• آرشیو
  • نویسندگان
دوشنبه 10 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی منظر فضای جمعی

معنا؛ حلقه مفقود فضاهای جمعی

مهدی حسین‌زاده نویسنده: مهدی حسین‌زاده
جمعه 19 شهریور 1400
در فضای جمعی, منظر
A A
0

عدم مقبولیت، شکست و رکود در بهسازی و نوسازی میدان های شهری معاصر در سطح کشور، همچون میدان امام حسین تهران، میدان شهدا مشهد، میدان امام علی اصفهان، این سوال را به ذهن متبادر می­کند که دلیل اصلی ناکامی در این گونه مداخلات شهری علی رغم صرف هزینه های گزاف چیست؟ به بیان دیگر وجه مشترک دلایل ناکامی مداخلات شهری معاصر که با هدف ایجاد میدان یا فضای جمعی فعال و موفق صورت پذیرفته، چه بوده است؟

فضاهای جمعی از دیر باز در معماری و شهرسازی ایرانی نقش مهمی را ایفا می کردند، از جمله مصادیق آنها می توان به میادین شهری مانند میدان نقش جهان اشاره نمود. این فضاها علاوه بر اینکه محل تعاملات اجتماعی بودند با کارکردهای چندگانه به نیاز‌های گوناگون مردم پاسخ می‌دادند و موجبات علاقه شهروندان به شهر را فراهم می‌نمودند. برخی از این فضاها به لحاظ کارکردهای متنوع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی- هویتی و…  یا به لحاظ کالبد و یا لایه‌های معنایی نهفته در آنها، نقاط عطفی در سازمان فضایی شهر تلقی می شدند.

با تغییرات سریع شهرهای ایران در سال های اخیر، بسیاری از فضاهای جمعی از جمله میادین، کارایی پیشین خود را از دست داده‌اند. طراحی­های خود بنیاد با معیارها و زیبایی‌شناسی‌های مهندسی صرف و عدم توجه به مخاطب و ادراکات او، سبب شده تا اثری از هویت پیشین آنها باقی نماند. به عبارت دیگر این تغییرات سریع كالبدی، در دهه­های اخیر، باکم‌رنگ‌شدن نقش مکان­ها و خلق فضاهای یکسان به بی­هویت در اثر رشد شهری منجر شده است. طراحی و ساماندهی فضاهای شهری به لحاظ پیچیدگی بسیار و درگیری با عوامل متعدد از چالش های بسیار مهم شهرهای امروز به شمار می آید.

معنا؛ حلقه مفقود فضاهای جمعی
تصویر 1: به ترتیب از بالا، میدان امام حسین تهران، میدان شهدا مشهد و میدان امام علی اصفهان. سه میدان شهری تازه احداث شده که هر سه به دلیل نوع مداخلات جزء‌نگر، در رسیدن به فضای جمعی فعال و موفق ناکام شده‌اند.

به عنوان نمونه طرح ساماندهی میدان شهدا مشهد، که از مهمترین میادین این شهر به شمار می آید را می توان از جمله پروژه های ناموفق ساماندهی فضاهای شهری به شمار آورد که نتیجه چیزی جز رویکردی تزئینی نسبت به فضای شهر و شیء پنداشتن آن نبوده است. نگاه عمرانی به پروژه های شهری، برداشت ساده انگارانه از رویدادها، در نظر نگرفتن لایه­های معنایی، اجتماعی، هویتی و تلاش برای تزریق اجباری کارکرد، بارگذاری پیش از حد، عدم توجه به کاربر و مقیاس انسانی در طراحی میدان، عدم توجه به زندگی اجتماعی، خاطره‌انگیزی، خوانایی و بسیاری عوامل دیگر زمینه را برای مرگ این میدان و تبدیل آن به فضای بی‌روح و بی‌هویت شهری را فراهم آورده‌است.

 بهسازی و نوسازی این گونه فضاها در سال های اخیر غالبا با رویکردی جامع‌نگر در جمع­آوری عوامل کالبدی و عینی و بی‌توجه به بعد ذهنی فضا انجام پذیرفته‌است. حاصل این رویکرد سطحی‌نگر در مواردی گاه به معضلات محیط می‌افزاید و گاه به دلیل عدم شناسایی لایه‌های مختلف مؤثر در فضا، آن را به فضایی سرد و بی‌روح تبدیل می‌کند.

بیشتر بخوانید - Read More

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

باغ کوهنوردی

سابقۀ برنامه‌‏‏های توسعۀ شهری نشان می‌‏‏دهد که رویکرد آنها عمدتاً معطوف به دو بعد عملکردی و کالبدی آن بوده و به بعد معنایی فضا به‌درستی توجه نمی‌‏‏شود، در حالی که بی‌‏‏توجهی به مقولۀ معنا از عوامل اصلی بروز پدیدۀ بی‌‏‏مکانی در شهرها و وجه مشترک تمامی مداخلات شکست خورده است. در واقع می توان گفت نیمی از موفقیت فضا در گرو توجه به ابعاد معنایی است و پرداختن به وجوه کالبدی و عملکردی صرف موفقیتی برای آن رقم نخواهد زد.

برچسب ها: مدیریت شهریمیادین شهری
نوشته قبلی

تبعات انتخاب شهردار با منطق دوست داشتنی ترین دوست نداشتنی‌

نوشته بعدی

سردرگمی در مفهوم کلمات، دلیلی بر وارونگی نتایج در ادارات و سازمانها

مهدی حسین‌زاده

مهدی حسین‌زاده

پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
باغ کوهنوردی در بازمانده های منظر پساصنعتی دویسبورگ نورد1

باغ کوهنوردی

شنبه 23 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

بازنمایی منظر خوزستان در آرشیو شرکت نفت بریتانیا

منظر: «امرِ گشوده»

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

نوشته بعدی
سردرگمی در مفهوم کلمات، دلیلی بر وارونگی نتایج در ادارات و سازمانها

سردرگمی در مفهوم کلمات، دلیلی بر وارونگی نتایج در ادارات و سازمانها

جای خالی «جوایز معماری منظر ایران»

جای خالی «جوایز معماری منظر ایران»

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • پربازدیدترین
  • پربحث ترین
  • آخرین مطالب
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

7
زنان نامرئی و منظر شهری

زنان نامرئی و منظر شهری

3
زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

3
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

یکشنبه 1 آبان 1401
تأثیر روند رشد و توسعه بر ساختار شبکه اکولوژیکی شهری تهران

تأثیر روند توسعه بر ساختار شبکه اکولوژیکی شهری تهران

جمعه 29 مهر 1401
حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

چهارشنبه 27 مهر 1401
راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم