• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
پنج‌شنبه 9 تیر 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی محیط مدیریت آب

حیات خشکیده؛ نگاهی به پیامدهای خشکسالی در ایران

پریچهر صابونچی توسط پریچهر صابونچی
یکشنبه 17 مرداد 1400
در مدیریت آب, محیط
A A
0

پیامدهای بحران خشکسالی و بی آبی چه ابعادی را در بر می گیرد؟ استراتژی های کلان حل این بحران کدامند؟

برمبنای برآوردهای اطلس ریسک آب -منتشرشده از سوی موسسه منابع جهان (WRI) – ایران پنجمین کشور بحرانی در میان ۱۷ کشور با تنش آبی بسیار بالا و خشکسالی شناخته شده است. علت اصلی خشکسالی ایران به کاهش متوسط بارش و کاهش تناوب زمانی خشکسالی از دوره ‌های ۲۵ ساله به دوره‌ های ۵ ساله نسبت داده می شود درحالیکه براساس نظر کارشناسان عوامل اقلیمی تنها در 20 درصد از این بحران سهم دارند. فعالیت های انسانی دو تا سه برابر بیش از عوامل اقلیمی بر خشکسالی اثرگذارند.

آب برداشت شده در مصارف خانگی، صنعتی، آبیاری، دامداری بیش از حجم منابع آبی تجدیدپذیر است. بطوریکه میزان بهره‌ برداری از سفره‌ های آب زیرزمینی در سه چهارم مناطق ایران بیش از سه برابر میزان ورودی آب به آنها برآورد شده است. اما می توان اظهار داشت که مهمترین علت پدیداری بحران خشکسالی در ایران توسعه ناپایدار در بخش های کشاورزی و صنعت است که بر مبنای اهداف ایدئولوژیک حاکمیت، بمنظور ایجاد خودکفایی در بخش های تولیدی بدون رعایت اقتضائات اکولوژیک سرزمینی در یک دوره بلندمدت صورت گرفته است؛ خودکفایی ایدئولوژیکی که بدنبال تولید 96 درصد از نیاز غذاییِ جمعیت 150 میلیون نفری در داخل کشور بدون واردات از دیگر کشورهاست.

بیشتر بخوانید

درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

ارتقا کیفیت فضاهای سبز شهری

نتیجه آنکه پس از سال 57 با گسترش دو برابری سطح زیر کشت، حتی در مناطق فاقد استعداد کشاورزی در عمق بیابان ها و کوه ها برای ایجاد اشتغال جمعیت روزافزون، ایران به یک بیابان عظیم بدل گشته که بحران آب تنها قسمتی از معضل خشکیدگی این سرزمین است. عوامل مدیریتی و برنامه ریزی همانند پروژه های سدسازی غیراصولی، انتقال بین حوضه ای آب، عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت ‌های آبی کشور، نبود برنامه موثر برای حل مشکلات، عدم انسجام میان سیاست ‌های نهادهای مختلف دولت و همچنین اولویت ‌بندی‌ های نادرست از دیگر مسائلی هستند که مزید بر علت شده اند.

حیات خشکیده؛ نگاهی به پیامدهای خشکسالی در ایران
تصویر 1: خشکسالی روانشناختی ناشی از تنشهای روانی و خشونت در اثر بحران آب. منبع: خبرگزاری هرانا

اما موضوع خشکسالی متمایز از سایر بلایای طبیعی بوده و وسعت مناطق آسیب‌ دیده تحت تاثیر آن در مقایسه با سایر بلاهای طبیعی بیشتر است. پیامدهای ناشی از خشکسالی فراتر از یک مقوله زیست محیطی، تمام ابعاد اقتصادی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهد. خشکسالی پدیده ای بلندمدت با پیامدهای بهم پیوسته ای بوده که از مرحله خشکسالی هواشناختی شروع شده و به خشکسالی روان ‌شناختی ختم می‌شود. خشکسالی هواشناختی به معنای کاهش بارش هاست که کاهش منابع آب جاری و زیرزمینی و خشکسالی هیدرولوژیک را در پی دارد. خشکسالی هیدرولوژیک خود در بلندمدت سبب خشکسالی کشاورزی می ‌شود.

با تعطیلی بخش کشت و زراعت، خشکسالی اقتصادی نمایان شده که در نتیجه ادامه این روند خشکسالی اجتماعی- فرهنگی با تغییر در زیرساخت ‌های اجتماعی بروز می یابد؛ همچون پدیده خالی شدن روستاها از سکنه، مهاجرت و حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ، بیکاری و فقر. در آخرین مرحله با پایین ‌آمدن آستانه تحمل اجتماعی، جامعه دچار تنش های روانی شدید شده که این امر منجر به افزایش خشونت یا به اصطلاح خشکسالی روان ‌شناختی می شود.

 

حیات خشکیده؛ نگاهی به پیامدهای خشکسالی در ایران
تصویر 2: ایران، پنجمین کشور بحرانی در میان ۱۷ کشور با تنش آبی بسیار بالا و خشکسالی. منبع: بلومبرگ

بنابراین خشکسالی یک موضوع مهم در امنیت ملی است که می‌ تواند منتهی به فقدان امنیت انسانی و سبب بی ‌ثباتی و شورش شود. بسیاری از شهرهای ایران بدلیل وابستگی های شدید آبی، مستعد بروز خشونت‌ها و ناپایداری ‌های سیاسی ناشی از خشکسالی ‌های بلندمدت خواهند بود. با در نظرگیری عوامل مذکور، امروزه مسئله خشکسالی در ایران یکی از پارادیم‌ های اصلی امنیتی- اقتصادی- اجتماعی است که بی توجهی به آن در کنار روند افزایش جمعیت و تغییرات اقلیمی، هزینه ‌های جبران ناپذیری در آینده خواهد داشت اما با ایجاد برنامه های مدون می توان این بحران را تعدیل نمود:

  • کشاورزی و صنعت باید بر مبنای ظرفیت اکولوژیک و در راستای توسعه پایدار متناسب با شرایط آبی کشور صورت گیرد. از کشت های پرمصرف و توسعه صنایع آب‌بَر با هدف ایجاد اشتغال در مناطق خشک کشور و با توجیه خودکفایی و بومی سازی‌ باید جلوگیری بعمل آمده و بدنبال معیشت جایگزین برای ساکنان این مناطق بود.
  • توجه به آبخیزداری و آبخوان داری، آمایش سرزمین و ملاک قرار دادن میزان مصرف آب پایین تر از سرانه متوسط آورد از موضوعات مهم در برنامه ریزی کلان است.
  • برنامه ریزی های خشکسالی باید یک برنامه مدوام و همواره درحال جریان باشد. صرف داشتن بارش های خوب یا شرایط تَرسالی موقتی نمی توان پیگیری مسئله خشکسالی را به تعویق انداخت.
  • سیاست ها و تصمیمات وزارتخانه ‌های صنعت، کشاورزی، انرژی و محیط‌ زیست باید بصورت یکپارچه و با تعیین اولویت ‌بندی‌ ها اتخاذ گردد.
  • و مهمترین نکته اینکه تمامی موارد فوق نیازمند یک برنامه ریزی بلندمدت، بدور از شتابزدگی و پرهیز از درمان های موقت است.
برچسب ها: بحران آببیابان زاییخشکسالی
نوشته قبلی

اهمیت رسانه های اجتماعی در پژوهش های شهری

نوشته‌ی بعدی

دوقطبی باغ زیتون میثاق؛ محلی برای برگزاری رویدادی کشاورزی جمعی یا تجمع معتادان

پریچهر صابونچی

پریچهر صابونچی

مطالب مرتبط - Related Post

درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

پنج‌شنبه 9 تیر 1401
ارتقا کیفیت فضاهای سبز شهری

ارتقا کیفیت فضاهای سبز شهری

جمعه 20 اسفند 1400

مروری کوتاه بر پنج سند جایکا برای کاهش ریسک زلزله تهران

سیل، غافلگیری، خسارت؛ یک داستان تکراری

آیا ممنوعیت کاشت درخت توت در سطح شهر تهران تصمیم درستی است؟

فرونشست زمین تهدیدی مغفول برای سلامت فیزیکی، روانی و شهری مردم

نوشته‌ی بعدی
دوقطبی باغ زیتون میثاق؛ محلی برای برگزاری رویدادی کشاورزی جمعی یا تجمع معتادان

دوقطبی باغ زیتون میثاق؛ محلی برای برگزاری رویدادی کشاورزی جمعی یا تجمع معتادان

متروی سرخه حصار و خجیر، آخرین ضربه دولت دوازدهم به شهر تهران

متروی سرخه حصار و خجیر، آخرین ضربه دولت دوازدهم به شهر تهران

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

3
زنان نامرئی و منظر شهری

زنان نامرئی و منظر شهری

2
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

درخت خشکیده تحویل دهید و اثر هنری تحویل بگیرید!

پنج‌شنبه 9 تیر 1401
احیای فرهنگی - هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

سه‌شنبه 7 تیر 1401
قرائت منظر شهری

قرائت منظر شهری

یکشنبه 5 تیر 1401
با رخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

با زخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

چهارشنبه 1 تیر 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم