• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
پنج‌شنبه 9 تیر 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی شهر شهر اسلامی

شهر اسلامی؛ اصالت شکل یا محتوا؟

رضا کسروی توسط رضا کسروی
جمعه 26 آذر 1400
در شهر اسلامی, شهر
A A
0

شهر اسلامی

آیا بزرگترین معرف یک شهر اسلامی صدای اذان آن است؟ اخیرا شهردار اصفهان با اعلام اینکه به دنبال تحقق شهر اسلامی هستیم، مهمترین نشانه ­های شهر اسلامی را مساجد، گلدسته­ ها، مناره ­ها و صدای اذان آن دانست و از اختصاص ردیف بودجه برای مساجد خبر داد (تصویر1).

برای سنجش سخن شهردار اصفهان باید شهر اسلامی را شناخت. یکی از راه های شناخت پدیده ها  از باب «تعرف الاشیاء باضدادها» شناخت متضاد آنها است. پرداختن به وجه تمایز شهر اسلامی ایرانی و شهر پیش از اسلام در ایران می تواند معیار خوبی برای شناخت به دست دهد.

بیشتر بخوانید

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

نقش نهاد در پایش طرح های توسعه شهری

ذهن ایرانیان پیش از اسلام برآمده از ادیان ایشان بود. رجوع به دیدگاه ایرانیان قبل از اسلام از جمله تفسیری که از هستی، طبیعت و انسان داشتند نظام خاصی را پیش چشم قرار می دهد که مشخصه اجتماعی آن نظام کاستی یا طبقاتی بود.

اگر بپذیریم که شهر متاثر از جهان بینی مردمان آن است شهر ایرانی پیش از اسلام ظرف یک نظام طبقاتی بود که تحرک اجتماعی افراد را فقط در ابعاد بسیار محدود میسر می­ شمرد. در این نظام، «رابطه» بین انسان ها برای رشد آن ها نادیده گرفته می شد در نتیجه سازمان و فضای شهر کوششی برای ایجاد ارتباط های اجتماعی نمی کرد.

با ظهور اسلام و ورود آن به ایران، شعار برابری درست در مقابل نظام طبقاتی ایران ساسانی قرار گرفت و ایرانیان به این شعار روی خوش نشان دادند. در روزگار جدید، دیگر ارزش انسان را طبقه از پیش تعریف شده تعیین نمی کرد بلکه ارزش و رجحان او بر دیگران تنها در نزد خدا و بر مبنای میزان تقوا سنجیده می شد. امام علی در نامه به مالک اشتر درباره مردم می نویسد: « مردم از دو دسته بيرون نيستند: يا در دين با تو برادرند و يا در آفرينش با تو برابر».

از سوی دیگر در اهمیت جماعت انسان ها در ارتباط آن با خالق؛ «ید الله مع الجماعه» به ارتباط انسان ها جنبه قدسی بخشید. این دیدگاه جدید به دست خود ایرانیان شهر دیگری رقم زد. سازمان فضایی دگرگون شد و شهر ایرانی مبدل به مجموعه ای عبادی، اجتماعی و کارکردی شد. «سازمان فضایی جدید» نظم جدیدی بود که از جهان­ بینی جدید پدیدار شده بود.

نفی برتری طبقاتی و برابری حقوق شهروندان مهمترین تفاوت وجودی شهر اسلامی از سلف خویش است و روشن است که این امر وجودی نباید به ماهیت و عینیاتی مانند بنای مسجد، گلدسته و مناره یا صدای اذان تقلیل پیدا کند. اذان، نوایی است که بعد از ورود اسلام به ایران در شهر ایرانی در شهر ایرانی طنین انداز شد اما نباید فراموش کرد که ایرانیان اذان را «برونداد» اتفاقی در «زیربنا» دانسته و انتخاب کردند؛ «صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی».

نادیده گرفتن آن زیربنا و اکتفا به ظواهر دین و تاکید بر صرف مناسک از طرف متولیان امور، یا ناشی از ندانستن و نشناختن است یا شانه خالی کردن از مسئولیت فقر، تبعیض و بی عدالتی در شهر و دادن آدرس غلط. همه اینها در حالی است که تاکید چنین بر صورت دین، نهایتا وهن مناسک را نیز به دنبال خواهد داشت.

لُبِسَ الإِسْلاَمُ لُبْسَ الْفَرْوِ مَقْلُوباً (نهج‌البلاغه، خطبه 107)

اسلام پوشيده شود همانند پوستين وارونه!

شهر اسلامی؛ اصالت شکل یا محتوا؟
تصویر1: تحقق شهر اسلامی در کلام شهردار اصفهان. ماخذ: ایمنا
برچسب ها: اجتماعشهر اسلامینظام طبقاتی
نوشته قبلی

نقد نظام مدیریت ساخت ‌و ساز شهری تهران(2)؛ تا «سازنده» از «بساز و بفروش»

نوشته‌ی بعدی

یک کاتالیست مجازی؛ اثربخشی رسانه های اجتماعی بر محله معاصر

رضا کسروی

رضا کسروی

دکتری معماری منظر، طراح معماری در مهندسین مشاور

مطالب مرتبط - Related Post

احیای فرهنگی - هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

سه‌شنبه 7 تیر 1401
نقش نهاد راهبری و پایش طرح‌های توسعه در مدیریت شهری

نقش نهاد در پایش طرح های توسعه شهری

دوشنبه 30 خرداد 1401

کاستی نظریه نحو فضا در ارتباط با مولفه‌های محیطی

رویکرد های موازی در رشته شهرسازی

بهره برداری های شتابناک در پروژه های شهری

فساد در مدیریت شهری

نوشته‌ی بعدی
یک کاتالیست مجازی؛ اثربخشی رسانه های اجتماعی بر محله معاصر

یک کاتالیست مجازی؛ اثربخشی رسانه های اجتماعی بر محله معاصر

تهران به یک عرصه دائمی گفتمان شهری نیاز دارد

تهران به یک عرصه دائمی گفتمان شهری نیاز دارد

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

3
زنان نامرئی و منظر شهری

زنان نامرئی و منظر شهری

2
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

پنج‌شنبه 9 تیر 1401
احیای فرهنگی - هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

سه‌شنبه 7 تیر 1401
قرائت منظر شهری

قرائت منظر شهری

یکشنبه 5 تیر 1401
با رخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

با زخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

چهارشنبه 1 تیر 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم