بام ساختمان ها و ظرفیت گردشگری
چگونه می توان از ظرفیت های موجود بر بام ساختمان ها، به عنوان عامل محرک و تقویت کننده گردشگری در شهرهای ایرانی بهره برد؟
بام ها از گذشته در شهرهای ایرانی، به عنوان فضایی ناب بوده اند که دید و نظرگاهی مناسب به فضاهای شهری فراهم می کردند، در ارتباط بی واسطه با طبیعت (آسمان بی کران و پرنده ها) بوده و نیز فضایی انعطاف پذیر و یکپارچه جهت انجام انواع فعالیت ها و تعاملات اجتماعی را فراهم می کردند. با این وجود در زمان حاضر و در اکثر شهرها، این ظرفیت های قابل توجه، به کلی مغفول مانده است.
تا قبل از ورود مظاهر معماری مدرن و متعلقاتش به ایران و تغییر بافت شهرهای ایرانی با ساختمان های متعدد و بلند مرتبه، مسافران و گردشگران قادر بودند، حتی از اراضی مسطح اطراف شهر، کلیت تصویر آن شهر را به صورت یک کل یکپارچه مشاهده و ادراک کنند. اما امروزه با تغییر مقیاس شهرها چنین امکانی وجود ندارد و درک تصویرهای بهتر از شهرها تنها از نقاط دید مشخصی امکان پذیر است که در کلان شهرهایی چون تهران همین نقاط مشخص نیز بسیار اندک هستند و دسترسی به آن ها آسان نیست.
از طرفی با رشد شهرنشینی، افزایش روز افزون جمعیت شهرها و الزامات زندگی امروزی، به کارگیری سیستمی مشابه شهرهای گذشته امکان پذیر نسیت و به دور از عقل و منطق می نماید. همچنین آماده سازی و افزایش تعداد نقاط استراتژیکِ نظرگاهی به شهر نیز محدودیت های اجرایی متعددی خواهند داشت. با فرض امکان پذیر بودن چنین امری، این نقاط علی رغم تاثیر بسیار مثبتی که خواهند داشت، به سادگی و در هر زمانی در دسترس گردشگران نخواهند بود.
در این میان با افزایش تعداد ساختمان های بلند مرتبه در نقاط مختلف شهر (به ویژه کلان شهرهایی چون تهران)، این ساختمان ها، نظرگاه های متعدد و مناسبی در نقاط مختلف شهر و بر فراز بام های خود ارائه می دهند که این ظرفیت عظیم تاکنون به کلی مغفول مانده است.
فضای بام این ساختمان ها علاوه بر ارائه نظرگاه های مناسب به شهر جهت درک بهتر تصویر شهر در ذهن بازدید کنندگان، به واسطه یکپارچگی فضایی و قرار گیری در ارتفاع، فرصت وقوع انواع رخدادها و ایجاد تعاملات اجتماعی، در ارتباط بی واسطه با طبیعت شهر را نیز به کاربران خود می دهد، که این امر نیز به نوبه خود علاوه بر ایجاد تصویر ماندگار از شهر مقصد، موجب ثبت خاطراتی گره خورده با عناصر طبیعی، انواع فعالیت ها و تعاملات اجتماعی در ذهن گردشگران می شود.
لذا پیشنهاد می شود که مدیران شهری و متولیان امر، با توجه به این مهم، از ظرفیت های بی شمار موجود بر فضای بام ساختمان های بلند مرتبه، که روز به ورز در حال افزایش است و به کلی مغفول مانده است، جهت ارتقاء کیفیت و قابلیت های گردگشری شهرهای خود استفاده کنند.
