پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
منو
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
  • یکشنبه 2 مهر 1402 08:09
جستجو
Close this search box.
صفحه اصلی شهر برنامه ریزی و مدیریت شهر

طرح تفصیلی؛ بهتر شدن یا بدتر شدن؟

علی یاسر جعفری نویسنده: علی یاسر جعفری
دوشنبه 22 دی 1399
در برنامه ریزی و مدیریت شهر, شهر
A A
0

طبق تعریف وزارت مسکن و شهرسازی، طرح تفصیلی، تنظیم برنامه های مفصل و انجام اقدامات جزیی در مناطق و محلات شهری و طراحی آن ها است. اما با مشاهده بافت تهران این سوال پیش می آید این طرح ها که به نظر می رسد سرشتی عقلانی، هدایتگر آنهاست چگونه سیاست تهدید-فرصت را به تهدید-تهدید تبدیل می کند و در واقع موجب تشدید بافت فرسوده می شود؟ به عبارت دیگر بافت شهری علیرغم نو شدن کالبدی، متلاشی و زیر عناوینی چون نوسازی از آنچه بوده اند دور و در نهایت ناپدید می شوند.

در طرح تفصیلی طبق الزامات قانونی و اجرایی، برخی از مسیرها باید عریض تر و گاهی راه هایی که جز راه های موجود گذرها و در اصل پلاک های مسکونی هستند، باید بازگشایی شوند. مدیریت شهری در اجرای چنین طرح و دستورالعملی با مانعی از جمله وضع موجود روبرو است. به بیان دیگر تعدادی کثیری از پلاک های مسکونی و بلوک ها در مسیر طرح تعریض خیابان های محلی یا بازگشایی واقع می شوند.

بیشتر بخوانید - Read More

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

طرح تفصیلی؛ بهتر شدن یا بدتر شدن؟
تصویر 1: طرح تعریض و بازگشایی خیابان شهید تلکی بر مبنای طرح تفصیلی

مالکین بلوک ها در برابر این طرح یا خانه ها را باید به شهرداری بفروشند یا به دلیل قرار گرفتن در طرح بدون تغییر کالبدی و در همان وضع موجود باید به حیات خود ادامه دهند. به دلیل اینکه شهرداری پروانه یا جواز ساخت نمی دهد ساکنان نمی توانند در خانه های خود نوسازی انجام دهند؛ از اینرو در بلند مدت این فرایند عامل اصلی فرسودگی در بافت می شود. از سمت دیگر مدیران شهری به علت نداشتن سرمایه برای خرید خانه، به راحتی قادر به خرید یا تملک املاک نیستند. در نتیجه شرایط خانه هایی که در طرح قرار گرفتند در بلاتکلیفی تدریجی، فرسوده تر و در معرض خطر بیشتر قرار می گیرند. به عنوان مثال در خیابان شهید تلکی- محله شوش از 10 متر به 20 متر باید عریض تر شود (تصویر 1)؛ یعنی باید تملک، تخریب و بازگشایی گردد. اما شهرداری قدرت خرید ندارد و از طرف دیگر اجازه ساخت نمی دهد و این مسئله حدود یک دهه در بلاتکلیفی قرار دارد. به عبارت دیگر این طرح ها و سازوکار انباشت سرمایه از طریق سلب مالکیت در بلند مدت موجب مرگ حیات فضایی می گردد. لوفور در کتاب درآمدی بر تولید فضا معتقد است در این معنا فضای شهری هیچ دشمنی بدتر از برنامه ریزی شهری و برای برنامه ریزی شهری ندارد، که ابزار استراتژیک سرمایه داری و نظام مدیریتی برای دست کاری واقعیات قضایی شهر با کیفیات متفاوت از جمله فرسودگی و غیر فرسودگی -پاره پاره و تولید فضای کنترل شده است.

نتیجه چنین سیاستی جز تهی دست تر شدن منطقه ها و محله های کم توان و آوارگی ساکنان آنها و کم و بیش درافتادنشان در مدار اجاره نشینی و وضعیتی ازنظر سکونتی به مراتب بدتر از وضعیت موجود یا در بهترین حالت برابر با وضع موجود نبوده است. بر مبنای نظر هانری لوفور، بازتولید فضا بدین شکل در قالب طرح های مطالعاتی و فرادست، باوجود نام متداولش: توسعه، در چارچوب منطق فضایی تماما اقتصادی و غیر اجتماعی اش مورد توجه قرار می گیرند. این طرح ها که به نظر می رسد سرشتی عقلانی هدایتگر آنهاست، کمترین توجهی به وضعیت زیستی حال و آینده ساکنانی که ملکهایشان در طرح بازگشایی قرا می گیرد، نمی کنند.

برچسب ها: بافت فرسودهبهسازی و نوسازیتوسعه درونی
نوشته قبلی

نورپردازی در منظر شهری

نوشته بعدی

شهرهای پساپاندمی

علی یاسر جعفری

علی یاسر جعفری

پژوهشگر دکتری معماری، دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

مدیر پروژه سفر به هرمزگان در گفت و گو با روزنامه صبح ساحل: اقتصاد محلی دریاپایه بسیار کمرنگ شده است

شنبه 18 شهریور 1402
در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

در نشست شهرسازی روی آب مطرح شد؛ مشهودی: اساس طرح جامع شهرهای ایران روی آب بنا شده است/ منصوری: باید روی چند مساله کلیدی تهران تمرکز کنیم/ خسروی پور: اگر اجازه می‌دادند همین طرح جامع اجرایی شود امروز وضع بهتری داشتیم

پنج‌شنبه 9 شهریور 1402

واکنش به زمزمه جابجایی بازار تهران/ سید امیر منصوری: جراحی قلب تهران یک ضرورت خطرناک است

واکاوی علل به سرانجام نرسیدن وعده ساخت 4 میلیون مسکن در گفت و گوی بازار نیوز با سید امیر منصوری؛

نشست تخصصی «شهرسازی روی آب» 1 شهریور برگزار می شود

بهترین زمان سفر به چابهار در ماه های مختلف بر اساس پژوهش محققان

نوشته بعدی
شهرهای پساپاندمی

شهرهای پساپاندمی

مساله سقف

مساله سقف

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *