پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
منو
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
  • سه‌شنبه 4 مهر 1402 00:20
جستجو
Close this search box.
صفحه اصلی شهر

بافت فرسوده؛ تجمیع و تضادهای پنهان

علی یاسر جعفری نویسنده: علی یاسر جعفری
یکشنبه 28 دی 1399
در شهر, نوسازی شهری
A A
0

بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری، تعیین کالبد محدوده بافت فرسوده بر سه مبنای ریزدانگی بافت، نفوذناپذیری و ناپایداری سازه مطرح گردید و از جمله روش های در نظرگرفته در واکنش به ریزدانگی، اعمال روش تجمیع بناهای کوچک و کم تراکم است. آیا این رویکرد هوسمانی -خیابان در گذشته و تجمیع در حال کنونی- بدون طرح مسئله و عدم توجه به عواقب آتی اجتماعی- اقتصادی درست عمل کرده است؟

در فرایند نوسازی سه بازیگر، «سازنده» – در پی ارزش مبادلاتی و سود بیشتر (تانیکس و اسلیتز، 1954: 13)-، «مالک» – در پی ارزش مصرفی (هاروی، 2008: 95) – و سازمان نوسازی و دفتر خدمات نوسازی – به عنوان رابط و واسطه دو قطب متضاد در ساخت مشترک (لوفور، 1976: 18) – نقش ایفا می کنند.

بیشتر بخوانید - Read More

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

دفاتر خدمات نوسازی به عنوان ایدئولوگ های سازمانی با سیاست اقناع مالکین در تجمیع و اشتراک در ساخت با سازنده، آیا به این امر فکر کرده است که «مقیاس های مبتنی بر فضا همواره باز تعریف می شود و ناپایدار است و براساس محتوا، گستره و روابط موجود میانشان بازسازی می شوند؛ و همچنین پاسخدهی سیاست تجمیع در اروپا شرط لازم و کافی برای پاسخگو بودن در ایران نیست».

بافت فرسوده؛ تجمیع و تضادهای پنهان
تصویر 1: تجمیع قطعات فرسوده و تبدیل به یک بلوک گسترده

در طول فرآیند اشتراک مالکین و سازنده و جریان آزاد سرمایه از طریق فرمول تجميع سازمان نوسازی و رویکرد بنگاه اقتصادی به املاک آنچه در آخر حاصل می شود تضادهای پنهان است که به بدتر شدن وضعیت زندگی گروه ها و طبقات پائین اجتماعی و تقلیل سرانه ها و حداقل های شهری و معیارهای اجتماعی همانند خدمات عمومی در محلات بافت فرسوده می انجامد.

به طور مثال در سیاست تجمیع بدون توجه به تعداد خانوار ساکن در هر پلاک، در نهایت به هر مالک پلاک، تعداد کمتری واحد آپارتمان نوساز نسبت به تعداد خانوارهای قبل از تجمیع تقسیم خواهد شد؛ از این رو خانوارهای بی مسکن بالاجبار به حاشیه نشینی، اجاره نشینی و غیره رو خواهد آورد (تصویر 1). نتیجه بارگذاری جمعیتی واحدهای نوساز شده، پاسخ به نیازهای زیستی و نحوه فراهم آوری فضاهای عمومی محلی سایر مسائلی است که از طرف مدیران شهری پاسخ های مطلوبی بیان نشده است.

به عقیده لوفور (1976: 28) سرمایه داری به واسطه فرایندی گسترده اینجا «نوسازی» بر مراکز شهری در مقیاس های متفاوت مسلط می شود و بدین ترتیب آنها را به پاره هایی یک شکل تبدیل می کند و فضای اجتماعی را از خلال فضا، برای خود می آفریند تا آن را اشغال کند.

بر این مبنا، اگر در پذیرش صرفأ مکانیکی برنامه های ساماندهی فضاهای شهری، نوسازی فیزیکال و سرمایه گرایی از طرف مدیران شهری و سازنده به طور اساسی طرح مسئله صورت نگیرد، نتیجه ای جز تهیدست تر شدن منطقه ها و محله های کم توان و آوارگی ساکنین در مدار اجاره نشینی و وضعیتی از نظر سکونتی به مراتب بدتر از وضعیت موجود یا در بهترین حالت برابر با وضع موجود نخواهد بود.

بازتولید فضا بدین شکل در قالب طرح های مطالعاتی و فرادست، تحت عنوان «توسعه» و در نظرگرفتن چارچوب منطق فضایی صرفاً به گونه اقتصادی و غیراجتماعی، موجب به هم خوردن بافت اجتماعی و فرهنگی مقیاس محلی و فرا محله ای می گردد. اگر بتوان حاصل جمع سه کلید واژه بافت فرسوده، تجمیع و منطق فایده گرایانه را «جنگ جدید سرمایه» نهاد، در طی زمان حاصل جمع این مبادله و جریان بی حدوحصرساختن، تخریب، بازساختن و بازتخریب و مبتنی بر حقیقت وارونه، بازتولید فرسودگی بافتهای فرسوده و متلاشی شدن اجتماعی و فرهنگی محلات را در پی خواهد داشت.

برچسب ها: بافت فرسودهتجمیع قطعاتفرسودگی فرهنگی
نوشته قبلی

تهران محله ندارد

نوشته بعدی

عوامل درونی؛ مانعی برای رشد شورایاری‌ها

علی یاسر جعفری

علی یاسر جعفری

پژوهشگر دکتری معماری، دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

شنبه 18 شهریور 1402
در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

پنج‌شنبه 9 شهریور 1402

واکنش به زمزمه جابجایی بازار تهران/ سید امیر منصوری: جراحی قلب تهران یک ضرورت خطرناک است

واکاوی علل به سرانجام نرسیدن وعده ساخت 4 میلیون مسکن در گفت و گوی بازار نیوز با سید امیر منصوری؛

نشست تخصصی «شهرسازی روی آب» 1 شهریور برگزار می شود

بهترین زمان سفر به چابهار در ماه های مختلف بر اساس پژوهش محققان

نوشته بعدی
عوامل درونی؛ مانعی برای رشد شورایاری‌ها

عوامل درونی؛ مانعی برای رشد شورایاری‌ها

سوء تفاهمی به نام گردشگری مجازی

سوء تفاهمی به نام گردشگری مجازی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *