شهرهای سرزمین‌های اسلامی برمبنای مطالعاتی که مستشرقین برروی آنها انجام داده‌اند، به طور کلی در قالب عبارت «شهر اسلامی» تعریف شده‌اند و تلاش این مطالعات نیز برای تدوین شکل شکل واحدی برای این شهرها بوده است. با وجود این به نظر می‌رسد که فرم کالبدی این شهرها تا حدود زیادی متأثر از عوامل اقیلمی و فرهنگی آنهاست و لذا با توجه به گستره جهان اسلام و تفاوت‌های بسیار زیاد اقلیمی، تاریخی و فرهنگی میان سرزمین‌های مسلمان‌نشین و تفاوت در پیشینه شهرهای مسلمانان نتوان از اصطلاح «شهر اسلامی» به قطعیت یاد کرد.

فرضیه
تفاوت‌های میان فرم شهر در سرزمین‌های مختلف ناشی از تعیین نشدن فرم واحد و قطعی در احکام اسلامی موجب رد ادعای شرق شناسانی می‌شود که از خارج از آن جهان به آن نگریسته‌اند.

نتیجۀ احتمالی
به منظور بررسی نشانه شناسی طراحی ساختار اصلی محلۀ مسلمان‌نشین پکن، مطالعه حاضر به بررسی ساختار اصلی main structure یکی از محلات مسلمان‌نشین در یکی از دورترین مناطق به مرکز جهان اسلام می‌پردازد. محله نیوجیه در شهر پکن درفرم کالبدی خود تأثیر زیادی از سنت‌های شهرسازی چینی گرفته است. با توجه این به نظر می‌رسد آنچه میان این محله و هر محلۀ مسلمان‌نشین دیگر شباهت دارد نظم اجتماعی حاکم برآن است.

واژگان کلیدی: شهر در سرزمین‌های اسلامی، ساختار اصلی، محله نیوجیه، پکن، محلۀ مسلمان‌نشین .

*این مقاله برگرفته از سفر علمی پژوهشکده نظر به چین، در تابستان ۱۳۸۹ است.