ضرورت واردات تکنولوژی ساخت یا تولید آن در داخل کشور
منظور از تکنولوژی ساختمان چیست و چرا در مقاطعی که نیاز به ساخت انبوه مسکن در ایران مطرح می شود مساله واردات تکنولوژی از خارج مطرح می شود؟
تکنولوژی یا فناوری مجموع تکنیک ها، مهارت ها، روش ها و فرایند هایی است که در تولید کالاها یا خدمات یا تحقق اهداف مانند تحقیقات علمی استفاده می شود. فناوری می تواند دانش تکنیک ها، فرایندها و مواردی از این دست باشد، یا می تواند در ماشین ها تعبیه شود تا بدون اطلاع دقیق از عملکرد آنها، امکان کار را فراهم آورد. ساده ترین شکل فناوری، توسعه و استفاده از ابزارهای اساسی است.
به عنوان مثال کشف چگونگی کنترل آتش در پیش از تاریخ و انقلاب نوسنگی بعدی، منابع غذایی موجود را افزایش داد و اختراع چرخ به انسان‌ها کمک کرد تا در محیط زندگی خود سفر کرده و آنها را کنترل کنند.
درطول تاریخ تعاریف متعددی توسط صاحب نظران در مورد مفهوم تکنولوژی ارائه شده است. برخی همچون نژی آن را در معنای ابزاری برای حفظ بقای انسان های نخستین تعبیر کرده اند و برخی دیگر مانند کلاکستون آن را ابزاری در دست بشر برای چیرگی بر محیط دانسته‌اند. فناوری، دانش-مهارت تولید افزار (سخت و نرم) است. فناوری (تکنولوژی) شیوه و شگرد ساخت و کاربرد ابزار، دستگاه ها، ماده ها و فرایندهایی است که گره گشای دشواری های انسان است. در واقع فناوری یک فعالیت انسانی است و از همین رو، هم از دانش و هم از مهندسی دیرینه تر است.
در خصوص تکنولوژی ساختمان سازی هم تعاریف مختلفی وجود دارد. برخی براین باورند که این نوع از تکنولوژی مجموعه ای از ابزارهای نوآورانه، ماشین آلات، اصلاحات، نرم افزارها و غیره مورد استفاده در مرحله ساخت و ساز یک پروژه است که امکان پیشرفت در روش های ساخت و ساز میدانی از جمله تجهیزات ساخت و ساز نیمه اتوماتیک و خودکار را فراهم می کند.
به اعتقاد برخی دیگر چشم انداز فناوری با سرعت فزاینده ای در حال تغییر است و در واقع، فناوری ساخت و ساز به سرعت در حال تکامل است و صنعت فناوری، ساخت و ساز را به سمت ایمن تر، ارزان تر و سریع تر پیش می برد. و برخی هم این تکنولوژی را در رابطه با وجوه و اشکال ساخت و مونتاژ ساختمان تعریف کرده اند.
به طور کلی می توان گفت تکنولوژی ساخت، مجموعه ای از نرم افزارها و سخت افزارهای پیشرفته در ساختمان سازی و امری نسبی است و هدف آن ساخت ساختمان ها ارزان تر، ایمن تر و سریع تر است. با مرور این تعاریف باید دید دانش متخصصان مرتبط با ساختمان سازی در ایران تا چه اندازه است و آیا می تواند نیاز ساخت ساختمان های مطلوب را در کشور برطرف کند یا واقعا نیاز به ورود تکنولوژی از خارج وجود دارد.
توجه بیش از حد جامعه ایرانی به عنوان یا همان تایتل «مهندس» از سالهای دور در ایران سبب شده تا بسیاری از افراد توانمند وارد تحصیلات آکادمیک حوزه های فنی و مهندسی شوند. آمار نشان می دهد در سالهای متوالی اخیر کشور ایران دارای سومین جمعیت فارغ التحصیل مهندسی و بعد از امریکا و روسیه است.
اینکه این موضوع افتخار ایران محسوب می شود یا نه امر جداگانه ای است اما در رابطه با مساله تکنولوژی ساختمان سازی یقینا حضور این تعداد مهندس در کشور مزیت بزرگی محسوب می شود. از سوی دیگر مهندسان ایرانی عملکرد خوبی در سطح بین المللی دارند و دست به ابتکارات بزرگی هم زده اند و می توان گفت به لحاظ دانشی در سطح مطلوبی قرار دارند.
اما مساله اینجاست که چرا این میزان دانش مناسب در ساختمان سازی، به پیشرفت تکنولوژی داخل کشور منجر نشده است. برای بررسی مساله می توان تکنولوژی ساخت را به بخش سخت افزار و نرم افزار تقسیم کنیم.
می توان گفت بخش سخت افزاری در مرحله سفت کاری ساختمان، با ابزار و ماشین آلات ساختمانی و قالب ها و در بخش نازک کاری و تاسیسات، با مصالح جدید و فناوری های تاسیسات و هوشمند سازی در رابطه است. بخش نرم افزار هم با مدیریت و برنامه ریزی و زمان بندی و برنامه های کامپیوتری مدل سازی سازه و معماری در رابطه است.
براساس تفکیک تکنولوژی ساخت به دو بخش نرم افزار و سخت افزار و همچنین در نظر گرفتن میزان کافی نیروی متخصص، می توان گفت عمده این دانش در کشور وجود دارد. پس چرا همواره بحث واردات تکنولوژی ساختمان در رسانه ها از سوی مسئولان و سازندگان مطرح می شود.
عمده اظهارنظرها نسبت به واردات تکنولوژی ساختمان، معطوف به سیستم های اجرای ساختمان است. بدین معنی که شرکتهای بزرگ خارجی موفق شده اند با ترکیب دانش های مختلف و تشکیل تیم های تحقیقاتی به سیستم های اجرای پیشرفته ساختمانی دست یابند.
فرایند تولید تکنولوژی ساخت و ساز مستلزم نگاهی کل نگر به این پدیده است، بدین معنی که تکنولوژی ساخت، باید در فرایندی، بر اساس دانش و تجربیات موجود و در پژوهشی خلاقانه، کل نگر و میان رشته ای و با حضور متخصصان خبره از رشته های مختلف مرتبط با ساخت، تولید شود. نبود همین فرایند سبب شده در ایران به جای تکنولوژی ساخت ساختمان، به تکنولوژی ساخت عناصر ساختمانی و مصالح برسیم.
