پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

ضرورت طرح تاب آوری برای فضای جمعی در اقلیم گرم و مرطوب

چکیده: در طرح تاب آوری، حضور یا عدم حضور مردم در مکان خاص اهمیت دارد؛ چرا که هر اجتماعی در شهر الزاما در راستای اهداف تاب آوری شهری نیست و گاه از میزان آن می کاهد.

آیا بدون وجود طرح های تاب آوری شهری می توان به تاب آوری اقلیمی در شهرهای اقلیم گرم و مرطوب دست یافت؟ آیا طرح های مستقل مبلمان شهری نقشی در تاب آوری اقلیمی شهر های این اقلیم ندارند؟ ارتباط مبلمان شهری با تاب آوری شهری چگونه است؟

در حال حاضر اکثر شهرها با وجود اهمیت طرح های تاب آوری شهری هنوز به چنین طرح هایی دست نیافته اند و اجزای شهر از مبلمان شهری گرفته تا فضاهای جمعی بدون توجه به ضرورت های طراحی تاب آورانه اجرا می شوند. بر اساس تعاریف حوزه تاب آوری (Resilience Alliance)، این مفهوم به عنوان توانمندی سیستم شهری در جذب اختلالات، تغییر و سپس ساماندهی مجدد تعریف می شود و تاب آوری شهری سیستم شهر را در برابر اتفاقات سازگار، منعطف و قابل تغییر و قابل ارتقا می سازد.

در تاب آوری شهری یکی از مهمترین مولفه ها، تاب آوری اجتماعی است. و تاب آوری اجتماعی علاوه بر ویژگی های پایه مانند فرهنگ، دین، مذهب و غیره متاثر از رویدادهای روزمره در بستر شهر نیز می باشد. این رویدادهای اجتماعی در فضاهای جمعی رخ می دهد و مکان، زمان و کیفیت این رویدادها بسیار به ویژگی های کالبدی شهر، از راه ها و بلوک های شهری گرفته تا مبلمان شهری وابسته است. این در حالیست که طرح فرادست برای طراحی این ریز جزییات مهم با رویکرد تاب آوری شهری وجود ندارد.

درنتیجه فضاهای جمعی که از ارکان اصلی موثر بر تاب آوری اجتماعی و تاب آوری شهری است، بی توجه به نیازهای طراحی تاب آورانه شکل می گیرند. این موضوع در اقلیم گرم و مرطوب به طور خاص تر خود را نشان می دهد.

ضرورت طرح تاب آوری برای فضاهای جمعی در اقلیم گرم و مرطوب
تصویر 1: غروب ساحل کشتی یونانی، جزیره کیش، منبع: خبرگزاری تسنیم

در اقلیم گرم و مرطوب و در این مثال جزیره کیش، به دلیل رطوبت و گرمای شدید، ساعات کار و تفریح و درنتیجه حضور مردم در فضاهای عمومی با سایر شهرها متفاوت است. در این جزیره، ساعات حضور مردم در فضاهای عمومی در ساعات صبح به ضرورت، از حدود 9 تا 10 صبح آغاز می گردد که علت آن را می توان در حیات فعال شبانه جزیره کیش به دلیل دمای هوا، جستجو کرد. این حضور مردم بیشتر در پاساژها و هایپرمارکت ها قابل مشاهده است، هر چند که در سواحل و اماکن تفریحی حضور توریست ها ممکن است دیده شود.

حیات جمعی در شهر تا حوالی غروب آفتاب در فضاهای سر بسته ادامه می یابد و حوالی غروب آفتاب، حضور مردم در فضاهای باز خصوصا اسکله ها بیشتر می شود. این حضور به طور معمول تا ساعاتی پس از نیمه شب ادامه دارد. بنابراین برای طراحی تاب آورانه این اقلیم نباید مبلمان شهری را برای حضور روزانه مردم در فضای باز طراحی کرد و بالعکس نباید از اهمیت نورپردازی شبانه فضای باز به عنوان مهمترین المان در طراحی مبلمان شهری غافل شد.

همچنین در طراحی پاساژها در این اقلیم باید فضاهای جمعی تقویت گردد. چرا که رویدادهای روزانه در این گونه فضاها امکان رخ دادن دارد. در عین حال فضاهای شهری باید برای حضور مردمی در ساعات غروب و پس از آن آماده باشد. این موضوع آن چیزی است که نیاز معمول جزیره برای حیات شهری است و هرچند که بر کیفیات تاب آورانه بی تاثیر نیست ولی الزاما در جهت تاب آوری پیش نمی رود.

در طرح های تاب آوری شهری اقلیمی، حضور و نحوه حضور مردم در مکان های خاص و همچنین عدم حضور مردم در مکان هایی دیگر اهمیت دارد. که متخصص تاب آوری منظر و شهر باید پس از بررسی ها این مکان ها و نوع حضور و ویژگیهای آنرا مطرح ساخته و طرح آنرا به عنوان طرح فرادست ارائه نماید. چرا که هر حضور و هر اجتماعی در شهر الزاما در راستای اهداف تاب آوری شهری نبوده و گاه از میزان تاب آوری می کاهد. لذا نیاز مبرمی به ایجاد این طرح های فرادست ضرورت می یابد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیدا اسدافروز

آیدا اسدافروز

دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران
میزان مطالعه مطلب