پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
منو
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
  • سه‌شنبه 11 مهر 1402 17:46
جستجو
Close this search box.
صفحه اصلی شهر برنامه ریزی و مدیریت شهر

نقش مغفول اجتماع و مخاطب در مدیریت شهری

سروین الهی نویسنده: سروین الهی
چهارشنبه 4 فروردین 1400
در برنامه ریزی و مدیریت شهر, شهر
A A
0

چگونه مدیریت شهری با اتخاذ تفکر ابزاری، عملکردها و کالبدهای فیزیکی شهر را مورد اولویت قرار داده و  ناخوسته نقش اجتماع را  به عنصری ثانویه و تاثیر پذیر تنزل داده است؟

در مدیریت شهری، شهر بر اساس عملکرد و دستورالعمل ها و قواعد از پیش تعیین شده، تعیین راهبرد می گردد و جامعه به عنوان عنصری اثر پذیر و معلول، توسط عوامل محیطی و عملکردی مورد مدیریت واقع می شود.

بیشتر بخوانید - Read More

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

مدیریت شهری اگرچه در تلاش است تا به نقش اجتماع و مردم در فضاهای شهری واقف گردد، اما  به دلیل نقصان های زیرساختی در شناخت ماهیت اجتماع و جامعه، نتوانسته این نقش را به درستی تفسیر کند و  صرفا  «اجتماع» را به عنوان مخاطبی اثرپذیر که با استفاده از طرح های ابلاغی بایستی الزاما مطیع ساختار شهری و برنامه های از پیش تعیین شده باشد، در نظر می گیرد.

غافل از اینکه اجتماع به عنوان موجودی چند بعدی نه تنها مفعول نبوده بلکه به عنوان فاعل نقش اساسی در شکل گیری جامعه ایفا می نماید. اگرچه کالبد فیزیکی شهر می تواند بر اجتماع اثر گذار باشد، اما اجتماع با طرح های دستوری قابل مدیریت نبوده و تقویت فاکتورهای کالبدی و بصری نمی تواند متضمن حضور مخاطبین و افراد در فضاهای شهری باشد. اجتماع لزوما و صرفا از اقدامات عملکردی و ویژگی های کالبدی تاثیر نگرفته و در گذر زمان اثرگذاری خود را بر جامعه دارد.

به عنوان یکی از مصادیق مغفول ماندن ضرورت شناخت مخاطب و نقش جامعه در مدیریت شهری، میتوان به دستورالعمل معاونت امور اجتماعی و فرهنگی  اداره کل امور بانوان شهر تهران عوامل موثر در  ارتقای احساس امنیت زنان در شهر تهران اشاره کرد. مطابق تصویر شماره 1، عواملی کالبدی نظیر «ایجاد نظارت اجتماعی، نور و روشنایی، رفع آلودگی دیداری، فرم فضا، رفع فضاهای خالی، دسترسی حمل و نقل عمومی، رویت پذیری مکان، کیفیت و امنیت پیاده روها، رفع ازدحام، تنوع کاربری و فعالیت» به عنوان فاکتورهای اصلی در ارتقای حس امنیت زنان  در فضاهای شهری معرفی گردیده اند.

نقش مغفول اجتماع و مخاطب در مدیریت شهری
تصویر 1: دستورالعمل ارتقای احساس امنیت زنان در شهر تهران، تهیه شده توسط معاونت امور اجتماعی و فرهنگی اداره کل امور بانوان شهر تهران

این دست اقدامات عملکردی و کالبدی پیشنهادی، نه تنها اقدام ویژه ای برای  تقویت حس امنیت  برای هیچ یک از اقشار جامعه نیستند، بلکه بیشتر به توجیهی جهت  اقدامات اجرایی صورت گرفته شباهت دارند. به طور مثال میتوان به پروژه بهسازی خیابان انقلاب اشاره کرد. خیابان انقلاب در طی روز و همزمان با جاری بودن فعالیت ها و عملکردهای فضا (دانشگاه و کتابفروشی ها) به عنوان یکی از فضاهای امن و پرتردد  شهر شناخته می شود، اما با با خاموش شدن تدریجی کاربری ها و نزدیک شدن به ساعتهای پایانی روز، حس ناامنی به واسطه تغییر اجتماع فضا و حضور پررنگ اقشار ضعیف و دستفروش در منطقه تشدید می شود. در حقیقت، علیرغم اجرای کلیه دستورالعمل های عملکردی ،کاربران این خیابان در بازه های زمانی گوناگون، تجربیات کاملا متفاوت و بعضا متناقضی را درخصوص حس امنیت دریافت می کنند.

مبرهن است که اگرچه عناصر کالبدی خیابان نظیر فرم، فضاهای پر و خالی و سایر پیرایش های صورت گرفته در کلیه ساعات شبانه روز یکسان هستند، اما  اجتماع و رفتارهای اجتماعی می تواند هویت فضا و ادراکات کاربران از فضای شهری را تغییر دهد. لذا اقدامات دستوری و کالبدی نمی تواند تقویت امنیت اجتماعی را در پی داشته باشد و نقش مخاطب و جامعه  بایستی به عنوان عاملی اثرگذار با الویت نخست در پروژه های شهری در نظر گرفته شود. اگر مدیریت شهری در زمان تعیین راهبرد، برنامه ریزی و اجرا، «مخاطب و اجتماع» را بعنوان عناصر اصلی و تاثیرگذار در فضا در نظر میگرفت، تمامی کاربران فارغ از جنسیت آنها، احساس امنیت بیشتری در تمامی بازه های زمانی در خیابان انقلاب تجربه می کردند.

این گونه از مدیریتهای دستوری شهری، با تقویت ابعاد و عناصر عملکردی و تصویب قوانین و دستورالعمل های از پیش تعیین شده مبتنی بر طرح های دستوری، با اولویت بخشی به ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﺮاﯾﯽ، را در ذهن متبادر می سازد. در این نوع مدیریت، برنامه ریزی های صورت گرفته با نیازهای اجتماع به عنوان مخاطب اصلی موضوع، همسو نبوده و متعاقبا تاثیری در تقویت مفهوم اجتماع و  ایجاد زیرساخت های اجتماعی نخواهد داشت.

برچسب ها: زندگی روزانه شهرینظارت اجتماعیپایداری اجتماعی
نوشته قبلی

چرا نقد مساجد معاصر ضرورت دارد؟

نوشته بعدی

عدالت فضایی و بافت فرسوده

سروین الهی

سروین الهی

پژوهشگر دکتری معماری و طراحی شهری دانشگاه تکنولوژی سیدنی

مطالب مرتبط - Related Post

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

شنبه 18 شهریور 1402
در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

پنج‌شنبه 9 شهریور 1402

واکنش به زمزمه جابجایی بازار تهران/ سید امیر منصوری: جراحی قلب تهران یک ضرورت خطرناک است

واکاوی علل به سرانجام نرسیدن وعده ساخت 4 میلیون مسکن در گفت و گوی بازار نیوز با سید امیر منصوری؛

نشست تخصصی «شهرسازی روی آب» 1 شهریور برگزار می شود

بهترین زمان سفر به چابهار در ماه های مختلف بر اساس پژوهش محققان

نوشته بعدی
عدالت فضایی و بافت فرسوده

عدالت فضایی و بافت فرسوده

زلزله خاموش

فرونشست زمین، زلزله خاموش

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *