در حاشیه طرح های توسعه شهری و قوانین شهرسازی روزآمد برای ساخت و سازهای جدید این سوال مطرح است که این طرح ها به چه میزان به هرم نیازهای انسانی کاربران شهر توجه دارند؟ اگرچه در شکل گیری این برنامه ها و سیاست گذاریها بر اساس نیازهای شهروندان شکی نیست، اما در اولویت بندی آنها می تواند جای سؤال باشد.
در مقیاس دانه های شهری و بلوک های ساختمانی، کلانشهرهای ایران هر روز شاهد تغییرات و اصلاحات در ضوابط و قوانین شهرداری و نظام مهندسی در زمینه های معماری، سازه و تاسیسات است. از جمله این ضوابط بازنگری شده در طول سالهای اخیر، الزامات مورد نیاز برای پارکینگ ها در آپارتمانهای مسکونی است.
پارکینگ به عنوان فضایی برای نگهداری از خودرو، در حالی برای شهروندان از اهمیت روزافزون بهره مند می گردد که؛ خودرو نه تنها به عنوان یک نیاز و لازمه برای تردد و طی مسافت های طولانی شهری مطرح است، بلکه به عنوان یکی از مهمترین کالاهای سرمایه ای قلمداد می گردد.
این اهمیت روشن، به اختصاص فضاهایی قابل توجه در دانه های متداول شهری و مطابق ضوابط موجود با مساحتی بیش از 60 درصد مساحت یک زمین در طبقات همکف و زیرزمین آپارتمانهای مسکونی امروز تهران و شهرهای دیگر انجامیده است. اندک فضای باقیمانده زمین در حیاط ها نیز که مورد ساخت قرار نگرفته است با قوانین مختلف مربوط به دسترسی همین پارکینگ ها، به رمپ و سطوح شیب دار تبدیل می گردند.
پارکینگ ها که به صورت بدون دیوار و باز و مسقف ساخته می شوند، برای سانت به سانت خود از آیین نامه های مصوب شهرداری و نظام مهندسی و آتش نشانی پیروی می کنند. دقت در محل قرارگیری خودرو، فاصله از طرفین و شعاع چرخش خودروها از این دسته اند. طراحان و سازندگان امروز آپارتمانهای تهران نیز با دقت مو به مو بر این ضوابط سعی در گرفتار نشدن در جرایم زیاد و موانع قانونی ناشی از تخطی از این امر دارند. اضافه بر این در ساخت و سازهای آپارتمانی متوسط به بالا، نازک کاری و نورپردازی این فضا به معیاری برای ارزش گذاری کیفیت ساخت و میزان هزینه انجام شده توسط سازنده در ساختمان تبدیل شده است.
در شرایطی که در قطعات شهری 200 متر و بالاتر، بسته به عرض گذر محل قرار گیری، ارتفاع طبقاتی چون 5 طبقه یا بالاتر برای ساخت تخصیص داده می شود، گاهی در یک زمین 300 متری 10 واحد خانه 90 متری ساخته می شود و فضای مجاور کوچه ها و خیابانها نیز در تراکم تعداد آپارتمانها در اشغال خودروهای در حال حرکت و یا پارک شده اند.
این در حالیست که، فضاهایی که برای توقف و یا تردد خودروها به صورت سرپوشیده در نظر می گیرند؛ بیش از نیمی از آن و به صورت باز؛ تمامی آن خالی است و در انتظار عبور گاه گاه و موقتی، خودرویی از خودروهای ساکنان ساختمان است. سؤال اساسی اینجاست که در کنار ضوابط و قوانین دقیق شهرداری برای مبحث پارکینگ ها درساختمانهای جدید الاحداث، چرا به نیازهای دیگر ساکنین به این دقت و با این ضمانت اجرایی پرداخته نمی شود؟
سهم کودکان و نوجوانان به عنوان پر نیازترین دسته در هر خانواده؛ از این فضاهای مشاع یا خالی (بدون در نظر گرفتن خودروها) چیست و نیاز آنها به بودن و استفاده از فضاهای باز داخل خانه یا مجاور خانه برای بازی و ورزش و تعاملات اجتماعی، در چه مرتبه ای از اولویت در آپارتمانهای جدید در مقایسه با محل توقف خودروها، برای سیاست گذاران شهری قرار دارد.
