پروژه های عمرانی شهر تهران بر چه اساسی تعریف می شود؟
تجربه دوره های مختلف مدیریت شهری در تهران نشان می دهد که آغاز به کار هر گروه مدیریتی که مجموعه ای از انواع تخصص، رویکرد و علایق شخصی و سلیقه ای را با خود به همراه دارد، هدف گذاری و اولویت بندی ها در برنامه ریزی، تعریف پروژه، طرح ها و … در سطوح مختلف مدیریتی را به کل تغییر می دهد؛ نمونه این اتفاق در دوره های مختلف شهرداری تهران، برنامه ریزی و اجرای پروژه بزرگراه شهید نواب یا مجموعه پل صدر بوده است.
بررسی این موضوع در دوره پنجم مدیریت شهری تهران، مسئله را شفاف می کند. تخصص و علاقه افراد مسئول در مجموعه مدیریت شهری به ویژه بازوی اجرایی این مجموعه یعنی شهرداری تهران، بر تعریف و شکل پروژه ها تاثیرگذار به نظر می رسد. در این دوره شاهد تعریف و اجرای پروژه های بسیاری در زمینه مرمت و احیای بناهای تاریخی بوده ایم.
بازسازی مسجد ارگ، مرمت خانه اتحادیه، مرمت و بازسازی میدان حسن آباد، مرمت و بازسازی خانه افشار، پروژه باز آفرینی محدوده امامزادگان عینعلی و زینعلی (ع)، باز آفرینی کارخانه سیمان ری، پهنه رودکی، کوچه های دوستی، درنگ گاه ها، مرمت خانه نیما یوشیج، بازسازی مقبره ملک المتکلمین و … نمونه هایی از اقدامات گسترده و بسیاری است که در این زمینه طرح اندازی شده است. باتوجه به هم زمینه بودن پروژه های مذکور به عنوان اقدامات برجسته بدنه اجرایی مدیریت شهری پنجم، سوال اصلی که مطرح می شود این است: چه تعداد از این پروژه ها در اولویت نیاز شهر تهران قرار می گیرد؟
درحالی که شهرداری تهران از سویی همواره با کسری بودجه و بدهی دست به گریبان است، و از سوی دیگر معضلات بزرگی چون زیرساخت های شهری، آلودگی هوا، مسئله ناوگان حمل و نقل عمومی، زلزله احتمالی تهران و مسئله بافت فرسوده و نوسازی بر سر راهش قرار دارد، هزینه کردن بودجه های کلان صرفا برای مرمت خانه ها و مکان های تاریخی در یک دوره فشرده منطقی به نظر نمی رسد.
پیروز حناچی، شهردار تهران، در مصاحبه اخیر خود در کلاب هاوس، با اشاره به توسعه فضاهای فرهنگی در شهر تاکید کرد: «در منطقه 6 که پتانسیل فرهنگی بالایی دارد با تغییر رویکرد قبل از اپیدمی کرونا بیش از 200 خانه دوره معاصر که معمولا تخریب می شد، به فضاهای فرهنگی تبدیل شد. خانه های معاصر این منطقه در قالب موزه، کافه کتاب، کافه و… و تحت تاثیر خانه هنرمندان تهران توسعه یافت».
او همچنین افزود: «موضوع محله محوری و ۲ هزار میلیارد تومانی که در بودجه سال ۹۹ پیش بینی و به مرحله انجام رسید پروژه های کوچک مقیاس اما با تاثیر بسیار بالاست. رنگ آمیزی محلات از جمله برنامه هایی است که هزینه کمی اما اثرات روحی و روانی بسیاری دارد و ما محله های فراموش شده را تلاش کردیم احیا کنیم و دل مردم را به دست آوردیم».
این موضوعات از سوی شهردار تهران در حالی مطرح شده است که طبق نظرسنجی انجام شده توسط شهرداری تهران در سال 97، آلودگی هوا و ترافیک در رده نخست مشکلات زندگی در شهر تهران قرار گرفته است. در رده بعدی آسیب پذیری در برابر زلزله از نظر ۸۶ درصد ساکنان پایتخت مهم ترین مسائل زندگی در شهر تهران محسوب می شوند. (خبرگزاری تابناک)
کنار هم قرار دادن خواسته شهروندان که به نظر می رسد با نظر کارشناسان همسو است، با اقدامات عمده شهرداری تهران به ویژه در محله ها و بافت های فرسوده، موضوع تعریف پروژه ها را از اولویت های شهری به سلیقه و روابط فردی تغییر می دهد.
اولویت بخشیدن به پروژه های مرمتی و نوسازی، نه در غالب بافت های مسکونی و برای نجات جان انسان ها، بلکه در حالت تزیینی، چه از سلیقه شخصی مدیران نشات بگیرد و چه براساس روابط آنها تنظیم شود، نتیجه اش یکسان است؛ توجه و هزینه در یک وجه از مسائل شهر تهران و غافل شدن از بقیه. این روند که به نظر اتفاقی نمی رسد، رویه ای تکراری در مجموعه مدیریت شهری تهران است و اگر شانس با شهروندان یاری کند سلیقه و روابط مدیر، اولویت هزینه را به پروژه های زیرساختی اختصاص دهد.
