پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

نقدی بر دو بزرگداشت برای شهید مرتضی آوینی

چکیده: برای بزرگداشت سالگرد شهادت شهید سید‌ مرتضی آوینی دو گروه به صورت جداگانه مراسمی تدارک دیدند. بنیاد فرهنگی روایت فتح و دیگری در خانۀ هنرمندان.

سید مرتضی آوینی ، بیستم فروردین ۱۳۷۲ در فکه بر اثر انفجار یکی از مین‌های باقی‌مانده از دوران دفاع مقدس به شهادت رسید. تماشای فیلم‌های مستند روایت فتح، خاطره­ای است که بسیاری از کودکان دهۀ ۶۰ ایران از جنگ تحمیلی به یاد دارند. شهید آوینی، آثار ارزشمند دیگری هم­چون تألیفات و مجموعه­ فیلم‌های مستند دیگری نیز خلق کرده که طی این سال‌ها موردتوجه علاقه‌مندان به تاریخ و هنر ایران قرار گرفته است.

برای بزرگداشت بیست‌وپنجمین سالگرد شهادت شهید سید‌مرتضی آوینی دو گروه به صورت جداگانه مراسمی تدارک دیدند. یکی در بنیاد فرهنگی روایت فتح و با همکاری سازمان بسیج هنرمندان واقع در میدان فردوسی، ابتدای خیابان شهید سپهبد قرنی برگزار می­گردید و دیگری در خانۀ هنرمندان در ضلع جنوبی پارک ایرانشهر. مراسم بنیاد روایت فتح، روز دوشنبه بیستم فروردین از ساعت پنج تا هفت بعدازظهر زیر چادر موقتی عظیمی که در حیاط بنیاد روایت فتح برپا شده بود با عنوان داغ شقایق و همرا با برنامه­هایی هم­چون تواشیح، سرود، سخنرانی و اجرای تئاتر برگزار شد.

 در این برنامه با حضور سلیم غفوری مدیر شبکه مستند، محمد نادری، سردار علیزاده و مجید رجبی معمار مدیرعامل خانۀ هنرمندان، از هنرمندانی همچون بهرام محمدی‌فر عکاس، پرویز رمضانی صدابردار گروه مستند روایت فتح، حسین مسافر آستانه نویسنده و کارگردان، محمدعلی باشه‌آهنگر نویسنده و کارگردان (در مراسم حضور نداشت)، محمدرضا ابوالحسنی نویسنده و مستندساز و سیدمسعود شجاعی طباطبایی کاریکاتوریست، تقدیر و تجلیل شد.

در بخش دیگر این مراسم از کتاب عکسی از محمدحسین حیدری رونمایی شد. این کتاب مجموعه‌ای از عکس‌های دوران دفاع مقدس است.

مهم­ترین نقدی که می­توان به این مراسم داشت، نمایش ندادن آثاری از شهید آوینی بود. گویا بنیادی که نام آن یادآور شهید آوینی است، هیچ آرشیوی از او برای نمایش در اختیار نداشت. چند عکس معروف از شهید آوینی در قسمت­هایی از مراسم در پس­زمینه تکرار می­شد و تنها در زمان­های کوتاهی صدای شهید در میان غوغای سالن چادری به گوش می­رسید. فضای برگزاری نیز با وجود پرداخت هزینۀ چند ده میلیون تومانی _بنا به روایتی تأییدنشده، دویست میلیون تومان_ برای برپایی چادر، به هیچ‌وجه مناسب نبود. چادر با دیواره­های پارچه­ای مشکی که در درون خود لامپ­های کوچک ال‌ای‌دی داشتند تزئین شده بود و پرژکتورهای گران­قیمتی هم که در ارتفاع قرار داده شده بودند کاری بیش از تزئین چادر نداشتند. همۀ این­ها در زمانی رخ داده که تالار اسوه در نزدیکی بنیاد فرهنگی روایت فتح می­توانست مکان مناسبی برای برگزاری این بزرگداشت باشد.

مرتضی آوینی

مراسم دوم که در خانۀ هنرمندان تدارک دیده شده بود، با همکاری خانه هنرمندان ایران، مؤسسۀ فرهنگی روایت فتح، مؤسسۀ فرهنگی هنری در انتظار فردایی دیگر، موسسۀ شهید آوینی (خانواده شهید)، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، فیلم‌نت و نشر واحه برگزار شد.

به مناسبت سالروز شهادت مرتضی آوینی برای نخستین‌بار نسخه­های ترمیم‌شدۀ سه فیلم مستند شهید آوینی «و این است فتح الفتح»، «داستان پل» و «شب عاشورایی» در قالب برنامه «سه روز با مرتضی آوینی» از ۲۰ تا ۲۲ فروردین ۱۳۹۸ هر شب از ساعت ۱۹ در محل خانۀ هنرمندان ایران به نمایش درآمدند. پس از نمایش هر فیلم مستند، یک سخنرانی توسط استادان دانشگاه دربارۀ آثار شهید آوینی ایراد و طی یک پنل با حضور هنرمندان و منتقدان اثر نمایش‌داده‌شده، مورد بررسی و تحلیل قرار م‌گرفت. در شب اول، فیلم «و این است فتح الفتح» قسمت یازدهم مجموعۀ مستند حقیقت به نمایش درآمد و پس از نمایش فیلم دکتر انیس دوويكتور استاد دانشگاه پاریس یک(سوربون) دربارۀ آثار سینمایی شهید آوینی به سخنرانی پرداخت.

سالن خانۀ هنرمندان در زمان نمایش فیلم جای خالی نداشت و بعضی ایستاده یا بر روی زمین فیلم را تماشا کردند. این فیلم به نظر دکتر دو ویکتور، بهترین فیلم شهید آوینی است و در قسمتی از آن شهید به سمت دوربین خود فیلم نوشت را می­خواند و می­نویسد و یا در قسمت دیگری از فیلم، شهید آوینی را در حال تدوین فیلم می­توان مشاهده کرد.

مرتضی آوینی

اگر این دو مراسم با یکدیگر مقایسه شود، مراسم دوم به مراتب قوی‌تر و مناسب‌تر از مراسم بنیاد روایت فتح بود. زیرا فیلم ­هاییی که بسیاری از حضار آن­ را ندیده بودند به نمایش در آمد و در کنار آن سخنانی جدید و متفاوت دربارۀ آثار شهید آوینی به مخاطب ارائه شد و مخاطبانی که برای ادای احترام به شهید آوینی در مراسم حاضر ­شده‌بودند، با رضایت سالن را ترک کردند. در مقابل در مراسم بنیاد روایت فتح تنها سردرد نشستن در میان نورهای ال­ای دی و سرو‌صدا نصیب مخاطب گردید. همۀ این­ها با برآورد هزینۀ برگزاری این دو مراسم می­توان گفت مراسم بنیاد روایت فتح از آن‌دست مراسم‌هایی بود که با وجود صرف هزینه­های سرسام­آور، فایده­ای برای هیچ کس نداشت.

فاصلۀ میان بنیاد روایت فتح و خانۀ هنرمندان شاید کمتر از یکی دو کیلومتر باشد اما مدیریت دولتی بنیاد روایت فتح و مدیریت مراسم خانۀ هنرمندان توسط خانوادۀ شهید آوینی، چند سال نوری با یکدیگر فاصله دارند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *