاملات پویا و فرآیندهای چند وجهی و غیرخطی است.

برچسب ها: دیدگاه فن گرارویکرد پایداریرویکردهای ترکیبی
نوشته قبلی

میدان شهدای مشهد فضای شهری حکومتی یا فضای جمعی مدنی؟

نوشته بعدی

آسیب ‌شناسی روابط شورایاری با نهادهای مرتبط

پریچهر صابونچی

پریچهر صابونچی

مطالب مرتبط - Related Post

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

یکشنبه 1 آبان 1401
حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

چهارشنبه 27 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

دیپلماسی فرهنگی خواهرخواندگی شهرهای ایران در روابط بین الملل

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

The Line،رویای بلندپروازانه فرار از مرگ

نوشته بعدی
آسیب ‌شناسی روابط شورایاری با نهادهای مرتبط

آسیب ‌شناسی روابط شورایاری با نهادهای مرتبط

شبکه‌ های دیجیتالی: جریان ‌ساز یا مکان‌ ساز؟

شبکه‌ های دیجیتالی؛ جریان ‌ساز یا مکان‌ ساز؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم