طرح توسعه حرم رضوی یکی از پر‌تنش‌ترین مداخله‌ها در زمینۀ تغییر چهرۀ مرکز شهر، تخریب ابنیۀ اطراف حرم مطهر در سال ۱۳۵۴ در قالب الگوی نوسازی بزرگ مقیاس و ایجاد فضای سبز در محدوده است. شعاع فلکه این طرح از رأس گنبد طلا ۳۲۰ متر و مساحت تقریبی این محدودۀ ۳۰ هکتار بود. با تخریب مراکز تجاری و اقتصادی، مسکونی و فرهنگی اطراف حرم مطهر ، فضایی قابل توجه در مرکز این بافت فشرده و متراکم ایجاد شد (رهنما و دیگران، 67:1384). این طرح در سال 1347 توسط مهندسین مشاور بوربور تهیه و توسط عبدالعظیم ولیان (استاندار وقت خراسان) اجرا شد.
طرح توسعه حرم رضوی با نگاه اقتدارگرایانه و غیرمشارکتی با هدف پاکسازی بافت پیرامونی با مخالفت شدید مردم و مذهبیون اجرا و نتیجۀ آن جداشدن حرم از شهر بود. بازار‌های اصلی که ارتباط حرم با شهر را برقرار می‌ساختند، از بین رفتند و بازار رضا در ضلع شرقی فلکۀ آب برای اختصاص به افرادي که مغازه‌هاي خود را در اين طرح از دست داده بودند، ایجاد شد. از نگاه پدیدار‌شناسی، این مداخلات ضربۀ جبران‌ناپذیری به بافت پیرامون حرم وارد کرد و معنابخشی را از میان برد و همچنین بی‌مکانی را در آن‌ها به وجود آورد.
الگوی نوسازی بزرگ مقیاس و ایجاد فضای سبز در محدوده سال1354(مأخد:سازمان نقشه برداری کشور)
نقشه الگوی نوسازی بزرگ مقیاس و ایجاد فضای سبز در محدوده سال1354(مأخد:نگارنده بر اساس نقشه پایه سازمان نقشه برداری کشور)
ارائه طرح نوسازی اطراف حرم حضرت رضا (ع) توسط داریوش بوربور مهندس مشاور معماری و شهرسازی آستان قدس رضوی سال1347
یک پاسخ
مدیریت مسئول نقد نظر،
خواهشمند است مطالب زیر را بر اساس قانون مطبوعات در جواب شناسه خبر: 4742، نوشته آقای عباس آذری درج فرمایند.
مطالب زیاد غیر واقعی وغیر علمی و در برخی موارد حتی تحریف شده در موردطرح اطراف حرم حضرت رضا(ع) تهیه شده توسط اینجانب نوشته شده است، که دلایل آن بی دقتی در منابع، سحل انگاری نوشتاری و یا خود شیرینی و ابراز فضل بیمورد بوده است
طرح پیشنهادی اطراف حرم اینجانب شامل سامان دهی اطراف حرم بود و نه تخریب وتبدیل اطراف حرم به فضای سبز، ضمن این که نوار فضای سبز هم در نقاط مناسب پیش بینی شده بود.
تخریب فله ای اطراف حرم انجام شده به هیچ شکل و صورتی در طرح ما نبود و با وجود مخالفت های کتبی و شفاهی بنده صورت گرفت.
در صورت لزوم و همچنین روشن شدن حقایق، جلوگیری از نشر اکاذیب و تتویر اذهان عمومی، نقشه ها و برنامه های پیشننهادی ارسال خواهند شد.
مهندس داریوش بوربور، مدیر مهندسن مشاور بوربور