• آرشیو
  • نویسندگان
شنبه 12 فروردین 1402
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی منظر

هویت بخشی و ارتقا منظر شهری؛ شعار یا برنامه عملی؟

مهدی حسین‌زاده نویسنده: مهدی حسین‌زاده
شنبه 2 اسفند 1399
در منظر, منظر شهری
A A
0

اوایل مردادماه بود که اعضای شورای اسلامی شهر مشهد تصویب کردند نام دو خیابان «آیت‌ا… شیرازی» و «نواب‌صفوی» پس از چند سال به نام‌ های پیشین، ولی آشنای خود یعنی «بالاخیابان» و «پایین‌خیابان» بازگردد (شهرآرا نیوز ۲۳ مرداد ۱۳۹۹ – ۱۴:۰۲). سوال اینجاست: آیا راه حل بحران هویتی بوجود آمده در بافت پیرامون حرم و محور مذکور، اقداماتی اینچنینی است در حالی که روند مداخلات اشتباه قبلی همچنان پا برجاست، یا پاسخ را باید در جای دیگری جست­و­جو کرد؟

بالا خیابان (خیابان بالا سر) و پایین خیابان (خیابان پایین پا) به عنوان نخستین مداخله در مقیاس شهری و اولین خیابان شهر مشهد توسط حکومت صفویه احداث گردید. این محور در طول تاریخ نقشی مهم در سازمان فضایی شهر و در ذهن شهروندان ایفا نموده و بخش مهمی از خاطرات آنها را شکل داده است.

بیشتر بخوانید - Read More

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

باغ کوهنوردی

هویت بخشی و ارتقا منظر شهری؛ شعار یا برنامه عملی؟
تصویر 1: بالا خیابان در دوره پهلوی اول. ماخذ: rouzbehi.ir

فصل مشترک همه­ ویژگی­های بالا و پایین خیابان در طول زمان و به طور عمده تا قبل از مداخلات گسترده طرح نوسازی و بهسازی بافت پیرامونی حرم، توجه به یک مرکز و هویت بوده که آن را به محور تشرف و آستانه ورود به بارگاه مقدس امام (علیه السلام) تبدیل می­کرد. همه عناصر و اجزای منظر همچون محور آب، باغ‌ ها و درختان، شیب محور، تناسبات، مقیاس فضا و… همواره در راستای توجه به امر مقدس زیارت بوده ‌است. به عبارت دیگر مفهوم مقدس زیارت و در محوریت و اصل قرارگرفتن آن‌ در طول تاریخ مهمترین اصل در تمامی فعالیت ‌ها، رفتارها و مداخلات بوده و همین مفهوم به صورت کالبد به شکلی متوازن «محوری متعالی» را  بوجود آورد. شکل ‌گیری کالبد و فعالیت ­ها تا قبل از اقدامات معاصر به گونه ‌ای منطقی ذیل توجه به نقش اصلی محور،  به هر چه پویا و زنده تر بودن آن کمک کرده و مجاوران و زائران هم آهنگ و متوازن، هر کدام نقش خود را ایفا می‌ کردند. غلبه دیدگاه مادی و سودآوری اقتصادی در دوره معاصر (بالاخص بیست سال اخیر) باعث شد به تدریج شاکله شهر، بافت و محور آن از هم پاشیده شده و ساکنان به عنوان مهمترین و اصلی ترین نقش پردازان، به حاشیه رانده شوند، که
نتیجه چیزی جز برهم خوردن نظام معنایی، هویتی، فعالیتی، کالبدی و در کل، منظر محور نبوده است.

هویت بخشی و ارتقا منظر شهری؛ شعار یا برنامه عملی؟
تصویر 2: محور بالا خیابان، وضع موجود، ماخذ: مستند نسیان۱۳۹۶، به کارگردانی حسن آخوندپور.

علیرغم بحران بوجود آمده و تاثیرات مخرب آن بر صورت و کالبد خیابان، قدرت اداراکات ذهن و اندیشه انسان به عنوان مخاطب همواره بر ماده غلبه داشته است و به واسطه قدرت و غلبه جدی عنصر شاخصی همچون حرم مطهر امام رضا (ع)، معنای ذهنی و ادراکات مخاطبان از این محور تا حدی پابرجاست. از این دریچه هر گونه مداخله با هدف ارتقا کیفیت مکان و منظر این محور مستلزم کشف معنای نهفته، شناخت عوامل درك معنا و در اولويت قرار دادن آنها در برنامه ریزی و مداخله  است. از این منظر هر گونه مداخله در شهر کـه بـا توجیـهات هویتـی، صرفا بـه دنبـال بازگردانـدن اسم یا تکـرار شـکل، مصالـح و رنگ­ هـای گذشـته باشد مبنـای مسـتحکمی ندارنـد و اغلب راه گشا نخواهند بود.

برچسب ها: بالا خیابانپایین خیابانمشهدمنظر شهری
نوشته قبلی

گردشگری سرگردان در ميان تعابير مختلف

نوشته بعدی

صادرات نخل پس از صادرات خاک

مهدی حسین‌زاده

مهدی حسین‌زاده

پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
باغ کوهنوردی در بازمانده های منظر پساصنعتی دویسبورگ نورد1

باغ کوهنوردی

شنبه 23 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

بازنمایی منظر خوزستان در آرشیو شرکت نفت بریتانیا

منظر: «امرِ گشوده»

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

نوشته بعدی
صادرات نخل پس از صادرات خاک

صادرات نخل پس از صادرات خاک

نقدی بر مصوبه شورای ترافیک تهران مبتنی بر اجرای شدن طرح خیابان کامل در ده معبر تهران

نقدی بر مصوبه شورای ترافیک تهران مبتنی بر اجرای شدن طرح خیابان کامل در ده معبر تهران

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم