پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

زنان نامرئی و منظر شهری

چکیده: شاید با بازنگری در تعیین الزامات و استانداردها از دریچه حذف نابرابریهای پنهان، منظر شهری عادلانه و امن تری برای زنان و همه گروههای جنسیتی و سنی فراهم شود.

امروز کمتر کسی در جهان از مسئله تبعیض جنسیتی در فضاهای شهری و بناهای عمومی دفاع می‌کند و اغلب تساوی فضاهای اختصاص داده شده به زنان و مردان و تامین استانداردهای کمی این تساوی را به معنی رفع تبعیض جنسیتی در شهرها می‌دانند.

انتشار کتاب «زنان نامرئی؛ شکاف داده ها در جهانی طراحی شده برای مردها» نوشته «کرولاین کریادو پرز» نگاهی دوباره به مسئله برابری جنسیتی در استانداردها، فضاهای شهری و شرایط زیست عمومی می اندازد و حفره‌ای بزرگ در فهم عمومی از شرایط مطلوب حضور زنان در تمامی عرصه ها را به ما نشان می‌دهد؛ حفره‌ای بزرگ که هر روز بر زندگی زنان تأثیر می‌گذارند. این تأثیر گاهی می‌تواند جزئی باشد. مثل لرزیدن در مطب‌هایی که مطابق با درجه حرارت مردانه تنظیم‌ شده‌اند یا تلاش برای رسیدن به قفسه‌های بالایی که با میانگین قد مردانه تنظیم‌ شده‌اند. و گاهی می‌تواند بسیار خطرناک باشد؛ مثل تصادف در اتومبیلی که ایمنی زنان در آن اندازه‌گیری نشده است.


بخش عمده ای از این تاثیرات اما معطوف به استانداردهای فضای عمومی و شهری است که به ظاهر برابر ولی در واقع بدون توجه به نیازهای زنان تعیین شده اند، مانند تخصیص فضایی برابر در سرویس های بهداشتی عمومی به زنان و مردان که در ظاهر در راستای برابری جنسیتی تعیین شده اند اما با مشخص شدن نتایج تحقیقات در نیاز بیشتر زنان به استفاده از این دست فضاها، مدت زمان بیشتر موردنیاز در هربار استفاده و تراکم منتج از فرآیند می توان دریافت که تا چه اندازه با در نظر گرفتن استاندارهای مأخوذ از نیازها و بدن مردان، از عدالت جنسیتی در فضاهای عمومی دور شده ایم.

زنان نامرئی و منظر شهری
تصویر (راست): کتاب زنان نامرئی، منبع: Amazon، تصویر (چپ): تبلیغات پل‌های هوایی و سلب امنیت زنان، منبع: پارس گرافیک.

نبود عدالت جنسیتی در استفاده برابر زنان از امکانات عمومی

یکی از عرصه‌های خوانش این نابرابری پنهان در منظر شهرهای ما نهفته است و از ملموس ترین نمونه های این نابرابر استفاده از پل های عابرپیاده به عنوان سازه نمایش تبلیغات شهری است؛ تبلیغاتی که عموماً  با پوشاندن کامل دیواره‌های شفاف پل به کاهش قابل توجه امنیت تردد افراد به ویژه زنان در شبانه‌روز و به خصوص مکان‌ها و زمان‌های خلوت تر منتهی می‌گردد.

تکرار مشابه این موضوع در خصوص ایستگاه‌های اتوبوس، کاهش روشنایی عمومی در برخی معابر شهری، ساخت پله و رمپ‌های متناسب با استانداردهای بدن مردان و عدم توجه به شرایط بیولوژیکی متفاوت مردان و زنان در تعیین استانداردها و طراحی فضاهای عمومی شهری اعم از ایستگاه‌های اتوبوس و مترو، کافه ها و میادین شهری و… از مهم‌ترین مظاهر بروز این دست نابرابری های پنهان در محیط شهری است. امری که شاید با ایجاد امکان بازنگری در تعیین الزامات، قوانین و استانداردها از دریچه حذف این نابرابری های پنهان، منظرشهری عادلانه تر و امن تری را برای همه گروه های جنسیتی و سنی فراهم آورد.

در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع می توانید به خلاصه کتاب «زنان نامرئی» از پادکست بی پلاس مراجعه کنید.

3 پاسخ

  1. عالی بود
    شاید بشه گفت بهترین مطلبی که در خصوص عدالت جسیتی در شهر خوندم و شاید بهترین مطلب این سایت

  2. مختصر و مفید
    ممنون بابت معرفی پادکست در انتهای مطلب
    این نوع نگاه برای زنان واقعا پیشرو خواهد بود

  3. واقعا کمتر به این مساله توجه شده
    به عنوان یک زن عمیقاً درک میکنم این محدودیت ها رو و به نظرم بسیار جدی هست
    به تیزبینی و دقت نویسنده این یادداشت درود

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سیده‌حسنا حسینی‌نسب

سیده‌حسنا حسینی‌نسب

کارشناس ارشد معماری منظر، مهندسین مشاور پژوهشکده نظر
میزان مطالعه مطلب