• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
دوشنبه 2 خرداد 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی شهر مرمت شهری

بافت قدیم به عنوان بافتی با حیات تاریخی – فرهنگی یا اَبَر پروژه ای برای عمل زیبایی؟

مریم اسماعیل‌دخت توسط مریم اسماعیل‌دخت
پنج‌شنبه 27 آذر 1399
در مرمت شهری, شهر
A A
0

حیات فعلی بافت قدیم شهرها، همان تجربه زیسته گذشته است؟

واژه شهر قدیم از دوره رضاشاه، در سیستم مدیریت شهری با هجوم به شهرها و افزایش جمعیت شهرنشین، باب شد. تا پیش از اقدامات رضاشاهی بافت قدیم به معنای امروزی، بخش اصلی سکونتی و بافت اصلی شهر بود. با تاسیس وزارت فرهنگ و هنر در سال 1343، از دهه 50 اهمیت بخش تاریخی شهر با رویکرد حفاظتی به ویژه تاکید بر تک بناها، رونق گرفت. پس از جنگ تحمیلی و با شکل گیری سازمان میراث فرهنگی، و برگزاری سمینارهایی نظیر تداوم حیات در بافت قدیم شهرهای ایران (1367)، تاسیس واحدی تحت عنوان «بافت» در معاونت حفظ و احیا سازمان میراث فرهنگی و تاکید ­بر اقدامات فرهنگی در کنار اقدامات فیزیکی در حوزه حفاظت، سیاست هایی نظیر «تجمیع در بافت مسئله دار شهری» در دستور کار قرار گرفت. پیروی ابلاغ محدوده بافت تاريخي ۱۶۸ شهر كشور در سال 1394 با رویکرد ایران شهری، سند واحد حفاظت از بافت‌های تاریخی- فرهنگی و رویکردهای کلی حفاظت و احیای محدوده‌ های تاریخی- فرهنگی در ۱۳ بند و هفت بخش، در اردیبهشت ماه 96 در جلسه شورای‌ عالی شهرسازی و معماری ایران به ریاست وزیر راه و شهرسازی به تصویب رسید. در بند 1، 3، 6، 7، و 11 این سند بر ارتقا، حفاظت و صیانت از ساختارهای فرهنگی- اجتماعی این بافت ها در حوزه مدیریتی و دانشگاهی تاکید شده است.  در بند1 عنوان شده، محدوده­ های تاریخی- فرهنگی شهرها با توجه به ویژگی ­های شکلی (ریخت ­شناسی)، عناصر و اجزاء متشکله و «ساختارهای فرهنگی- اجتماعی‌شان» قابل ‌شناسایی ­هستند. در بند 3، محدوده­ های تاریخی- فرهنگی شهرها، به ‌عنوان میراث فرهنگی یک ملت، سازنده اصلي منظر تاریخی شهری، بیانگر ارزش ­های «اجتماعی»، اقتصادی و محیطی­ عنوان شده ­اند؛ لذا توجه توأمان به حفاظت از «میراث ‌فرهنگی ناملموس» و میراث ‌فرهنگی ملموس و میراث تاریخی-طبیعی، در داخل بافت این محدوده­ ها ضروری است. در بند 6، حفاظت و احیاء محدوده­ های تاریخی- فرهنگی فرایندی جامع، تدریجی و پیوسته از مجموع اقدامات کالبدی و غیرکالبدی با تاکید بر «ساختارهای فرهنگی- اجتماعی زمینه» مورد تاکید قرار گرفته است. در بند 7، هر گونه مداخله […] وحدت آن را مخدوش و موجب از ميان رفتن «هويت» و شواهد ناظر بر ارزش‌ هاي تاريخي، «اجتماعي، فرهنگي» و كالبدي بوده و امكان بازشناسي ارزش ‌هاي نهفته آن را از ميان خواهد برد. در بند 11، با توجه به نقش محوری ساکنان در فرایند حفاظت و احیاء و به منظور جلب مشارکت همه جانبه آنان، ضروری است «طرح‌ ها و برنامه‌ های این محدوده ‌ها با محوريت ساختارهاي فرهنگي-اجتماعي ساكنان و شناخت دقيق مختصات حيات شهري»، […] شرایط رابرای حضور و مشارکت ساكنان فراهم نماید.

بافت قدیم به عنوان بافتی با حیات تاریخی - فرهنگی یا اَبَر پروژه ای برای عمل زیبایی؟
تصویر 1: در کوچه پس کوچه های بافت قدیم شیراز.

بندهای ذکر شده در این سند حاکی از عدم تطابق واقعیت فعلی بافت تاریخی شهرها با رویکرد مدیران و مسئولین است. در بندهای عنوان شده بر حفاظت و حراست و ارتقا سطح فرهنگی- اجتماعی این محدوده به منظور پاسداری از میراث فرهنگی ملموس و ناملموس تاکید شده است. آیا بافت قدیم شهرها در گذشته ای که هزاران سال بافت اصلی شهر بوده، پاتوق بزهکاران و قشر مهاجر هر شهر بوده است؟ (تصویر1)

بیشتر بخوانید

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

متاسفانه اقدامات از مقیاس کلان تا خُرد، از نظر تا عمل، فاقد نگاهی کل نگر و یکپارچه به بافت قدیم است. چرا که در برخی مطالعات، بافت قدیم به عنوان بافت فرسوده معرفی می شود، و هدف ارتقا سطح فرهنگی-اجتماعی، اقتصادی ساکنین در کنار نوسازی، بازسازی و بهسازی است و یا پروژه محور و کالبد گرا با هدف حفظ میراث فرهنگی ملموس و یا گردشگر محور.

با هدف افزایش سرانه مجموعه های اقامتی و تاکید بر میراث ملموس. در برنامه های توسعه محور و حفاظت محور از بافت تاریخی با بودجه های کلان، فرهنگ و میراث ناملموس آن در تجارب زیسته ساکنین محور بنیادین قرار نمی گیرد و طرح های مدون کلان با هدف یکپارچگی مدیریت شهری در این محدوده آمال و آرزوی مدیران است. (تصویر 2)

بافت قدیم به عنوان بافتی با حیات تاریخی - فرهنگی یا اَبَر پروژه ای برای عمل زیبایی؟
تصویر 2: بازدید فرماندار شیراز از بافت تاریخی شیراز و تغییر مسیر وی، از مسیری که برای بازدید آماده شده بود. شهریور ماه 1399.

به نظر می رسد فقدان عقلانیت تاریخی در مطالعات صورت گرفته منجر به شکل گیری اسناد و برنامه ها و اقدامات به منظور بهبود وضعیت فعلی می شود فارغ از اینکه اولین و موثرترین گام در چشم انداز اقدامات نظری و عملی در این محدوده ها حول بازگرداندن حیات اجتماعی-فرهنگی بافت با سابقه تاریخی آن است. تا ساکنین و فرهنگ سابق بافت احیا نشود، احیا و بازآفرینی در این محدوده ها خیال باطل و فرسایشی است تا تسهیل کننده ای که دچار بیماری کالبدگرایی شده است که مدیران و متخصصین در حال انجام عمل زیبایی بر چهره بافت هستند. به جای عمل زیبایی، بهتر است محوریت بر بازگرداندن هویت بافت قدیم باشد، هویت بافت قدیم هم مستلزم بازگرداندن هویت فرهنگی بافت، هویت فرهنگی بافت هم مستلزم احیا تجربه زیسته ساکنین و استقرار مجدد ساکنینی است که طی هزار سال این بافت را شکل  داده اند.

برچسب ها: بافت قدیمساختارهای اجتماعیمیراث فرهنگی
نوشته قبلی

مدیریت شهری نمایشی؛ قسمت اول: آمار

نوشته‌ی بعدی

ضرورت ساختارهای حقوقی برای ارتقا حرفه منظر

مریم اسماعیل‌دخت

مریم اسماعیل‌دخت

دکترای تخصصی معماری منظر دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

جایگاه نظام بهره برداری در طرح های معماری و شهرسازی

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

پنج‌شنبه 29 اردیبهشت 1401
تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظورحل صورت مساله بحران مسکن

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

چهارشنبه 28 اردیبهشت 1401

هسته امن، پدافند غیرعامل، همسو یا خلاف جهت؟

پاویون، پاویون که می گفتند این است؟

مدیریت شهری کمتر هوشمند و انزوای شهروندان در اداره شهر

بررسی ابعاد مشارکت شهروندان در اجرای سند کاهش خطرپذیری تهران

نوشته‌ی بعدی
ضرورت ساختارهای حقوقی برای ارتقا حرفه منظر

ضرورت ساختارهای حقوقی برای ارتقا حرفه منظر

رودخانه شهری حیات بخش سازمان فضایی شهر است نه ویترین آن!

رودخانه شهری حیات بخش سازمان فضایی شهر است نه ویترین آن!

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
گردشگری، سفری مقدس

گردشگری، سفری مقدس

2
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

2
احیای تکنوکرات قنوات و زوال ارزش های معنایی منظر شهری تهران

احیای تکنوکرات قنوات

شنبه 31 اردیبهشت 1401
چرا ما کارناوال نداریم؟!

چرا ما کارناوال نداریم؟!

جمعه 30 اردیبهشت 1401
جایگاه نظام بهره برداری در طرح های معماری و شهرسازی

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

پنج‌شنبه 29 اردیبهشت 1401
تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظورحل صورت مساله بحران مسکن

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

چهارشنبه 28 اردیبهشت 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم