ضرورت مساله یابی پژوهش های شهرسازی و تقاضا محور نمودن مطالعات در دانشگاه ها
هر روز شاهد تولید حجم انبوهی از مقالات و پایان نامه و طرح های پژوهشی در رشته های مختلف دانشگاهی هستیم، البته که ماهیت رشته می تواند تاثیر زیادی در خروجی های پژوهش داشته باشد. اما به نظر می رسد در رشته شهرسازی انتخاب موضوع ها، بویژه در جامعه دانشگاهی و از سوی دانشجویان غالبا با معیارهایی مانند سهولت در دستیابی به اطلاعات پایه، مطالعات میدانی و تحلیل ها صورت می گیرد و در نتیجه شاهد خروجی های پژوهشی بسیار با موضوع های تکراری و یا غیرکاربردی و بعضا بدیهی هستیم.
برای مثال دانشجوی کارشناسی ارشد و پس از چندین ماه پژوهش به اثبات “رابطه معنی دار (و نه حتی با تعیین جهت و شدت رابطه) بین دو متغیر کیفیت محیط و بهداشت فضا ” و نظایر آن می پردازد.
استعلام های ایران داک نیز با تغییر نمونه های موردی و کلمات کلیدی توسط دانشجویان، موانع را رفع می کند و نتیجه این فرآیند تولید انبوهی از مطالعات موازی و حتی غیر بدیع در مبانی و چارچوب نظری یا مرور پیشینه است که دانشجویان و حتی اساتید را از مطالعات به روز و رجوع به روش ها و ابزارهای نوین بی نیاز می سازد؛ مگر اینکه به دلیل میل و اشتیاق فردی پژوهشگران رویکرد دیگری در پیش گیرند.
چگونگی مساله یابی پژوهش های دانشگاهی و ضرورت سنجی
با وجود تعدد مسائل حل نشده در حوزه های مختلف بنیادی، توسعه ای و کاربردی در حیطه شهرسازی کشور و بویژه در بدنه وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور و شهرداری ها که امکان به اجرا رساندن ایده ها و پژوهش ها را بصورت عملی هم دارند، اما متاسفانه مطالعات سفارشی و ارتباط بین نهادهای مرتبط با دانشگاه بسیار محدود است و بر اساس آنچه در مقدمه ذکر شد دانشجویان و حتی اساتید ممکن است با معیارهای نامناسبی به انتخاب موضوع (که مهمترین گام در یک پژوهش است) بپردازند.
گواه آن برای مثال حجم بالای مطالعات روی بافت های فرسوده شهری است که در بسیاری از موارد صرفا در نمونه های موردی با هم متفاوت هستند و ارزش افزوده زیادی بر پیکره شهرها وارد نکرده اند.
قطعا برنامه های حمایت از پایان نامه ها در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، علاوه بر جهت دار نمودن مطالعات باعث درآمدزایی و اشتغال بهتر دانشجویان نیز خواهد شد و دانشجویان باانگیزه و استعداد گزینه های خوبی برای انجام محورها و دغدغه های مطالعاتی نهادها با هزینه به صرفه تر و زیر نظر اساتید متخصص هستند. همچنین در مقطع دکتری مطالعات پژوهش محور و ارتباط عرصه حرفه ای و دانشگاهی می تواند به تحولات ساختاری در سطوح تصمیم گیری و نهادسازی نیز منجر گردد. کمااینکه نمونه های موفقی از این همکاری در رشته های فنی با حیطه صنعت در ایران و جهان دیده می شود.
گاهی مکث کوتاه و ادامه مسیر می تواند در افزایش کارایی و کیفیت نتایج دست آمده بسیار موثر باشد. به نظر می رسد بازنگری در سیاست گذاری های مرتبط با نحوه سفارش و حمایت از پژوهش ها و ارتباط بین وزارت علوم و سایر نهادهای مرتبط با رشته شهرسازی در کشور می تواند در کاربردی نمودن مطالعات و اجرا در نمونه های پایلوت بسیار موثر باشد.
این امر در بلند مدت به بهبود وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان نیز کمک خواهد نمود. همچنین تعیین مسائل روز شهرسازی کشور و اولویت بندی آنها توسط نهادهای اجرایی و دولتی و حتی تصویب قوانین و بودجه پشتیبان برای تسهیل این امر بسیار ضروری است.
