• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
شنبه 31 اردیبهشت 1401
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی شهر محله

نگهبان محله؛ یک طرح محله محور

مرتضی همتی توسط مرتضی همتی
چهارشنبه 29 دی 1400
در محله, شهر
A A
0

طرح نگهبان محله

«چه ارزیابی از طرح نگهبان محله می توان ارائه داد؟». ماه گذشته با اعلام محسن منصوری استاندار تهران، مقرر شد که طرح «نگهبان محله» به طور آزمایشی در مناطقی از تهران  به اجرا درآید تا در صورت توفیق استمرار و گسترش یابد1.

این موضوع از زمان طرح با نقدهایی اقتصادی، امنیتی و اجتماعی از سوی اهالی رسانه مواجه شد مبنی بر آنکه «مردم برای تامین امنیت‌ شان باید پول بدهند؟» یا «آیا نیروی انتظامی درصدد است وظایف خود را به دیگران محول کند؟2» یا «آیا با تشویق خصوصی‌ سازی امنیت، شاهد گسترش محلات اعیان ‌نشین محافظت‌ شده نخواهیم بود؟3» و موضوعاتی از این دست که بیانگر نگرانی افکار عمومی از مفهوم این طرح است.

از سویی نهادهای رسمی -استانداری، نیروی انتظامی و…- از نقش مؤثر احتمالی چنین نهادی در افزایش امنیت محله‌ های تهران در پیش‌گیری و وقوع جرایم سخن به میان می‌ آورند. از آنجا که این موضوع مستقیماً مرتبط با مفهوم «محله معاصر» است، این نوشتار با تاکید بر وجه اجتماعی -یا به بیان بهتر وجه شهری- این طرح به ارزیابی آثار احتمالی آن بر زندگی ساکنین در محله معاصر می پردازد.

بیشتر بخوانید

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

این اقدام از منظر «مشارکت» ساکنین در امور محله بسیار قابل توجه است. چنانکه پیش ‌تر آورده شده بود، مهم‌ ترین موانع پیش ‌روی محله معاصر مشارکت ساکنین است4. این طرح با دخالت ساکنین در مبحث امنیت -یه عنوان یکی از بنیادی ‌ترین نقش های محله- می‌تواند به موجب «مشروعیت بخشی» به مقیاس محله گردد.

تجربه سال های گذشته نشان می دهد که اگرچه به لحاظ حقوقی و مشروعیت قانونی برای تصمیم گیری و نظارت محلی پیش بینی شده است، اما در عمل محله ها به دلیل ابهام در نحوة تعامل با نهادهای بالادستی همواره فاقد عاملیت لازم در فرایند مطالبه گری و مشارکت عمومی بوده است5. این طرح به نظر می رسد بتواند با ایجاد نهادی میانی که بخشی از وظایف را از نهاد بالادستی در یافت می کند و بخشی دیگر را از ساکنین محله، می‌ تواند بستری برای برقراری تعامل با نهادهای بالادستی را فراهم آورد.

خاصه آنکه وجه اقتصادی این نهاد نیز وابسته به مردم و وجود و استمرار آن منوط بر رضایت عمومی ساکنین محله خواهد بود6. لازم به ذکر است که شرط لازم در موفقیت و تداوم این طرح آن است که این نهاد بسیار ضروری است که بر بستر اولویت رضایت ساکنین عمل نماید و وجود آن منوط به تصمیم ساکنین محله باشد. در غیر این صورت خطر بدل شدن آن به نهادی دستوری که فضا نه امن بلکه امنیتی کند به شدت این طرح را تهدید می‌ کند.

وجه دیگر اثرگذاری این طرح بر فهم «قلمروی ادراکی» محله معاصر است. چنانکه پیش تر آورده شده بود، یکی از چالش های محله معاصر فهم قلمرو برای ساکنین است7. از آنجا که به دلیل تحول نظام شهری در بسیاری از موارد قلمروی ادراکی توسط مرزی فیزیکی تحدید نشده است، مرز قلمرو توسط ساکنین به صورت نسبی خوانش می‌ شود و موجب ابهام مالکیت عمومی فضا می گردد. همانطور که اشاره شده بود این ابهام خود یکی از موضوعاتی است که مفهوم «محله بودن» را تضعیف می نماید8.

از سویی این طرح از آنجایی که بر مفهوم امنیت عمومی بنیان می‌گردد، بی واسطه به مفهوم «قلمرو» می پردازد. این موضوع بیانگر آن است که محدودة عملکردی نگهبان محله می تواند در تعامل با ساکنین به فهم مشترکی از محله برای ساکنین منجر گردد که مطالبه گری آنها را از این نهاد در محدودة اجماع شده پاسخگو باشد. آنچه در این باب باید مدنظر داشت، تفاوت قلمروی ادراکی ساکنین با آن چیزی است که نهاد بالادستی به صورت قراردادی به عنوان قلمروی محله روی نقشه معین نموده است.

این موضوع باید توسط تصمیم‌گیرندگان شهری به عنوان فرصتی تلقی گردد که مرز قراردادی محله ها را بر حدود مرز ادراکی ساکنین منطبق سازند و بستر تدقیق و تصحیح تعامل شان با محله را شکل دهند.

در نهایت می ‌توان طرح نگهبان محله را در تئوری مثبت ارزیابی نمود. اگرچه موفقیت چنین طرحی با توجه به ابعاد اجتماعی-حقوقی متعددی که در آن دخیل است منوط به درنظر گرفتن ظرائف و با بازخوردگیری مداوم از ساکنین است. از طرفی در پاسخ به نگرانی افکار عمومی، چنانکه در توضیح طرح آمده است ضروری است که این طرح مطابق ماده 24 قانون مدنی از موانع فیزیکی که دسترسی پذیری را برای عموم جامعه مختل می‌ کند -مشابه آنچه در مناطق اعیان نشین برای منع دسترسی عمومی رخ می‌دهد- پرهیز نماید.

در صورتی که شروط لازم برای تعامل صحیح با ساکنین صورت پذیرد آنگاه همانطور که آورده شد، به نظر می‌ رسد که این طرح می تواند ورای افزایش امنیت عمومی محلات، دو نتیجة مهم در بر داشته باشد: نخست آنکه با مشروعیت و عاملیت بخشی به مقیاس محلی شهر، مشارکت ساکنین را افزایش دهد، دوم آنکه با تفاهم در استنباط قلمروی محله، شناخت و کارکرد محله معاصر را اعتلاء بخشد.

در چنین صورتی طرح مذکور نه تنها نگهبان «ساکنین» محله بلکه نگهبان «مفهوم» محله نیز خواهد بود و می‌توان آن را طرحی در راستای رویکرد «محله محوری» برشمرد.

پی‌نوشت

  1. نگاه کنید به «اجرای طرح نگهبان محله در تهران» منتشر شده 22 آذر ۱400 در وبسایت خبری انتخاب.
  2. نگاه کنید به مصاحبة محسن منصوری در برنامة گفتگوی خبری شبکة تهران 21 آذر 1400.
  3. نگاه کنید به توییت علی ابوطالبی منتشر شده در 22 آذر ۱400 در توییتر.
  4. نگاه کنید به «ساختار مشارکت؛ مهم ‌ترین مانع درونی در تحقق شورایاری‌‌ها» منتشر شده 1۹ اسفند ۱۳۹۹ در نظر آنلاین.
  5. نگاه کنید به «آسیب ‌شناسی روابط شورایاری با نهادهای مرتبط» منتشر شده 8 آذر ۱۳۹۹ در نظر آنلاین.
  6. اگر این مورد به صورت برعکس صورت بگیرد یعنی پشتوانة اقتصادی طرح بر دوش نهاد بالادستی باشد و وجود یا عدم وجود نگهبان محله منوط به توافق جمعی نباشد این طرح رابطه اش را با ساکنین از دست می دهد و خاصیت های ذکر شده از میان می رود.
  7. نگاه کنید به «محله معاصر؛ مفهومی که باید از نو شناخت!» منتشر شده 28 خرداد 1400 در نظر آنلاین.
  8. نگاه کنید به «محله؛ یک امر نسبی» منتشر شده 17 مهر 1400 در نظر آنلاین.

 

نگهبان محله؛ یک طرح محله محور
تصویر1. نگهبان محله؛ یک طرح محله محور. ماخذ: خبرگزاری فرارو https://fararu.com/fa/news/520965
برچسب ها: قلمروی محلهمحله معاصرمشارکت محلینگهبان محله
نوشته قبلی

آزادی سفر

نوشته‌ی بعدی

صیانت از حقوق شهروندان در شهر هوشمند

مرتضی همتی

مرتضی همتی

پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

جایگاه نظام بهره برداری در طرح های معماری و شهرسازی

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

پنج‌شنبه 29 اردیبهشت 1401
تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظورحل صورت مساله بحران مسکن

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

چهارشنبه 28 اردیبهشت 1401

هسته امن، پدافند غیرعامل، همسو یا خلاف جهت؟

پاویون، پاویون که می گفتند این است؟

مدیریت شهری کمتر هوشمند و انزوای شهروندان در اداره شهر

بررسی ابعاد مشارکت شهروندان در اجرای سند کاهش خطرپذیری تهران

نوشته‌ی بعدی
صیانت از حقوق شهروندان در شهر هوشمند

صیانت از حقوق شهروندان در شهر هوشمند

بافت فرسوده یکی از معظلات منظر شهر

بافت فرسوده یکی از معظلات منظر شهر

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • در جریان
  • دیدگاه‌ها
  • آخرین
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

6
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
گردشگری، سفری مقدس

گردشگری، سفری مقدس

2
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

2
جایگاه نظام بهره برداری در طرح های معماری و شهرسازی

جایگاه نظام بهره برداری در پروژه های شهری

پنج‌شنبه 29 اردیبهشت 1401
تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظورحل صورت مساله بحران مسکن

تحلیلی بر ساخت شهرهای جدید به منظور حل صورت مساله بحران مسکن

چهارشنبه 28 اردیبهشت 1401
بازبینی مفهوم مکان و فضا در معماری

بازبینی مفهوم مکان و فضا در معماری

دوشنبه 26 اردیبهشت 1401
بحران های سرزمینی از دیدگاه منظر

بحران های سرزمینی از دیدگاه منظر

یکشنبه 25 اردیبهشت 1401

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم