• آرشیو
  • نویسندگان
چهارشنبه 19 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی منظر منظر طبیعی

نگاه غلط مدیران شهری به منظر طبیعی شهر

ضیا حسین‌زاده نویسنده: ضیا حسین‌زاده
دوشنبه 5 مهر 1400
در منظر طبیعی, منظر
A A
0

آیا سبز کردن و چمن کاریِ میادین و بولوارها تنها راه و بهترین روشِ ارتقاء کیفیت‌های بصری و زیبایی‌شناسانه شهری، در کشورِ کم آبی چون ایران است؟

تا پیش از شکل گیری دانش منظر به عنوان یک دیسیپلین میان رشته ای و کل نگر، دو نوع نگاه نسبت به نمایش زیبایی های منظر طبیعی شهر وجود داشته است. نگاه نخست که بیشتر ناشی از خوش بینی بشر از دست آوردهای انقلاب صنعتی و تکنولوژی بود، طبیعت، عناصر سبز و منظر طبیعی شهر را واجد ارزش نمی دانست و هر جا که طبیعت معارض با توسعه های شهری، اتوبان سازی و ساختمان سازی بود، طبیعت محکوم به نابودی بود. اما نگاه دوم که متاثر از نظریات مدرنیستی بود، حضور طبیعت و عناصر آن را در شهر مهم می شمرد.

تمام شهرها را به شکلی مشابه و همچون شهرهایی که مدرنیسم در آنها تولد یافته بود، تنها به صورت سبزپوش و چمن کاری شده  زیبا می‌پنداشت و سعی داشت تا بدون در نظر گرفتن اقلیم، فرهنگ، تاریخ و منظر طبیعی خاص هر منطقه، حتی اراضی‌ای که قابلیت چمن کاری و جنگل سازی نداشتند را ندارند، سبزپوش کند.   

نگاه غلط مدیران شهری به منظر طبیعی شهر
تصویر 1: استفاده از خاک و نمایش آن در بولوارهای شهر، به عنوان یک عنصر منظر طبیعی زیبا و ارزشمند. ساکرامنتو، ایالت کالیفرنیا، ایالات متحده آمریکا، منبع خبرگزاری usatoday

خطا و اشکال دیدگاه نخست پس از مشاهده آلودگی‌ها و آثار زیان بار زیست محیطی ناشی از تخریب طبیعت، در جوامع توسعه یافته مشخص شد و به کنار گذاشته شد. اما دیدگاه دوم هنوز در برخی کشورهای در حال توسعه به ویژه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و ایران مورد توجه است که می‌توان به تلاش کشورهایی چون عربستان و امارت به جنگل‌سازی قهری در اراضی بیابانی و یا تلاش‌های مدیران و متولیان امر در سازمان زیباسازی و شهرداری‌ها در شهرهای ایران، فارغ از ویژگی‌های اقلیمی و زیست‌محیطی هر شهر، مبنی بر سبزپوش کردن و چمن‌کاری تمامی سطوح، میادین و بولوارهای شهری اشاره کرد.

نگاه غلط به نمایش زیبایی منظر طبیعی شهرها در ایران

این نوع نگاه در ایران، ناشی از حاکمیتِ طرح جامع به عنوان یک سند مدرنیستی (ذات اسناد مدرنیستی نیز این است که اصلا هیچ درک و فهمی از منظر ندارند) در تمام شهرهای کشور است. لذا شهرداری‌ها‌ در تمام شهرها در صدَد کاشت چمن در مناطق مختلف‌اند، چون خاک را یک عنصر بی‌ارزش و همچون زباله و تنها سبزینگی را مایه زیبایی می‌دانند. این نوع نگاه به طبیعت و منظر طبیعی شهرها علاوه بر محروم کردن جامعه از درک بخش زیادی از زیبایی‌ های طبیعت، موجب هدر رفت بیهوده بخش زیادی از منابع آبی کشور به صورت روزانه می‌شود.

بیشتر بخوانید - Read More

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

باغ کوهنوردی

از طرفی مدت‌‌هاست مناظق مختلف ایران  به دلیل خشکسالی و نیز شرایط اقلیمی کشور، با بحران کم آبی مواجه‌اند که این معضل، مسائل و مشکلات اجماعی، سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی عدیده‌‌ای را در سرتاسر کشور موجب شده است. باید توجه داشت که کمبود آب و نبود امکان کاشت چمن و عناصر سبز، موجب از بین رفتن کیفیت‌های زیباشناسانه شهری نخواهد شد. کما این که در بسیاری از مناطق خشک و کم آب دنیا همچون لاسوگاس، تگزاس و بخش هایی از ایالت کالیفرنیا با استفاده از ظرفیت‌های بومی و طبیعی همان مناطق و با مدیریت صحیح، علاوه بر حفظ هویت طبیعی منطقه، زیبایی‌های شهر خود را نیز به نمایش گذاشته‌اند.

نگاه غلط مدیران شهری به منظر طبیعی شهر
تصویر 2: چمن کاری و سبز پوش کردن حداکثری بولوارها در شهر تهران. منبع: خبرگزاری ایرانا

لذا این دید شهرداری‌ها و مدیران شهری ایران، نسبت به طبیعت و منظر طبیعی شهرها اشتباه ‌است. مسئولین امر و مدیران باید با شناخت صحیح از دانش منظر و برخورداری از یک نگاه کل‌نگر، که همه عناصر طبیعت را زیبا می‌داند و نه فقط چمن و جنگل را، خاک را هم مثل چمن یک عنصر زیبا و ارزشمند بدانند، سعی در پنهان کردن آن نکنند و تلاش‌های بیهوده صرف چمن‌کاری در نقاط مختلف یا جنگل‌سازی در مناطقی که قابلیتش را ندارند، نکنند.

تمامی این اقدام‌های اشتباه به دلیل یک ذهنیت اشتباه است. بنابراین نگاه صحیح جهت به نمایش گذاشتن زیبایی‌های شهر جهت مواجهه روزانه شهروندان با آنها، لزوما توسل جستن به  سبز کردن تمام مناطق و چمن‌کاری حداکثری تمامی میادین شهری نیست، بلکه می‌توان با استفاده از دانش منظر و تغییر نگاه زیبایی‌شناسانه (به ویژه در مدیران شهری و متولیان امر) به سایر عناصر ارزشمند و دیرین منظر طبیعی شهرها، هم منظری هویت مند از آنها به نمایش گذاشت و هم اقدامی در جهت مدیریت صحیح منابع آب در شرایط کنونی انجام داد.

برچسب ها: خاکزیبایی شناسیمدیریت شهری
نوشته قبلی

توسعه شبکه آزادراهی کشور، عدالت یا تبعیض اجتماعی؟!

نوشته بعدی

حفاظت از شهر و افتادن در دام مادرشهر

ضیا حسین‌زاده

ضیا حسین‌زاده

پژوهشگر دکتری معماری منظر دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
باغ کوهنوردی در بازمانده های منظر پساصنعتی دویسبورگ نورد1

باغ کوهنوردی

شنبه 23 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

بازنمایی منظر خوزستان در آرشیو شرکت نفت بریتانیا

منظر: «امرِ گشوده»

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

نوشته بعدی
حفاظت از شهر و افتادن در دام مادرشهر

حفاظت از شهر و افتادن در دام مادرشهر

تناقض در آیین نامه و شیوه نامه نشریات علمی

تناقض در آیین نامه و شیوه نامه نشریات علمی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم