• آرشیو
  • نویسندگان
چهارشنبه 12 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی منظر

تشکیک در سهم نما و معماری در آشفتگی سیمای شهر

رضا کسروی نویسنده: رضا کسروی
پنج‌شنبه 24 تیر 1400
در منظر, منظر شهری
A A
0

این نوشته قسمت اول یک یادداشت دو بخشی است.

در فرض قبول وجود آشفتگی در سیمای شهری تهران آیا می توان نما را بازیگر اصلی آشفتگی سیمای شهر تهران دانست؟

بیشتر بخوانید - Read More

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

باغ کوهنوردی

اگر قرائت کنندگان منظر شهر تهران را سه دسته حاکمیت، متخصصان و مردم بدانیم، به نظر می رسد هرسه این گروه ها درباره آشفته بودن سیمای شهر تهران توافق دارند. لایحه «طراحی، پایش و نما» که از تصویب شورای شهر تهران گذشته و در حال حاضر ملاک عمل تهیه نمای ساختمان های تهران است بر همین مبنا تهیه و ابلاغ شده است. از نظر تهیه کنندگان لایحه نما، عمل به آن، کالبد تهران را از آشفتگی می رهاند. اما آیا واقعا چنین است؟

برای پاسخ به این پرسش بدون تعریف و توصیف موضوع در واقع نخواهیم توانست درباره آن چیزی بدانیم لذا لازم است تعریف قانع کننده ای از آشفتگی و بازیگران آشفتگی سیمای شهر در اختیار قرار گیرد. به طور کلی دو راهبرد می توان اختیار کرد؛ راهبرد اول نگاه به سیمای شهر به مثابه محصول سازندگان منظر شهر و تبیین نقش سوژه در رقم زدن ابژه و ارتباط دوسویه ابژه و سوژه در ساحت نظر است. این راهبرد راه به لزوم دگرگونی رویکرد فعلی نسبت به مورفولوژی شهر تهران می برد و لایحه فعلی نما را از بن نادرست می نمایاند.

راهبرد دوم عبارتست از تمکین به اقتضائات ضرورتِ اکنون و اکتفا به اولویت های عملیاتی برای خروج از بحران سیمای شهری به قدر وسع، در شرایط فعلی. به نظر می رسد در راهبرد دوم؛ تکنیک و در راهبرد اول، محتوا نقش تعیین کننده را دارد و حالت بهینه، تعریف ارتباط طولی بین راهبرد اول و دوم است. حال اگر به حکم اضطرار بخواهیم از منظر راهبرد دوم به سیمای شهری تهران و لایحه نما بنگریم به نظر می رسد می توان با تبیین برخی وجوه تکنیکی این لایحه را چابک تر کرد ضمن اینکه تسلط به وجوه تکنیکی، حوزه نظر را هم غنا می بخشد.

 

 

تشکیک در سهم نما و معماری در آشفتگی سیمای شهر
تصویر 1: تحلیل گستره دید انسان پیاده نشان می دهد وزن معماری و نما در ادراک آشفتگی کمتر از آن چیزی است که به نظر می رسد. عکس: pietvanderzanden.weblog.tudelft.nl

لایحه نما، به دنبال خارج کردن سیمای شهر از آشفتگی با توسل به تدبیر نما است. در همین راستا خوب است آشفتگی سیما و مولفه های آن را تعریف کنیم و ببینیم آیا واقعا نقش نما و به طور کلی معماری اینقدر تعیین کننده است یا نه. اگر از نظر تکنیکی آشفتگی را اینگونه تعریف کنیم: اگر در میدان دید ما تعداد «عناصر» به قدری زیاد بشود که نتوانیم رابطه بین اینها را تشخیص بدهیم با وضعیتی آشفته روبرو هستیم، آنوقت می بایست درباره «عناصر» سخن بگوییم.

در حوزه سیمای شهری ما با کدام عناصر سر و کار داریم؟ معماری (بدنه)، کف، سبزینگی، مبلمان شهری، تابلوها عناصری هستند که در دایره نظر ما قرار می گیرند. اما سوال اینجا است که آیا در میان آنچه عناصر در دایره دید نامیدیم وزن نما آنقدر هست که اگر آن را بسامان کنیم سیمای شهر از آشفتگی در می آید؟

برای پاسخ به این پرسش می توان از ویژگی های بصری- ادراکی انسان سخن به میان آورد. چنانکه در (تصویر 1) دیده می شود چشم انسان بیش از آنکه متوجه عناصر بالاتر از خط افق دید خود باشد، محدوده پایین تر از خط افق دید خود را می بیند. خروجی این واقعیت فیزیولوژیک در موضوع سیما و نما این است که به طور کلی بهره دید انسان از بدنه ها بیشتر از جداره ها است. به عبارت دیگر ادراک ما از آشفتگی در سیمای شهری می تواند بیشتر ناشی از آشفتگی در مبلمان شهری و عوارضی باشد که در کفسازی وجود دارد.

خروجی این برداشت می تواند مستقیما در طراحی نما اثر گذار باشد. اگر مبنای مدیریت سیمای شهری دید ناظر باشد نه نقشه های دوبعدی (به عبارت دیگر فضا و نه مدارک ترسیمی اجرایی) با عنایت به زاویه دید انسان و گستره پیش روی آن (معبر یا فضای باز شهری) حوزه باید و نباید نما روشن­ می شود. در معبر آنچه بیشتر به چشم ناظر پیاده می آید نمای طبقه همکف و نهایتا اول است و در فضای شهری خط آسمان که در معبر در حوزه دید قرار نمی گیرد به گستره دید انسان اضافه می شود.

برای ناظر پیاده ای که در خیابان ولیعصر تهران قدم می زند نما طبقات بالاتر از همکف به دلیل اینکه در خارج از حوزه دید او قرار دارد اصلا دیده نمی شود. اگر به این مساله پوشش درختان بلند حاشیه ها را هم اضافه کنیم به طریق اولی پرداختن به بیش از نمای همکف توجیه ندارد (تصویر 2).

تشکیک در سهم نما و معماری در آشفتگی سیمای شهر
تصویر 2: درختان خیابان ولیعصر عامل مهمی در پوشش بدنه های معماری دوطرف هستند. عکس: اقتصاد آنلاین

بر اساس آنچه گفته شد به نظر می رسد وزن معماری و نما در آشفتگی سیمای شهری آنقدر نیست که راه حل آشفتگی سیمای شهری تهران را در تعیین الزامات برای همه نما جستجو کنیم. توجه به این نکته بار بزرگی از روی دوش شهرداری در تصدی نمای همه ساختمان های شهر تهران بر می دارد. به علاوه شهرداری اساسا متولی بخش مهمی از تجهیزات و تاسیسات شهری مثل برق و آب نیست که بتواند برای جلوگیری از بروز آشفتگی در آن اقدامی صورت دهد،

در بخش دوم به بخش دیگری از اقتضائات تکنیکی- طراحی که می توان از آن در حوزه سیمای شهری و نما بهره برد اشاره خواهد شد.

برچسب ها: آشفتگیتهرانسیمانما
نوشته قبلی

استراتژی ضروری برای مقابله با درگیری بر سر منابع آبی

نوشته بعدی

رد پای نفت در منظر شهری تهران

رضا کسروی

رضا کسروی

دکتری معماری منظر، طراح معماری در مهندسین مشاور

مطالب مرتبط - Related Post

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
باغ کوهنوردی در بازمانده های منظر پساصنعتی دویسبورگ نورد1

باغ کوهنوردی

شنبه 23 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

بازنمایی منظر خوزستان در آرشیو شرکت نفت بریتانیا

منظر: «امرِ گشوده»

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

نوشته بعدی
رد پای نفت در منظر شهری تهران

رد پای نفت در منظر شهری تهران

بررسی معرفت‌ شناسانه؛ «خودشکنی» نسبی گرایی

بررسی معرفت شناسانه؛ «خودشکنی» نسبی گرایی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • پربازدیدترین
  • پربحث ترین
  • آخرین مطالب
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

7
زنان نامرئی و منظر شهری

زنان نامرئی و منظر شهری

3
زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

3
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

یکشنبه 1 آبان 1401
تأثیر روند رشد و توسعه بر ساختار شبکه اکولوژیکی شهری تهران

تأثیر روند توسعه بر ساختار شبکه اکولوژیکی شهری تهران

جمعه 29 مهر 1401
حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

چهارشنبه 27 مهر 1401
راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم