پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
منو
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
  • سه‌شنبه 11 مهر 1402 14:56
جستجو
Close this search box.
صفحه اصلی هنر نقوش و تزئینات

کرونا و آئین مهری که قربانی شد!

علی نیکویی نویسنده: علی نیکویی
پنج‌شنبه 8 آبان 1399
در نقوش و تزئینات, هنر
A A
0

بی ‌شک همه‌ گیری بیماری کرونا بر ارکان زندگی بشری تاثیر نهاده است، بسیاری از رسوم و آئین‌ ها را تحت‌ تاثیر خود قرار داده یکی از کهن ‌ترین رسوم بشری که به واسطه‌ کرونا دیگر تمایل جمعی بر انجام آن نیست دست ‌دادن است! در یادداشت زیر به ریشه‌ های این آئین و خاستگاه آئینی آن تا شرایطی که به واسطه‌ کرونا بر وی رخ داد پرداخته می ‌شود.

یکی از اساطیر کهن ایرانشهری، اسطوره‌ مهر است که با یک جهان ‌شمولی در تمام ارکان آئینی، هنری، معماری مردمان ایران و جهان اثرگذارده است، حتی پس از درآمدن ایرانیان به اسلام نشانه‌ های آیین مهرپرستی با دگردیسی در دین اسلام بقای خود را ادامه داد و با گسترش دین عیسوی در غرب باز مهرپرستی با دگردیسی نشانه‌ های خود را در مسیحیت حفظ نمود.

بیشتر بخوانید - Read More

شکستی که معترف ندارد!/ افت 60 میلیون نفری مخاطب سینماهای ایران از دهه شصت تا کنون

نگاهی به تصویر زن در سینمای 3 دهه اخیر ایران/ آمار جالب از واکنش شخصیت فیلم های سینمایی به خشونت

کرونا و آئین مهری که قربانی شد!
تصویر 1: تندیس سنگی متعلق به دوران روم باستان که دو مرد را در حال دست‌ دادن با یکدیگر نشان می ‌دهد.

مهر از واژه‌ میتره یا میثره از ریشه‌ هند و ایرانی است. در اوستا میثره، پهلوی (میتر)، میترا یکی از ایزدان ایران باستان شناخته می‌شود و امروزه در پارسی به نام مهر و میترا از آن نام برده می‌شود. دهخدا برای واژه‌ی مهر، معانی زیر را در کتابش آورده است: عشق، محبت، حب، دوستی، داد ، عهد، پیمان و در جای دیگر معانی دوستی، محبت، رب‌النوع آریایی نیز برای معنی مهر به کار رفته است؛ در فارسی پسین واژه‌ی مهر شکل متأخر واژه‌ی میترا است که به معنی خورشید است. یک نکته‌ی ظریف در مورد خورشید و مهر شایان توجه است که نزد ایرانیان باستان خورشید مقام والایی داشته اما ایزد آن هور، مقام چندان مهمی نداشته است؛ بنابراین ستایش آفتاب در حقیقت ستایش مهر یا میثره بوده است؛ آن چیز که در میان ایرانیان باستان به خورشید درجه‌ی بالای تقدس می‌داد صرفاً خورشید بودنش نبود بلکه انوار خورشید بود و مهر ایزد نور است، بهترین تفسیر از ارتباط خورشید و میترا می‌ تواند این باشد که: میترا خود خورشید نیست، بلکه نور و روشنایی است که تاریکی را زایل می‌کند و زندگی و شادمانی را به زمین هدیه می ‌کند و با گرما و انوارش طبیعت را بارور می‌ سازد، دیوهایی که در تاریکی به سر می ‌برند و سبب انتشار گناه و نافرمانی و ناپاکی و خشکی و بی برکتی زمین می ‌شوند را دور می ‌کند.

کرونا و آئین مهری که قربانی شد!
تصویر 2: آنیوخوس اول دست می ‌دهد با هرکول، 70–38 پیش از میلاد.

در اسطوره‌ های ایرانی ؛ نخستین ایزدی که با میترا زور آزمایی می‌ کند خورشید است، و چون در این نبرد میترا بر خورشید پیروز می ‌شود، ناچار خورشید با میترا پیمان همکاری می‌ بندد و در ازای این پیمان از نشان دوستی برخوردار می‌ شود. پس میترای پیروزمند بر اثر این توافق تاج درخشانی بر سر خورشید می‌ نهد که از آن پس در مسیر گردش روزانه‌ خود همواره این تاج را بر سر حفظ می ‌نماید؛ پس از غلبه در نبرد با خورشید، میترا بر پا می ‌ایستد و دست راست خویش را به سوی خورشید دراز می ‌کند و پیمان دوستی را با فشردن دست او استوار می‌ نماید، از آن پس این دو پشتیبان هم و همواره یار وفادار برای یکدیگر مانده ‌اند. ( کومن،1383: 134) از جایی که هیچ سندی کهن‌تر از این روایت مذهبی برای دست‌ دادن ذکر نشده، می ‌توان اندیشید خاستگاه دست ‌دادن امروز بین افراد همین رفتار میترا و خورشید در اساطیر دینی ایرانیان بوده.

کرونا و آئین مهری که قربانی شد!
تصویر 3: نمایندگان حزب دمکرات امریکا در حال دست دادن به شیوه‌ کرونایی!

دست دادن امروز بین افراد گونه ‌ای تاکید بر پیمان‌بستن است معمولا سیاستمداران بعد از عقد پیمانی به نشانه‌ تائید آن پیمان با یکدیگر دست می‌ دهند یا افراد عادی برای نشان دادن مهر و دوستی خود با یکدیگر دست می ‌دهند؛ این آئین جهان ‌شمول ایرانی هزاره‌ ها توانست خود را در پیچ و خم تاریخ از ایلغارهای فرهنگی برهاند و پویا بماند اما  گویا دیو کرونا از این رسم آریایی به مراتب قوی ‌تر بود چیزی که هزاره‌‌ ها پایدار بود اکنون برای حفظ سلامتی ممنوع گردیده است.

منبع

  1. کومن، فرانس. (1383) آیین پر رمز و راز میترایی، ترجمة هاشم رضی. تهران. انتشارات بهجت.
برچسب ها: اسطورهدست‌ دادنمهرپرستیکرونا
نوشته قبلی

معماری بدون فرزند و سیاست ­های فرزندآوری

نوشته بعدی

سیطره نگاه موزه‌ ای بر مجسمه شهری در ایران

علی نیکویی

علی نیکویی

مطالب مرتبط - Related Post

شکستی که معترف ندارد!/ افت 60 میلیون نفری مخاطب سینماهای ایران از دهه شصت تا کنون

شکستی که معترف ندارد!/ افت 60 میلیون نفری مخاطب سینماهای ایران از دهه شصت تا کنون

دوشنبه 20 شهریور 1402
نگاهی به تصویر زن در سینمای 3 دهه اخیر ایران/ آمار جالب از واکنش شخصیت فیلم های سینمایی به خشونت

نگاهی به تصویر زن در سینمای 3 دهه اخیر ایران/ آمار جالب از واکنش شخصیت فیلم های سینمایی به خشونت

شنبه 28 مرداد 1402

سید امیر منصوری: قیمت نجومی آثار فروخته شده در حراج تهران مشکوک است

نشست اختتامیه نمایشگاه دروازه خورشید؛ بهداد پنجه زاده: عقل انسان طبیعت و اتفاقات طبیعی را فراتر از خود می داند/ حمیدرضا امامی: طبیعت بزرگترین آموزگار در مسائل ساختاری شناخت رنگ است

اطلاعیه افتتاح نمایشگاه گروهی نقاشی دروازه خورشید

نقش ویژه زنان در مُهرهای دوره ساسانی+ مجموعه تصاویر

نوشته بعدی
سیطره نگاه موزه‌ ای بر مجسمه شهری در ایران

سیطره نگاه موزه‌ ای بر مجسمه شهری در ایران

شهروند، رکن غایب شهر مدرن

شهروند، رکن غایب شهر مدرن

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *