آیا توجه صرف به زیرساخت های شهری می تواند نیازهای اجتماعی در یک خیابان را برآورده نموده و معرف یک خیابان کامل اجتماعی  باشد؟

تبصره سوم ماده ۵۲ برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران (۱۴۰۲-۱۳۹۸)، مصوبه شورای اسلامی شهر تهران، بر بازآرایی یک خیابان شریانی یا جمع‌ کننده در هر منطقه به منظور بهره برداری به عنوان خیابان کامل در هر سال تاکید کرده است. در این راستا، در مرداد ماه سال ۹۹ معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران، مهندس صفا صبوری دیلمی از تحقق «خیابان کامل در استاد معین جنوبی به عنوان خیابان اجتماعی تهران» خبر داد و اظهار کرد که «بیش از ۸۰ درصد ایده ‌ها و معیارهای لازم برای احداث یک خیابان کامل در پروژه احداث بلوار استاد معین جنوبی» رعایت شده است. وی بیان کرد خیابان کامل معبری است که در آن تمام موارد بهره ‌برداری از قبیل جمع‌ آوری و هدایت آب‌ های سطحی، مسیرهای مجزای کندرو و تندرو، مسیر دوچرخه سواری و مسیر پیاده ‌راه چاره‌ اندیشی شده باشد. صبوری دیلمی توضیح داد که در خیابان استاد معین  به منظور تقسیم عادلانه خیابان بین ماشین و عابران پیاده، پیاده‌ راهی عریض در طول خیابان اجرا و در آن مبلمان های شهری نصب شده است. همچنین به منظور ارتقای امنیت خیابان اجتماعی، در ابتدا و انتهای این خیابان محل استقرار پلیس راهور و پلیس انتظامی در نظر گرفته اند.

شهر به عنوان بستر تعاملات اجتماعی مردم ، نقش به سزایی در پایداری اجتماعی جامعه دارد. شهرهای ایرانی در گذشته با زندگی روزانه مردم عجین بوده و غالبا فعالیت های جمعی نظیر برگزاری جشن ها و به جا آوردن آداب و رسوم در فضاهای جمعی و خیابان های شهرها رقم می خورده است. درگذشته، پیوند تنگاتنگ زندگی جاری روزانه و فضاهای شهری، حضور، مکث و تردد کاربران مختلف در گروه سنی های متفاوت و در بازه های زمانی گوناگون، خیابانها را به بستری امن برای زندگی اجتماعی تبدیل کرده بود که این امر پایداری اجتماعی جامعه را نیز در پی داشت. جین کوبز معتقد است شــهر را می تــوان بــا خیابان های آن شناخت. یان گل نیز اظهار داشته که خیابان ها و فضاهای عمومی شهری تاثیر مستقیم بر زندگی اجتماعی شهروندان دارد. لذا خیابان به عنوان نقطه اتصال فرد با محیط پیرامونی در پایداری اجتماعی و ارتقای زندگی شهری اثرگذاربوده و ارتباطی متقابل میان زندگی روزانه، فعالیت های اجتماعی و خیابان های شهر (به عنوان عرصه نمود زندگی روزانه شهری) وجود دارد . در تعریف کلی خیابان کامل، خیابانی است که با هدف ارتقای کیفیت زندگی شهری، تامین نیازها و خواسته های کاربران پیاده  و دوچرخه سواران را بر حمل و نقل الویت قرار می دهد تا شهری پایدار، پویا، ایمن با فضاهای جمعی  مناسب و شبکه حمل و نقل عمومی با عملکرد بالا را خلق نماید.

با وجود تجربیات ارزشمند داخلی در گذشته و تجارب بین المللی و تبیین نقش حائز اهمیت زندگی روزانه و تعاملات اجتماعی در فضاهای شهری  به منظور ارتقای ابعاد اجتماعی پایداری شهری جای بسی تعجب است که چگونه معاون شهرداری تهران، نه تنها اهمیت خیابان را به عنوان بستری برای تعاملات اجتماعی شهروندان و تجلی‌ حیات مدنی نادیده گرفته ، بلکه نقش و تعریف خیابان را با درنظر گرفتن ابتدایی ترین ویژگی های عملکردی مانند آبروها، مسیر کندرو و تندرو، سواره و پیاده صرفا به یک معبر تنزل داده و در نهایت «عنوان خیابان اجتماعی» را به این معبر نسبت می دهد. تفکیک خیابان به دو قسمت پیاده و سواره و جانمایی کانکس های پلیس در ابتدا و انتهای آن به منظور ارتقای امنیت و پایداری اجتماعی بیانگر این امر است که «ضرورت شناخت و تامین نیازهای ساکنین و جاری سازی زندگی روزانه و اختلاط فعالیت های اجتماعی در سطح محله» در پروسه بررسی، تحلیل و طراحی پروژه، به صورت کامل مغفول مانده و علیرغم هزینه کرد فراوان و بازآرایی معبر، ناپایداری اجتماعی در مقیاس محله و شهر تشدید خواهد شد.