پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

بومی کردن راه‌حل‌های آزمودۀ سایر کشورها در حل مسائل ایران

چکیده: برای حل مسائل ایران می‌توان از راه‌حل‌ کشورهای دیگر بهره برد و آنها را بومی کرد. رویکرد نظری الینا سوراینن در طرح موزۀ زنده سفال کلپورگان از این نوع است.

برای حل مسائل راهبردی ایران می‌توان از راه‌حل‌های تجربه‌شدۀ کشورهای دیگر بهره برد و این راه‌حل‌ها را برای ایران بومی کرد. برای مثال می‌توان از رویکرد نظری الینا سوراینن در طرح موضوع موزۀ زنده سفال کلپورگان در ایران را نام برد که با الگوگیری از موزۀ زندۀ انتا در ژاپن محقق شد.

در روستاهای کوچک مانند انتای ژاپن و کلپورگان ایران زندگی و کار در فضای محدودی پیش می‌رود. کاربری سرامیک و سفال در هر دو دهکده توسط مواد مدرن، ارزان و با کاربرد مدرن (مانند پلاستیک) محدود شده بود.

روستای انتای ژاپن توسط کوه‌های مرتفع محدود شده است. در کلپورگان ایران، وجود بیابان، انسان‌ها را مجبور به زندگی نزدیک منابع آب کرده و روستاها در حصار بیابان است. در بازدید از یک موزۀ زنده می‌توان به‌طور طبیعی هر فصل را دید. نیازی نیست وقایع آماده شوند و زندگی روزمره روستائیان تحت تأثیر قرار گیرد.

کلپورگان فرایندی را که قابل‌مقایسه با انتا باشد، انجام داد. انتان در روش‌های فروش و اطلاع‌رسانی جدید شهرت و موفقیت کسب کرد. با این ‌حال، اصول اولیۀ سازندگان سرامیک‌ها زنده مانده است. نکتۀ جدید این است که یک نوع تغییرناپذیری صحیح و قانونی به وجود آمد و فروش به‌صورت صحیح انجام می‌گیرد.

سفال‌های کلپورگان به ایرانیان، دیگران و همچنین مردم روستا، معرفی شدند و اینک موزه زنده برای همه باز است. نتیجه مثبت بود و در نتیجۀ تبلیغات، ایرانیان به خاطر ارزش‌های فرهنگی و تاریخی خود، به خرید آثار متمایل شده‌اند. الگوهای معاملاتی در کلپورگان تغییر کرده است. روش‌های نوین فروش مانند تبلیغات، استفاده از گلدان‌ها به‌عنوان هدایای تجاری و بهره‌برداری از محبوبیت جدید کلپورگان، برای بازاریابی مدرن ضروری و کارآمد است.

«موج، زنجیر و درخت خرما، موزۀ زنده برای حمایت از سنت کوزه گری زنان سفالگر در یک روستای ایرانی» عنوان رسالۀ دکتری «الینا سوراینن» دانشمند، هنرمند و سفالگر فنلاندی است. این کتاب که در سال 2019 میلادی به زبان فارسی ترجمه شد، حاصل تحقیقات و سفرهای پژوهشی خانم الینا سوراینن به روستایی در جنوب شرقی ایران به نام کلپورگان است. الینا سوراینن شیوۀ پژوهشی مطالعۀ مورد به مورد را با استفاده از الگوی موزۀ زنده در شهر انتا در ژاپن انجام داد. الینا سوراینن روی هم رفته طی سال های 1977 تا 2003، 9 بار به منطقۀ روستای کلپورگان سفر کرده است. در سفر سوم او سفیر فنلاند نیز برای بازدید از روستای کلپورگان به ایران آمد.

بومی کردن راه‌حل‌های آزمودۀ سایر کشورها در حل مسائل ایران

حفظ، احیاء و قدردانی از سنت‌ها بخشی از تفکر تأسیس موزه زنده است. خانم سوراینن، با تلاش طولانی‌مدت سعی در احیاء سنت‌های قدیمی و قدرت‌بخشیدن به زنان محلی سفالگر کلپورگان داشت. نتیجۀ تحقیقات و فعالیت‌های او آموزش سفالگران تازه‌کار و ایجاد فرصت‌های شغلی برای روستاییان سفالگر بود. با تلاش «الینا سوراینن» سازمان میراث فرهنگی ایران، سفالگران کلپورگان را به عنوان بخشی از طرح سازمانی خود پذیرفت و روستا با نام موزۀ زنده نام‌گذاری و ثبت جهانی شد. در سال 1397 سفال کلپورگان یازده میلیون دلار صادرات از مبادی قانونی کشور را به خود اختصاص داد (به نقل از معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی- خانم دکتر پویا محمودیان) و این روند ادامه دارد.

معمولاً کارهای تاریخیِ دانشمندان، مورخان، جامعه‌شناسان، مردم‌شناسان متمرکز بر پژوهش و ساخت مستند پیرامون گذشته و شیوۀ زندگی مردم، باورها و داستان‌های بومی آنان است، اما الینا سوراینن با شیوۀ مبتنی بر عمل، پای را از این شیوه فراتر نهاد. او با پژوهشی استادانه و متعهدانه توانست در کمک به سفالگران روستای کلپورگان و احیاء سنت دیرینۀ آنان و قدرتمند کردن زنان محلی نقش کلیدی ایفا کند.

تلاش او در ایران به ما نشان می‌دهد که فعالیت‌ها و تبادلات فرهنگی و علمی، چشم‌اندازی کلی از گذشته، حال و آینده را به ما نشان می‌دهد و می‌تواند پلی میان ملت‌ها و مردمان بسازد که به بالابردن درک ما از هم و از دیگران کمک کند. احساس صمیمیت و درک متقابل با زنان سفالگر روستای کلپورگان علی‌رغم زبان، ملیت، مذهب و گذشتۀ بومی در طول سفرهای علمی به کلپورگان توانست این چنین بر درک عمیق و علاقۀ الینا سوراینن به فرهنگ و مردم ایران به‌ویژه زنان کلپورگان تأثیر بگذارد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *