• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
چهارشنبه 8 تیر 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی منظر

هویت بخشی و ارتقا منظر شهری؛ شعار یا برنامه عملی؟

مهدی حسین‌زاده توسط مهدی حسین‌زاده
شنبه 2 اسفند 1399
در منظر, منظر شهری
A A
0

اوایل مردادماه بود که اعضای شورای اسلامی شهر مشهد تصویب کردند نام دو خیابان «آیت‌ا… شیرازی» و «نواب‌صفوی» پس از چند سال به نام‌ های پیشین، ولی آشنای خود یعنی «بالاخیابان» و «پایین‌خیابان» بازگردد (شهرآرا نیوز ۲۳ مرداد ۱۳۹۹ – ۱۴:۰۲). سوال اینجاست: آیا راه حل بحران هویتی بوجود آمده در بافت پیرامون حرم و محور مذکور، اقداماتی اینچنینی است در حالی که روند مداخلات اشتباه قبلی همچنان پا برجاست، یا پاسخ را باید در جای دیگری جست­و­جو کرد؟

بالا خیابان (خیابان بالا سر) و پایین خیابان (خیابان پایین پا) به عنوان نخستین مداخله در مقیاس شهری و اولین خیابان شهر مشهد توسط حکومت صفویه احداث گردید. این محور در طول تاریخ نقشی مهم در سازمان فضایی شهر و در ذهن شهروندان ایفا نموده و بخش مهمی از خاطرات آنها را شکل داده است.

هویت بخشی و ارتقا منظر شهری؛ شعار یا برنامه عملی؟
تصویر 1: بالا خیابان در دوره پهلوی اول. ماخذ: rouzbehi.ir

فصل مشترک همه­ ویژگی­های بالا و پایین خیابان در طول زمان و به طور عمده تا قبل از مداخلات گسترده طرح نوسازی و بهسازی بافت پیرامونی حرم، توجه به یک مرکز و هویت بوده که آن را به محور تشرف و آستانه ورود به بارگاه مقدس امام (علیه السلام) تبدیل می­کرد. همه عناصر و اجزای منظر همچون محور آب، باغ‌ ها و درختان، شیب محور، تناسبات، مقیاس فضا و… همواره در راستای توجه به امر مقدس زیارت بوده ‌است. به عبارت دیگر مفهوم مقدس زیارت و در محوریت و اصل قرارگرفتن آن‌ در طول تاریخ مهمترین اصل در تمامی فعالیت ‌ها، رفتارها و مداخلات بوده و همین مفهوم به صورت کالبد به شکلی متوازن «محوری متعالی» را  بوجود آورد. شکل ‌گیری کالبد و فعالیت ­ها تا قبل از اقدامات معاصر به گونه ‌ای منطقی ذیل توجه به نقش اصلی محور،  به هر چه پویا و زنده تر بودن آن کمک کرده و مجاوران و زائران هم آهنگ و متوازن، هر کدام نقش خود را ایفا می‌ کردند. غلبه دیدگاه مادی و سودآوری اقتصادی در دوره معاصر (بالاخص بیست سال اخیر) باعث شد به تدریج شاکله شهر، بافت و محور آن از هم پاشیده شده و ساکنان به عنوان مهمترین و اصلی ترین نقش پردازان، به حاشیه رانده شوند، که
نتیجه چیزی جز برهم خوردن نظام معنایی، هویتی، فعالیتی، کالبدی و در کل، منظر محور نبوده است.

بیشتر بخوانید

قرائت منظر شهری

با زخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

هویت بخشی و ارتقا منظر شهری؛ شعار یا برنامه عملی؟
تصویر 2: محور بالا خیابان، وضع موجود، ماخذ: مستند نسیان۱۳۹۶، به کارگردانی حسن آخوندپور.

علیرغم بحران بوجود آمده و تاثیرات مخرب آن بر صورت و کالبد خیابان، قدرت اداراکات ذهن و اندیشه انسان به عنوان مخاطب همواره بر ماده غلبه داشته است و به واسطه قدرت و غلبه جدی عنصر شاخصی همچون حرم مطهر امام رضا (ع)، معنای ذهنی و ادراکات مخاطبان از این محور تا حدی پابرجاست. از این دریچه هر گونه مداخله با هدف ارتقا کیفیت مکان و منظر این محور مستلزم کشف معنای نهفته، شناخت عوامل درك معنا و در اولويت قرار دادن آنها در برنامه ریزی و مداخله  است. از این منظر هر گونه مداخله در شهر کـه بـا توجیـهات هویتـی، صرفا بـه دنبـال بازگردانـدن اسم یا تکـرار شـکل، مصالـح و رنگ­ هـای گذشـته باشد مبنـای مسـتحکمی ندارنـد و اغلب راه گشا نخواهند بود.

برچسب ها: بالا خیابانپایین خیابانمشهدمنظر شهری
نوشته قبلی

گردشگری سرگردان در ميان تعابير مختلف

نوشته‌ی بعدی

صادرات نخل پس از صادرات خاک

مهدی حسین‌زاده

مهدی حسین‌زاده

پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

قرائت منظر شهری

قرائت منظر شهری

یکشنبه 5 تیر 1401
با رخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

با زخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

چهارشنبه 1 تیر 1401

خارج بیولوژی و اکولوژی

تاثیرات صنعت نفت در شهرهای ایران

احیای تکنوکرات قنوات

بحران های سرزمینی از دیدگاه منظر

نوشته‌ی بعدی
صادرات نخل پس از صادرات خاک

صادرات نخل پس از صادرات خاک

نقدی بر مصوبه شورای ترافیک تهران مبتنی بر اجرای شدن طرح خیابان کامل در ده معبر تهران

نقدی بر مصوبه شورای ترافیک تهران مبتنی بر اجرای شدن طرح خیابان کامل در ده معبر تهران

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
گردشگری، سفری مقدس

گردشگری، سفری مقدس

2
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

2
احیای فرهنگی - هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

احیای فرهنگی هویتی بافت پیرامون حرم رضوی، چالش ها و راهکارها

سه‌شنبه 7 تیر 1401
قرائت منظر شهری

قرائت منظر شهری

یکشنبه 5 تیر 1401
با رخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

با زخم متروپل بر منظر شهری آبادان چه باید کرد؟

چهارشنبه 1 تیر 1401
نقش نهاد راهبری و پایش طرح‌های توسعه در مدیریت شهری

نقش نهاد در پایش طرح های توسعه شهری

دوشنبه 30 خرداد 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم