کوچه مروی یکی از کوچههای تاریخی تهران با قدمتی ۲۰۰ساله در نزدیکی بازار تهران است که در دهه ۸۰ مورد بازسازی و احیا قرار گرقته است. هدف اجرای برنامههای اصلاحی و طرحهای شهری در این محل ، این بود که بازدیدکننده در این فضا حال و هوای تهران قدیم را داشته باشد و به نوعی با ترویج پیادهمداری ، سرزندگی به کوچه مروی هدیه شود. اینکه تا چه حد این برنامه موفقیتآمیز بوده است موضوعی قابل تأمل است.
پروژۀ کوچه مروی که توسط سازمان زیباسازی شهر تهران اجرا شد، پیامدهای مختلفی داشت. به طور مثال با ممنوعکردن ترافیک سواره، نفوذپذیری بافت کاسته شده و بسیاری از کسبه از نبود امکان حملونقل اجناسشان در سختی هستند و گاهی با استفاده از موتورسیکلت و چرخهایدستی به حمل بار اقدام میکنند که این موضوع نه تنها زیبندۀ یک مکان با هویت تاریخی نیست بلکه امنیت تردد عابران را نیز دچار مشکل میکند. علاوه بر این برخی از مردم برای جابهجاکردن اجناس خریداریشده با مشکل مواجه هستند. در حقیقت این ممنوعیت عبور و مرور خودرو باعث کاهش نفوذپذیری و در نتیجه کاهش پاسخدهی این فضای شهری شده است.
استفاده از گاری برای حملونقل در کوچه مروی
از طرف دیگر در بسیاری از خیابانهای پیادهمدار و تاریخی دنیا ترافیک سواره و پیاده از یکدیگر جدا نشدهاند و ترافیک سواره و پیاده با یکدیگر در صلح هستند. به طور مثال در خیابان استقلال ترکیه، با اینکه اولویت در مسیر با عابر پیاده است، اما خطوط تراموا نیز قابل دسترس هستند. خیابان شانزه لیزه در فرانسه خیابانی پیادهمدار است در اینجا نیز جدایی ترافیک سواره از پیاده را مشاهده نمیکنیم نمونه مشابه این صلح بین سواره و پیاده را در پیادهراه تاریخی باب همایون تهران میبینیم. در خیابان باب همایون نیز امکان حملونقل سواره به گونهای متناسب با حال و هوای تاریخی بافت فراهم است و ممنوعیت تردد خودرو باعث کاهش نفوذپذیری بافت شهری نشده است.در این خیابان حملونقل با استفاده از وسیله نقلیهای شبیه به لوکوموتیوهای قدیمی صورت میگیرد که با روحیۀ قدیمی خیابان هماهنگ است و مردم برای رفتوآمد و حملونقل خریدهایشان( خیابان باب همایون نزدیک به بازار تاریخی تهران است) از آن استفاده میکنند.
خیابان استقلال ترکیه، سرزنده و پیاده مدار
با این اوصاف و بررسی اجمالی چند خیابان پیادهمحور موفق در دنیا مشاهده میکنیم که در هیچ یک از آنها حذف کامل حرکت سواره صورت نپذیرفته است. در حقیقت در این نمونهها رمز موفقیت کنترل ترافیک سواره، بدون ممانعت از حضور آن، درهمزیستی مسالمتآمیز با حرکت پیاده بوده است که اصطلاحاً به این خیابانها خیابانهایی با ترافیک آرام میگویند و در آنها همچنان اولیویت با عابر پیاده است. البته برای کوچه مروی نیز پیادهکردن ایدههایی نظیر آنچه در خیابان باب همایون مشاهده میشود زیبنده است و منظور از ترافیک سواره اتومبیل شخصی نیست. بنابراین بهتر است در کوچه مروی که یکی از محورهای تاریخی شهر تهران است نیز ترتیبی برای استفاده از وسایل نقلیه داده شود به طوری که فضای تاریخی و پیادهمدار بافت نیز مخدوش نشود به طور مثال استفاده از لوکومتیوهای قدیمی برای حملونقل ایده خوبیست و به جذابیت و سرزندگی مکان میافزاید. البته باید در نظر داشت که نمیتوان برای همۀ خیابانها و گذرها از یک قاعدۀ خاص پیروی کرد و هر خیابانی با توجه به شرایط و زمینهای که در آن قرار دارد نیازمند مطالعه و در نظر گرفتن همۀ جوانب امر است.