حاکم شدن رویکرد ماشین محور و سوداگرانه، نابودی باغستان سنتی قزوین را درپی خواهد داشت “باغستان سنتی” قزوین دوباره خبرساز شد. این‌بار حامیان و حافظان باغستان که نگران حاکم شدن رویکرد ماشین محور و سوداگرانه در مدیریت شهری هستند؛ چرا که این مدیریت به طور مستقیم “باغستان سنتی” قزوین را در خطر نابودی قرار داده و شهر را با تنگناهای زیستی بسیار جدی مواجه می‌کند. حالا فعالان درخواست های خود را در غالب نامه ای به معاون رییس جمهور طرح کرده‌اند.
جمعی از فعالان محیط زیست و انجمن های مردم نهاد شهر قزوین، با ارسال یک نامه خطاب به معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری کل کشور ضمن ابراز نگرانی از سرنوشت “باغستان سنتی قزوین” از او خواستند در انتخاب مدیران استان، مصلحت شهر قزوین و خواسته تشکل های مردم نهاد را جدی گرفته و از رویکردی حمایت کند که ضامن حفظ داشته‌های تاریخی و فرهنگی کهن شهر قزوین باشد.
این فعالان با تاکید بر این‌که شهر تاریخی قزوین، در خطر سوء مدیریت، بی‌قانونی و سوداگری است نوشته‌اند:« در سال‌های گذشته، در اثر رویکرد ماشین محور و سوداگرانه مدیریت شهری و در سایه اهمال شورای اسلامی شهر و در لوای تفسیر غلط از کارکرد و عملکرد کمیسیون های مدیریت شهری، صدمات جبران ناپذیری بر پیکر بافت تاریخی و باغستان سنتی قزوین وارد کرده است.»
در این نامه با اشاره به این‌که فعالان محیط زیست و میراث فرهنگی شهر قزوین 4 سال است برای حفظ باغستان و هویت شهری تلاش می‌کنند، تاکید شده:« ما تشکل‌های غیردولتی دوستدار میراث فرهنگی و محیط زیست استان قزوین، همگام با مدیرکل میراث فرهنگی استان، در جدال بر سر حفظ هویت شهری، بافت تاریخی و باغستان سنتی قزوین و همه آنچه که قزوین را از شهرهای بدون پیشینه مجزا می‌کند، تمام توان خود را صرف کرده ایم. در این مدت به دفعات مقابل بولدوزرهای شهرداری و کسانی که به منفعت طلبی شخصی و گروهی نظر داشتند ایستاده‌ایم و با همه توان و با دستان خالی ولی اراده محکم برای حفظ باغستان، شاهرگ حیات و زندگی قزوین ایستادگی کرده‌ایم. بافت تاریخی بلاغی قزوین را با تلاش و ممارست مدیرکل دلسوز میراث فرهنگی استان قزوین، از خطر خیابان کشی و نابودی نجات دادیم.»
متن کامل این نامه در ادامه می‌آید:
حضور جناب آقای دکتر مونسان
معاون محترم رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کل کشور
با سلام و درود
شهر تاریخی قزوین را دریابید
قزوین شهری تاریخی است با فرهنگی اصیل و یادگارانی عزیز از تمدنی چندهزارساله. قزوین سرزمین مردمانی است که در طول تاریخ پرنشیب و فراز آن، با تکیه بر ایمان، آزادگی، مناعت طبع و با تکیه بر هوشمندی خویش خطرات بسیاری را از سر گذرانده‌اند. قزوین، شهری است که به همت ساکنان سخت‌کوش و نجیبش، از گذرگاه های دشوار حملات، جفاها، قحطی‌ها و خشکسالی‌ها، سربلند عبور کرده است و هویت تاریخی و فرهنگی خود را از آسیب انحطاط نجات داده است.
امروز اما شانه‌های شهر زیر بار سوء مدیریت، بی قانونی و سوداگری خمیده است و بیم آن می‌رود که از این خطر به سلامت عبور نکند.
تاریخ قزوین، نام‌های درخشان بسیاری را در کارنامه ی خود دارد که به طور قطع تصادفی نیستند و بر بستر فرهنگی ریشه‌دار بالیده و ظهور کرده‌اند. اما به جز این نام‌های آشنا، مردان و زنان گمنام بسیاری در طول حیات این شهر، با زحمت و تلاش و در عین حال با تعامل هوشمندانه، تحسین برانگیز و کم نظیر با شرایط محیطی خود، هویت تاریخی، اجتماعی و فرهنگی منحصر به فرد این شهر و در یک کلام تمدن شهر قزوین را شکل داده‌اند.
در سال‌های گذشته، در اثر رویکرد ماشین محور و سوداگرانه ی مدیریت شهری و در سایه ی اهمال شورای اسلامی شهر و در لوای تفسیر غلط از کارکرد و عملکرد کمیسیون های مدیریت شهری، از جمله کمیسیون ماده پنج و کمیسیون ماده 100، صدمات جبران ناپذیری بر پیکر بافت تاریخی و باغستان سنتی قزوین وارد کرده است.
طی 4 سال گذشته، مدیریت سازمان میراث فرهنگی استان قزوین، یک تنه در برابر این هجوم بی تدبیری که تاریخ و آینده شهر را می سوزاند، ایستادگی کرده است. اگر بنا باشد تغییر مدیریت سازمان میراث فرهنگی تجارب خسارت باری نسبت به باغستان و بافت تاریخی قزوین، پروژه های خیابان کشی در بافت تاریخی قزوین و مواردی دیگر از این دست را رقم بزند، باید شهر تاریخی قزوین را نابود شده تلقی کرد.»
ثبت «باغستان سنتی قزوین» و «سیستم بومی تقسیم آب» آن در فهرست آثار ملی در دوره مدیریت آقای حضرتیها و به همت ایشان شکل گرفت و همین امر در سال‌های اخیر، مهمترین مانع در برابر تخریبِ این گنجینه عظیم و امتیاز بی نظیر شهر قزوین بوده است.
4 سال است که ما تشکل‌های غیردولتی دوستدار میراث فرهنگی و محیط زیست استان قزوین، همگام با مدیرکل میراث فرهنگی استان، در جدال بر سر حفظ هویت شهری، بافت تاریخی و باغستان سنتی قزوین و همه آنچه که قزوین را از شهرهای بدون پیشینه مجزا می‌کند، تمام توان خود را صرف کرده ایم. در این مدت به دفعات مقابل بولدوزرهای شهرداری و کسانی که به منفعت طلبی شخصی و گروهی نظر داشتند ایستاده‌ایم و با همه توان و با دستان خالی ولی اراده محکم برای حفظ باغستان، شاهرگ حیات و زندگی قزوین ایستادگی کرده‌ایم. بافت تاریخی بلاغی قزوین را با تلاش و ممارست مدیرکل دلسوز میراث فرهنگی استان قزوین جناب اقای حضرتیها، از خطر خیابان کشی و نابودی نجات دادیم.
آنچه سازمان میراث فرهنگی استان قزوین را در چهار ساله اخیر با تمام دوران گذشته‌اش متمایز می‌کرد، تطابق کارکرد اهداف سازمان میراث فرهنگی با عملکرد آن در قزوین بود که با همراهی سازمان‌های مردم نهاد عملی شده است.
جناب اقای دکتر مونسان، در دو هفته گذشته در پی طرح اتهاماتی به مدیر کل میراث فرهنگی استان قزوین و معاونین ایشان، اتفاقاتی ناخوشایند با شایعات بسیار برای این شهر افتاد که در انتظار روشن شدن مسائل آن هستیم.
این روزها خبرهایی به گوش می‌رسد که گویا حضرتعالی تصمیم بر تغییر مدیر کل میراث فرهنگی استان قزوین گرفته‌اید. برای ما این نگرانی جدی وجود دارد که برای این امر کسانی کاندید شده باشند که در زمان تصدی سمت‌های قبلی خود نگرش و منشی تخریبگر نسبت به بافت تاریخی قزوین داشته اند. اگر بنا باشد تغییر مدیریت سازمان میراث فرهنگی تجارب خسارت باری نسبت به باغستان و بافت تاریخی قزوین، پروژه های خیابان کشی در بافت تاریخی قزوین و مواردی دیگر از این دست را رقم بزند، باید شهر تاریخی قزوین را نابود شده تلقی کرد.
حضرتعالی در مواضع خود، درخواست ایستادگی مدیران استانها در برابر تخریب را دارید و به درستی از مردم جهان دعوت می‌کنید که تاریخ و فرهنگ ایران را بیایند و ببینند. بنابراین انتظار داریم از عملکرد مدیر کلی که در برابر تخریب‌ها ایستادگی کرده است حمایت کنید و برای جایگزینی ایشان تا روشن شدن کامل نتیجه اتهاماتی اثبات نشده، شتاب نفرمایید و برای تصدی این جایگاه در شهر تاریخی و مهم قزوین کسانی را درنظر نگیرید که در کارنامه خود هیچ سنخیت، تجربه و شناخت و تعصبی نسبت به فرهنگ و میراث فرهنگی این سرزمین ثبت نکرده اند.
جناب اقای مونسان، از حضرتعالی درخواست مجدانه داریم در انتخاب خود مصلحت شهر قزوین و خواسته تشکل های مردم نهاد را جدی بگیرید و تجدیدنظر کنید و از رویکردی حمایت بفرمایید که ضامن حفظ داشته های تاریخی و فرهنگی و طبیعی شهر عزیز ما، قزوین، باشد. داشته هایی که در تملک نسل ما نیست بلکه سرمایه فرزندان ما و نسل های آتی است.
با تقدیم احترام
انجمن آسمان آبی
انجمن افق
انجمن پاسداشت از آیین‌ها و مشاهیر
انجمن تاریخ‌نگاران جوان
انجمن توسعه حیات شهر (انجمن تخصصی باغستان سنتی قزوین)
انجمن جنبش سبز باغستان
انجمن شهروندیار
انجمن معماری و احیای بافت‌های سنتی
انجمن فرهنگی تاریخی عالی‌قاپو
جمعی از راهنمایان گردشگری استان قزوین
و جمعی از فعالان محیط زیست و میراث فرهنگی استان قزوین
