چگونه و چرا راه صنعتی، در جنوب غربی کشور احداث شد؟ راه به مسیری اطلاق می شود که به منظور حمل و نقل مسافر و کالا بین مراکز شهری شکل می گیرد. اما راهی که پس از کشف نفت در منطقه نفتون از مسجدسلیمان (مبدا پیدایش فناوری) تا آبادان (مقصد نهایی برای فناوری) ایجاد شد، منظری متفاوت نسبت به سایر راه های شکل گرفته در کشور داشت. یکی از دلایل این منظر متفاوت، به کار گیری خط لوله در انتقال نفت به عنوان عنصری مرتبط با فناوری است که باعث تمایز و تشخیص مسیر شهرهای خوزستان شد. این وجه تمایز در هویتمند کردن راه صنعتی عاملی تاثیرگذار بود. شکل گیری مسیر خطی لوله که در ابتدا صرفا با ماهیت تک بعدی انتقال فناوری صورت گرفت با گذر زمان به ماهیت چند بعدی دست یافت که پیامدی فراتر از حمل و نقل، از خود به جای گذاشت. یکی از این پیامدها در انتقال نفت، راهی بود که عامل پیوند دهنده مابین دو شهر نوظهور مسجد سلیمان و آبادان شد که علاوه براینکه تا قبل از کشف نفت فاقد شهر و شهرنشینی بودند، هیچگونه مسیر ارتباطی نیز ما بین این دو منطقه وجود نداشت.
همچنین راه لوله ها، باعث تشابهاتی یکسان در ساخت و ساز مسکن، شکل گیری محلات و تعاملات اجتماعی و فرهنگی در این دو شهر نفتی شدند. در پاسخ به چگونگی شکل گیری راه لوله ها، دولت بریتانیا با رویکردهای مهندسی و جنبه های فنی و اجرایی، بازدیدهای میدانی به منظور مکان یابی درست و دقیق و برداشت مختصات نقاط مهم، مسیر را مورد ارزیابی قرار داد. مهندسین کار احداث خط لوله – که از مهمترین و ابتدایی ترین برنامه های بهره برداری نفتی در منطقه بود- را با سفارش لوله های چدنی از ایالت متحده، استفاده از جغرافیای محلی و بکارگیری نیروی انسانی محلی آغاز کردند. مخازن ساخته شده برای ذخیره نفت در مجسد سلیمان حدود هشتصد پا از سطح دریا ارتفاع داشت لذا با محاسبات دقیق، کوتاه ترین مکان یابی برای احداث راه لوله ها دو مایل (6/3 کیلومتر) به سمت جنوب منطقه انتخاب شد.
شرایط سخت جغرافیای مسجدسلیمان، مهندسان را بر آن داشت که برای تقویت فشار نفت در طول مسیر تلمبه خانه هایی احداث نمایند. لذا اولین ساخت و ساز صنعتی با توجه به عنصر نفت در طول مسیر شکل گرفت که منظری متفاوت نسبت به سایر مناظر بین راهی کشور (میل، رباط، کاروانسراها) داشت. احداث تلمبه خانه ها و شیرخانه ها به منظور کنترل فشار و افت نفت در بین مسیر، امکان ساخت و سازهایی صنعتی دیگر همچون کارخانه تولید برق و … را درجوار خود، فراهم آورد که این امر در توسعه جوامع صنعتی کوچک بین راهی پیامد مهمی دیگر در منظر راه صنعتی محسوب شد. کار احداث راه لوله مسجدسلیمان به آبادان پس از دو سال با ظرفیت ارسال چهارصد هزارتن نفت خام درسال به پایان رسید. جهت کنترل، رسیدگی و محافظت از خط لوله، گروهی مسئولیت سرکشی به لوله ها را برعهده داشتند.
لذا راه لوله ها عاملی تاثیرگذار برای شکل گیری مسیر انسان ساخت در کنار خطوط انتقال نفت شد که تا به امروز نیز به عنوان جاده ای اصلی مابین این دو منطقه نفتی مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین، شکل گیری و توسعه عناصر و مولفه های صنعتی، چگونگی ساختار راه صنعتی در خوزستان را پدیدآورد که این تجهیزات به مانند لوله، تلمبه خانه و مشعل های نفتی در بین مسیر با تصویر یکسان توانست تصوراتی متفاوت در ذهن مخاطب ایجاد کند که دارای وجهی از تفاوت و تمایز در منظر مسیر است. این منظر متفاوت عاملی موثر در هویتمند کردن راه صنعتی و رسیدن به مقصد (شهرهای نفتی) است.
