• آرشیو
  • نویسندگان
جمعه 14 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی شهر برنامه ریزی و مدیریت شهر

مدیریت سنتی شهری و مسئله ریسک بلایای طبیعی

پریچهر صابونچی نویسنده: پریچهر صابونچی
پنج‌شنبه 5 تیر 1399
در برنامه ریزی و مدیریت شهر, شهر, یادداشت
A A
0

رشد جمعیت و عدم برنامه ‌ریزی مناسب برای توسعه شهرها منجر به افزایش ریسک بلایا و سوانح در مناطق شهری شده است. این مسئله جان و مال افراد را تهدید می ‌کند. لذا مدیریت شهرها با رویکرد کاهش یا حذف ریسک بلایا امری اجتناب ‌ناپذیر است و ریسک محوری یعنی شناسایی ریسک، اولویت‌ بندی برنامه‌ ها بر مبنای مفهوم ریسک و آمادگی برای احتمال وقوع هرگونه فاجعه بر اساس رخدادهای طبیعی، باید مبنای سیاست‌ ها و اقدامات مدیریت شهری قرار گیرد. این درحالیست که در مدیریت سنتیِ مبتنی‌ بر شیوه سلسه ‌مراتبی کنترل که از طریق تعریف برنامه‌ های کلان و طرح ‌های جامع در شهرهای ایران صورت می ‌پذیرد، مقوله ریسک و نحوه مواجهه با بلایای طبیعی مغفول مانده و مدیریت ریسک بلایا بعنوان حوزه‌ای مستقل از فرایند تصمیم‌ سازی و برنامه ‌ریزی شهری تبیین می ‌شود. شیوه ‌های رایج مدیریت شهری و مجموعه طرح‌ ها و برنامه ‌های تدوین شده به دو دلیل «عدم آینده ‌نگری» و «نداشتن ساختار یکپارچه» در درنظرگیری جنبه‌ های مختلف اثرگذار بر مقوله شهر، قابلیت تطبیق با مدیریت ریسک محور را نداشته و نمی‌ توانند پاسخی مناسب برای ادغام با مدیریت ریسک بلایای طبیعی در شهرها باشند. این دو مسئله سبب بروز تضاد مفهومی طرح‌ ها با چارچوب مفهومی ریسک شده و نیاز به تغییر رویکردهای مدیریتی به ‌منظور تلاش برای مواجهه بهتر با بحران‌ ها و گذار از شیوه‌ های سنتی مدیریت را بیش از پیش آشکار می‌ سازد.

ریسک مقوله ‌ای مرتبط با آینده و همراه با عدم قطعیت بوده و ذاتا مفهومی احتمالی دارد. ریسک مجموعه‌ ای از احتمالات معلوم شناخته‌ شده و نسبتا قابل پیش ‌بینی، و احتمالات نامعلوم ناشی از عدم قطعیت است؛ یعنی وضعیتی که در هیچ دوره ‌ای از تاریخ تکرار نشده و تجربه قبلی نسبت به آن وجود نداشته باشد. برنامه‌ ریزی برای ریسک بلایای طبیعیِ مبتنی ‌بر عدم قطعیت به‌ معنای تعیین سناریوی مختلف با هدف حفظ جان و مال افراد در مواجهه با مخاطرات است. از این ‌رو بحث عدم قطعیت برنامه ‌ریزی ‌های بلند مدت با استراتژی ‌های ثابت را با چالش ‌ها و پرسش ‌های جدی مواجه می ‌نماید؛ درحالیکه در طی سالیان متمادی مدیریت در شهرها از طریق برنامه ‌های بالادست و طرح ‌های جامع بعنوان طرح‌ های بلند مدت تعیین ‌کننده سمت و سوی تصمیم‌ گیری و تصمیم ‌سازی‌ ها صورت پذیرفته است. ماهیت این طرح‌ ها ایستا بوده و مبنای مطالعات آنها در نظرگیری وضعیتی ثابت از ساختارهای کالبدی، جمعیتی، کاربری و … شهرهاست. همچنین طرح ‌های جامع بدلیل عدم انعطاف‌ پذیری، ظرفیت کافی برای ارائه سناریوهای مختلف بهنگام، بروز وضعیت ‌های مختلف ریسک بر مبنای تغییرات پارامترهای خطر، آسیب ‌پذیری و آمادگی را ندارند و به تبع آن نیز در پاسخگویی و مواجهه با بلایا ناتوانند. این مسئله از عدم قطعیت در دانش بکارگرفته شده در آنها یعنی بروز خطا در عوامل ورودی، داده‌ ها و مدل‌ ها و یا عدم قطعیت طبیعی و ذات تصادفی پارامترها نشأت گرفته که عوامل مهم در تعیین میزان ریسک بلایا در شهرها هستند.

بیشتر بخوانید - Read More

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

مدیریت سنتی شهری و مسئله ریسک بلایای طبیعی
تصویر 1: ریسک، مقوله ای چندوجهی و غیرقطعی با مفهوم احتمالات

از طرفی دیگر مفهوم ریسک وابسته به تغییرات زمانی- مکانی است و این امر سبب پیچیدگی و چند بعدی بودن عوامل موثر بر ریسک بلایای طبیعی شده است. لذا مفهوم ریسک در سیستم های انسانی- طبیعی تعریف شده که در آن جمیع معیارهای کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و … دخیل بوده و نیازمند تحلیل ‌های یکپارچه بوسیله ارزیابی کمی و کیفی و سنجش اثرات مستقیم و غیرمستقیم شاخص ‌ها بر یکدیگر است. مدیریت و کاهش ریسک با ترکیبی از چهار رویکرد فیزیکی، مهندسی، ساختاری و نهادی صورت می ‌گیرد. آنچه که بر این اساس در مدیریت شهرهای ایران اتفاق می‌ افتد، تدوین برنامه و آیین ‌نامه ‌ها عمدتا با رویکرد مهندسی در جهت مقاوم‌ سازی و ممانعت از خطر است. در سایر تصمیم‌ ها و برنامه‌ های کلان مواجهه با بلایا نیز بار فیزیکی بر سایر جنبه‌ ها غلبه داشته و مسئله مخاطرات بصورت تک ‌بعدی و باهدف واکنش به بحران دیده شده است. طرح ‌های جامع نیز به ارائه الگوهای ناقص توسعه سکونتگاه‌ ها و کاربری اراضی به جنبه‌ های فیزیکی کاهش ریسک اشاره دارند که بدون توجه به توسعه ساختاریِ مبتنی‌بر معیارهای اجتماعی- اقتصادی صورت گرفته ‌اند. در این فرایند، مدیریت به شیوه یکجانبهِ پشتیبانی بالا به پایین انجام می ‌شود و مشارکت نهادها و مردم بعنوان بخش مهمی از جوامع حذف شده است. در واقع برنامه ‌ریزی ‌های اتخاذ شده در این طرح‌ ها شاید بتواند تاحدودی به کاهش برخی مولفه ‌های آسیب ‌پذیری و خطر یاری رساند اما ضمانتی برای افزایش تاب‌ آوری و ظرفیت جوامع در قالب جنبه ‌های نهادی نخواهد بود؛ فاکتورهای در نظر گرفته شده فاقد یکپارچگی هستند و این مسئله مانع اتخاذ رویکردهای ریسک محور نسبت به استراتژی ‌ها و اقدامات و پایداری سیستم مدیریت شهری می‌ شود. رویکردهای اصلی و خط‌ مشی این طرح‌ ها بصورت فرایند خطی بوده که با چرخه مدیریت چند بعدی ریسک بلایا، شناسایی، ارزیابی، پیشگیری، پاسخ، کنترل، پایش و باز بینی خطر و آسیب ‌پذیری (تهدیدها و فرصت ‌ها) در تزاحم است.

برچسب ها: چندبعدیریسک محوریعدم قطعیتمدیریت شهری
نوشته قبلی

رودخانه ‌های شهری؛ تعارض منافع و مسئولیت‌ ها

نوشته بعدی

یک نما، یک نظر

پریچهر صابونچی

پریچهر صابونچی

مطالب مرتبط - Related Post

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

یکشنبه 1 آبان 1401
حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

چهارشنبه 27 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

دیپلماسی فرهنگی خواهرخواندگی شهرهای ایران در روابط بین الملل

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

The Line،رویای بلندپروازانه فرار از مرگ

نوشته بعدی
یک نما، یک نظر

یک نما، یک نظر

بیایید در منظر شهری پیاده‌روی کنیم!

بیایید در منظر شهری پیاده روی کنیم!

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم