با وجود اینکه انتخابات شورای شهر در تمامی دنیا تاثیر بسیار زیادی بر روی زندگی افراد به عنوان شهروند دارد و تمامی شهروندان از آن منتفع یا متضرر می شوند، همزمانی این انتخابات با انتخابات ریاست جمهوری در ایران –عمدا یا سهوا- به دلایل زیر نقش آن را به شدت کمرنگ می کند و از تاثیر آن می کاهد:
- بحث ارائه برنامه و تبلیغات انتخاباتی نامزدهای شورای شهر در سایه تبلیغات انتخاباتی ریاست جمهوری محو می شود و مورد چشم پوشی قرار می گیرد.
- مطالبات شهروندی مردم را که زمان انتخابات شورای شهر بهترین فرصت برای ارائه آنهاست در محاق فرو می برد.
- در سیاست زده ترین دوران، برنامه های نامزدها –در صورت وجود- تحت تاثیر گرایش سیاسی آنها قرار می گیرد و کاندیداها عموما بدون برنامه وارد شورا می شوند.
تمامی این موارد سبب می شود که افراد منتخب به جای اینکه انسانهایی باشند که صرفنظر از گرایش سیاسی و وابستگی حزبی برای صیانت از حقوق شهروندی وارد عرصه می شوند و با برپایی کمپین و تعامل با شهروندان رای کسب می کنند، تنها به تعدادی نام بدون معنا در یک لیست بدل می شوند و قرار گرفتن این نام ها در برگ رای متاثر از انتخاب افراد برای گزینه «رئیس جمهور» و بدون در نظر گرفتن توانایی و سابقه یا برنامه های فرد برای حضور در شورای شهر باشد.
خصوصا با بلوغ انقلاب و فاصله گرفتن از شور و شوق «انقلابی» اوایل تشکیل جمهوری اسلامی و نیز کاهش نرخ مشارکت افراد در انتخابات ریاست جمهوری و بحث نظارت استصوابی که با حذف گزینه ها و محدود کردن تکثر گرایی تنها طیف خاصی از افراد جامعه را برای شرکت در انتخابات «انتخاب» می کند، همزمانی این دو انتخابات سبب می شود که در انتخابات شواری شهر هم تنها همان طیف شرکت کنند؛ در حالیکه سیاست های تایید صلاحیت برای انتخابات شورای شهر کمتر محدود کننده است و تنوع کاندیداها می تواند برای «شهر» بسیار مفید باشد.
در یک نظام دموکراتیک، مردم سالاری در تمامی لایه ها دارای اهمیت است و هیچ لایه ای نیاز به لایه دیگر را از بین نمی برد و هر لایه فارغ از لایه های دیگر مناسبات مستقلی را طی می کند؛ هر چند به علت روح حاکم بر جامعه ممکن است لایه ها به لحاظ سیاسی همرنگ باشند.
در کشورهای اروپایی که سابقه بیشتری در مشارکت مدنی دارند انتخابات شورای شهر –صرفنظر از گرایش سیاسی حزب حاکم- بهترین زمان برای جمع آوری مطالبات شهروندی مردم، ایده پردازی برای پاسخ دادن به این مطالبات، جلب توجه شهروندان به مسائل مربوط به مدیریت شهری و دعوت به مشارکت مسئولانه در اداره شهر است؛ فرصتی که به علت همزمانی انتخابات شوراها با ریاست جمهوری – به صورت عمدی برای کاهش مشارکت یا سهوی به بهانه کاهش هزینه های انتخابات- از دست می رود.
پیشنهاد می شود که با اعتماد بیشتر به ظرفیت انتخابات برای تغییر و کمک گرفتن از امکانات دیجیتال –که خطاهای احتمالیش به نسبت در برابر انتخابات مجلس، ریاست جمهوری و خبرگان بیشتر قابل چشم پوشی است- هزینه های انتخابات را کاهش داد اما در عین حال از پتانسیل آن برای بهبود کارآیی مدیریت شهری و نظارت عمومی بر آن بهره برد.
