بی‌شک جاذبه‌ها مهمترین موتور محرکۀ گردشگری هستند. امروزه با شناختی که نسبت به اقصی نقاط دنیا پیدا کرده‌ایم، نمی‌توان نقطه‌ای یافت که عاری از جاذبه‌های گردشگری باشد. اصولاً جاذبه‌های گردشگری همجنس نیستند و تأثیرات متفاوتی بر روی مردم بومی، فرهنگ، اقتصاد محلی و موارد دیگر می‌گذارند. این وظیفه دولت‌هاست که با شناسایی و شناساندن این جاذبه‌ها در هر نقطه، علاوه بر حفظ و نگهداری از آنها، زمینه را برای حضور گردشکران در مقصد گردشگری فراهم آورند.
از جمله مهمترین جاذبه‌های گردشگری هر منطقه میتوان به گونه های گیاهی یا جانوری اندمیک (بومزاد) آن منطقه اشاره کرد. گونه های بومزاد متعلق به یک نقطه خاص جغرافیایی بوده و پراکنش آن محدود می‌باشد. یعنی برای مشاهده آنها تنها یک منطقه خاص، مقصد گردشگران خواهد بود. این ویژگی باعث جذب گردشگران از نقاط مختلف به مقاصد خاص خواهد شد. متولیان امر گردشگری هر منطقه‌ای میتوانند با شناسایی و معرفی گونه های بوم زاد توجه گردشگران با هدف خاص را جذب کرده و با آماده سازی مقصد گردشگری ، بدینوسیله زمینه حضور گردشگران را فراهم آورند .
کشور ما با توجه به تنوع اقلیم، عرض جغرافیایی گسترده، و اختلاف ارتفاع زیاد، شاهد حضور گونه‌های اندمیک گیاهی و جانوری بسیاری می باشد. قرار گرفتن در سه منطقه آب و هوایی کره زمین، حضور ایران در عرض جغرافیایی ۲۵ تا ۴۰ درجه شمالی ، و اختلاف ارتفاع زیاد (شامل اختلاف از سطح دریا تا بالاترین نقطه ،قله دماوند با ۵۶۰۹ متر ارتفاع ) ، باعث شده کشور ایران پذیرای گونه های اندمیک یا بوم زاد جانوری و گیاهی زیادی باشد. از مشهورترین گونه‌های جانوری بومزاد ایران میتوان به زاغ بور، یوز ایرانی و سمندر لرستانی اشاره کرد و حدود ۸۰۰۰ گونه گیاهی که ۲۰۰۰ گونه اندمیک ایران را شامل می شوند. همگی اینها نشان‌دهنده غنای زیستی سرزمین ایران می‌باشند و این دیدگاه و عملکرد ماست که نشان میدهد این ویژگی را به فرصت یا تهدید تبدیل خواهیم کرد .وجود یک گونه اندمیک در یک محل و شناساندن آنجا به عنوان مقصد گردشگری میتواند اثرات مثبت و منفی باخود به بار بیاورد که در ادامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
از اثرات مثبت آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اشتغالزایی مستقیم و غیر مستقیم و بهبود وضعیت معاش جامعه میزبان.
- ساخت و تجهیز زیرساخت‌ها.
- بالا بردن دانش و بینش مردم بومی درباره اهمیت زیستی گونه های اندمیک و در کل پوشش گیاهی و تراکم جانوری منطقه خود.
- ایجاد حساسیت و دغدغه در مردم بومی در جهت حفاظت و صیانت از منابع طبیعی منطقه خود.
- انگیزه مند کردن مردم بومی در جهت ایجاد مزرعه گیاهی و پرورش گونه ها به جای برداشت ناصحیح و فروش آنها.
- کاهش میزان مهاجرت ساکنان روستاها به شهرهای بزرگ.
- بالا بردن اعتماد به نفس و حفظ افتخار در ساکنین جوامع میزبان به علت آگاه شدن از دارا بودن ارزش های طبیعی.
- توزیع عادلانه ثروت و ایجاد فعالیتهای کارآفرینی.
و از اثرات منفی آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حضور خارج از ظرفیت گردشگران در منطقه .
- به وجود آمدن تاثیرات ناخواسته گردشگران در فرهنگ ورفتارهای ساکنین بومی.
- اثر تورمی قیمت ها ناشی از حضور گردشگران در مقصد گردشگری و تحمل فشار گرانی بر مردم محلی.
- شناساندن مناطق بکر و دست نخورده و خطر از بین رفتن پوشش گیاهی و تراکم جانوری.
- ساخت سوغاتی و یادگاری از گیاهان و جانوران در معرض خطر منطقه.
- وابستگی بیش از حد اقتصاد منطقه به گردشگری.
- رنجش مردم محلی از حضور گردشگران به علت شکاف آشکار شرایط اقتصادی و الگوی رفتاری.
- ورود گونه های گیاهی و جانوری مهاجم.
در پایان باید اشاره کرد که حضور گردشگران در مناطق دارای جاذبه‌های اندمیک نیازمند تحلیل و بررسی است. رعایت ظرفیت تحمل منطقه، آگاه کردن ساکن بومی نسبت به ارزش گونه های اندمیک منطقه، رعایت کد های اخلاقی توسط گردشگران و آگاه سازی جامعه میزبان از ابعاد و زوایای ارتباط با گردشگران از جمله تمهیداتی است که بستر این تحلیل ها و بررسی ها را فراهم خواهد نمود.
