• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
جمعه 6 خرداد 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی شهر مبانی شهر

نمود امپریالیسم ساختاری غرب در شهرهای معاصر ایران

غزال مسافرزاده توسط غزال مسافرزاده
جمعه 15 مرداد 1400
در مبانی شهر, شهر
A A
0

جهل مانند علم نیست چو هست            جهل چون درد و علم همچو درمان

ناصر خسرو

چگونه می توان آشفتگی منظر شهرهای معاصر ایران را درمان کرد؟ از آنجا که درمان فرآیندی است در جهت بهبودی درد و برطرف کردن آن، شناخت مشکل اولین گام مهم در این فرآیند به شمار می رود.

آنچه امروزه به عنوان درد در منظر شهرهای معاصر ایران می توان شاهد آن باشیم آشفتگی منظرشهرها و ضعف در مطلوبیت آن است. اگرچه در جهت درمان این مشکل پژوهشگران و صاحب نظران زیادی در حوزه معماری و شهرسازی تلاش های بسیاری انجام داده اند ولی به نظر می رسد که به جبر ساختاری کشورهای امپریالیست غربی کمتر توجه شده است. و اما جبر ساختاری چیست؟ و آیا این کم توجهی به تاثیرگذاری کشورهای مولف در تداوم بخشیدن به ساختار شهرها می تواند ریشه مشکل آشفتگی منظر شهرهای معاصر امروز باشد؟

از اوایل قرن گذشته میلادی رابطه جدیدی در میان کشورهای مولف (غربی) و سایر کشورها رقم خورد که مورد دسته بندی های متفاوتی قرار گرفته است. مدل مرکز- پیرامون یکی از این تقسیمات است. بر اساس نظریه ساختاری امپریالیسم که توسط یوهان کالتونگ ارائه شده است، کشورهای جهان به دو دسته مرکز (کشورهای پیشرفته صنعتی) و کشورهای پیرامونی (کشورهای در حال توسعه) تقسیم می شوند.

بیشتر بخوانید

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

کشورهای دسته اول: متعلق به جوامع صنعتی غربی است که در برنامه ریزی و اداره امور از یک سیستم کارکردی صرفا عقلانی و قانونمد، با رویکردی تقلیل گرا به مسائل ساختاری توجه داشته اند. این سیستم جزء نگر و کمی گرا سبب شکل گیری سبک بین الملل در معماری و شهرسازی شد که بعدها مورد واکنش های درونی کشورهای مرکز به پدیده جهانی شدن قرار گرفت. اما در کشورهای دسته دوم: که آنها نیز دارای یک بخش مرکزی و یک بخش پیرامونی می باشند، جوامع کوچکتری هستند که با رویکرد کل نگر و تکثرگرا در ارتباط با محیط های فیزیکی و ساختاری خود صرفا تحت تاثیر کشورهای مرکز قرار گرفته اند.

بنابراین بر اساس این دو دسته از کشورها، چهار بخش (مرکز مرکز، پیرامون مرکز، مرکز پیرامون، پیرامون پیرامون) تشکیل می گردد که همواره روابط متفاوتی میان آن ها وجود داشته است (تصویر 1).

نمود امپریالیسم ساختاری غرب در شهرهای معاصر ایران
تصویر 1: انواع روابط میان کشورهای مرکز و پیرامون، منبع: نگارنده با اقتباس از (Galtung,1971)

گسترش تحولات علمی و فناوری کشورهای مرکز باعث تاثیرگذاری ها و به تبع آن، مقاومت هایی در سایر بخش ها به جود آورد. اولین مقاومت های فرهنگی در برابر جهانی شدن در خود کشورهای مرکز صورت گرفت (پیکان 1) که بعد معمارانه آن را می توان بعد از دهه 60 میلادی و در خلال مطرح شدن مباحثی چون هویت، مکان، انسان گرایی ،… و ظهور سبک هایی چون فرانوگرایی در واکنش به معماری بین الملل مشاهده نمود. اما در طول سده های گذشته بیشترین تاثیرگذاری کشورهای مرکز بر مرکز کشورهای پیرامون بوده است (پیکان 2) که طی آن، پیرامون این کشورها نیز به بهانه توسعه، ترقی و تجدد تحت تاثیر مراکز کشورهای خود قرار گرفتند (پیکان 3).

ایران از دسته کشورهای پیرامونی است که شهرهای آن در جریان یک طرفه ورود صنعت و فناوری وارداتی کشورهای مرکز دچار اغتشاش در توسعه و عدم مطلوبیت منظرین خود گشت. چرا که این جبر ساختاری تحمیل شده از کشورهای مرکز سبب بر هم زدن پیوند سازمان شهرها با گذشته خود شده و در نتیجه با از دست دادن ویژگی های فرهنگی و طبیعی خود، منظر شهرها در اقلیم های مختلف را دچار آشفتگی کرده است.

اگر بخواهیم از آشفتگی با تعریف هم شکل شدن منظرشهرهای معاصر ایران یاد کنیم، «بیگانگی ساختار شهری» که تحت تاثیر کشورهای مرکز بر کشورهای پیرامون شکل گرفت صرفا با رویکرد کمی نگر بود که در یک حرکت یک سویه توسط دولت و برنامه ریزان، در دستور کار قرار گرفت.

نتیجه این رویکرد محصول محور، غفلت از روابط کیفی در ساختار کل نگر و عدم پاسخ گویی به نیاز های انسانی کشورهای پیرامونی مخصوصا ایران بود که به هم شکلی منظر شهرهای آن انجامید. لذا به نظر می رسد که با برآورده شدن اهدافی چون: 1- تغییر نظام برنامه ریزی با رویکردی جزء نگر و کل نگر؛ 2- شناخت عناصر سازمان شهری و توجه به روابط حاکم بین آنها بر اساس مسائل طبیعی و فرهنگی؛ 3- شناخت نیازهای انسانی با توجه به بستر محیطی آن می تواند درمانی برای آشفتگی منظر شهرهای امروز ایران ارائه کرد.

برچسب ها: آشفتگی منظرتاثیرگذاری کشورهای صنعتیکشورهای پیرامونی
نوشته قبلی

ابهام در شناخت محله در دوران پیدایش

نوشته‌ی بعدی

اهمیت رسانه های اجتماعی در پژوهش های شهری

غزال مسافرزاده

غزال مسافرزاده

پژوهشگر دکتری منظر، لابراتوار دکتری پژوهشکده نظر

مطالب مرتبط - Related Post

جایگاه نظام بهره برداری در طرح های معماری و شهرسازی

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

پنج‌شنبه 29 اردیبهشت 1401
تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظورحل صورت مساله بحران مسکن

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

چهارشنبه 28 اردیبهشت 1401

هسته امن، پدافند غیرعامل، همسو یا خلاف جهت؟

پاویون، پاویون که می گفتند این است؟

مدیریت شهری کمتر هوشمند و انزوای شهروندان در اداره شهر

بررسی ابعاد مشارکت شهروندان در اجرای سند کاهش خطرپذیری تهران

نوشته‌ی بعدی
اهمیت رسانه های اجتماعی در پژوهش های شهری

اهمیت رسانه های اجتماعی در پژوهش های شهری

حیات خشکیده؛ نگاهی به پیامدهای خشکسالی در ایران

حیات خشکیده؛ نگاهی به پیامدهای خشکسالی در ایران

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
گردشگری، سفری مقدس

گردشگری، سفری مقدس

2
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

2
تاثیرات صنعت نفت در شهرهای ایران

تاثیرات صنعت نفت در شهرهای ایران

چهارشنبه 4 خرداد 1401
استقبال از بیان های جدید هنر در دنیای مجازی و انزوای هنرهای سنتی

بیان های جدید هنر در دنیای مجازی

دوشنبه 2 خرداد 1401
احیای تکنوکرات قنوات و زوال ارزش های معنایی منظر شهری تهران

احیای تکنوکرات قنوات

شنبه 31 اردیبهشت 1401
چرا ما کارناوال نداریم؟!

چرا ما کارناوال نداریم؟!

جمعه 30 اردیبهشت 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم