• آرشیو
  • نویسندگان
دوشنبه 10 بهمن 1401
نظرآنلاین
پایگاه خبری - تحلیلی پژوهشکده نظر
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • ورود
نظرآنلاین
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
نظرآنلاین
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی منظر فضای جمعی

مروری انتقادی بر پژوهش ‌ها و رسالات تالیف شده درباره فضای عمومی

حمیده ابرقویی‌فرد نویسنده: حمیده ابرقویی‌فرد
چهارشنبه 18 فروردین 1400
در فضای جمعی, منظر
A A
0

پرداختن به ماهیت و کارکرد اجتماعی فضاهای شهری و تاثیرات متقابل فضا و تعاملات اجتماعی، با ادبیات گوناگونی چون تاثیرات عوامل کالبدی بر شکل ‌گیری روابط اجتماعی، افزایش اجتماع ‌پذیری فضاهای شهری، تجربه معنای مکان فضای شهری، بررسی معیارهای سرزندگی فضای عمومی و … در پژوهش ها و رسالات دانشگاهی مقاطع ارشد و دکتری داخلی مورد توجه قرار گرفته است.

عدم توافق درباره ماهیت، مولفه ‌ها و معیارهای ارزیابی و کارکردهای فضاهای شهر، به مثابه صحنه رخداد زندگی اجتماعی و نتایج گاها متضاد پژوهش ‌ها، محل پرسش بوده و این مساله را مطرح می ‌سازد که این تفاوت در نحوه بررسی و نتایج بر آمده از چه دیدگاه و تعریف متفاوتی از فضا، شهر و چگونگی رابطه انسان با این دو است؟

بیشتر بخوانید - Read More

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

باغ کوهنوردی

بررسی پیشینه تعدادی از رساله‌ های نگاشته شده در زمینه فضاهای اجتماعی شهر نشانگر آن است که اگر چه همه پژوهش ‌های مذکور به نقش معیارهای کالبدی و ذهنی در شکل ‌گیری فضای جمعی توجه دارند اما ماهیت فضای جمعی را به ‌عنوان یک «کلیت» هم ‌زمان شکل یافته از «فضا» (کالبد) و «اجتماع» (معنا) به رسمیت نمی ‌شناسند و در بهترین حالت، تاثیر هر یک از مولفه‌ های کالبدی و معنایی کاربران بر شکل ‌گیری تعاملات اجتماعی را در چارچوب روابط علی مورد بحث قرار می ‌دهند.

چنانچه در گروهی از پژوهش‌ ها – اغلب با گرایش شهرسازی و مدیریت شهری- تاثیر ویژگی‌ های کالبدی، نظیر دسترسی، نفوذپذیری، جذابیت فضایی، امنیت، خوانایی، محرمیت، غنای بصری و… عوامل اصلی اثرگذار در استفاده اجتماعی از فضا معرفی شده و در نقطه مقابل در برخی پژوهش‌ هایی با پایگاه فلسفی جامعه ‌شناسی و علوم اجتماعی، مولفه ‎‌های معنایی نظیر ویژگی ‌های روانشناختی و ادراکی کاربران فضا، تاریخ ‌مندی، تعریف هویت فردی و اجتماعی و …، عامل اصلی شکل ‌گیری تعاملات اجتماعی به شمار آورده شده است.

تصویر 1: تفاوت رویکردهای پژوهش ‌های کنونی در پرداختن به مساله ابعاد اجتماعی فضای شهری
تصویر 1: تفاوت رویکردهای پژوهش ‌های کنونی در پرداختن به مساله ابعاد اجتماعی فضای شهری

مولفه های بررسی شده در پژوهش های فضای عمومی

نقش مولفه‌ های کالبدی که پیش از این در پژوهش‌ های متعدد مورد بررسی قرار گرفته اگر چه عاملی اصلی در افزایش کیفیت و میزان استفاده «عموم» از فضا است اما الزاما مؤثر بر شکل ‌گیری تعاملات اجتماعی و مفهوم یافتن «اجتماع» و فضای جمعی نیست. همچنین در پژوهش ‌هایی که نقش عوامل اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و سیاسی به ‌عنوان صفات یک جامعه و نقش حالات روانی، علایق و روحیه فردی در قالب صفات فردی مورد توجه قرار گرفته است به دلیل عدم توجه به نحوه ادراک و تجربه فرد و اجتماع از فضای کالبدی، تصویری روشن از فضای جمعی حاصل نمی ‌شود.

در چنین دیدگاهی اثرگذاری این دو مولفه به شکل ارتباطی علی و تاثیر یک طرفه بر محصول نهایی «فضای اجتماعی» مورد بررسی واقع شده و فضای مذکور به‌ عنوان نتیجه تعامل دو سویه انسان و فضا با همه ویژگی ‌های هم ‌زمان کالبدی و معنایی، کمی و کیفی و ادراکی مورد بررسی قرار نگرفته است.

نقطه مبهمی که در پژوهش‌ های پیشین به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته، دیالکتیک و ارتباط همزمان فضا و انسان در قالب فرآیندی رفت و برگشتی تجربه و ادراک – از مباحث مورد بحث در پدیدارشناسی و منظر شهری – است که توجه به آن منجر به شناخت فضای جمعی به‌عنوان پدیده ‌ای عینی – ذهنی و حاصل به‌ کارگیری، مالکیت و تعهد یک فضای کالبدی توسط گروه‌ های اجتماعی خاص و تبدیل شدن عموم به اجتماع می ‌شود و ضروری است معیارهای آن در پژوهش ‌های آینده، پیرامون ابعاد اجتماعی فضاهای شهری مورد بررسی قرار گیرد.

برچسب ها: تعاملات اجتماعیکالبدمعنا
نوشته قبلی

شهر من یا شهر تو؟

نوشته بعدی

تهران فقط یک رودخانه کن دارد

حمیده ابرقویی‌فرد

حمیده ابرقویی‌فرد

پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران

مطالب مرتبط - Related Post

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
باغ کوهنوردی در بازمانده های منظر پساصنعتی دویسبورگ نورد1

باغ کوهنوردی

شنبه 23 مهر 1401

نقش “تعریف از فضا” بر تحلیل “نحو فضا”

بازنمایی منظر خوزستان در آرشیو شرکت نفت بریتانیا

منظر: «امرِ گشوده»

نقد نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تهران (3)

نوشته بعدی
تهران فقط یک رودخانه کن دارد

تهران فقط یک رودخانه کن دارد

برای رسیدن به شهر-بندرهای پایدار چقدر فاصله داریم؟

چالشهای رسیدن به شهر-بندرهای پایدار

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برگزیده

  • بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • مدرن چيست؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • رنگ های نمادین در هنر ایران

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0
  • سکه های هخامنشی

    0 اشتراک ها
    اشتراک گذاری 0 توئیت 0

مطالب برتر

  • پربازدیدترین
  • پربحث ترین
  • آخرین مطالب
بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

بررسی آرامگاه ها و آئین تدفین در زمان هخامنشی

یکشنبه 2 اسفند 1388
مدرن چيست؟

مدرن چيست؟

دوشنبه 13 مهر 1388
عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

عوارض شهرداری چیست و انواع آن کدامند؟

دوشنبه 1 بهمن 1397
رنگ های نمادین در هنر ایران

رنگ های نمادین در هنر ایران

یکشنبه 11 خرداد 1399
نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

نقدی بر شیوه اجرای تبصره 3 ماده 9 قانون حدنگار

7
زنان نامرئی و منظر شهری

زنان نامرئی و منظر شهری

3
زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

زاینده‌رود؛ از تکوین تا تخریب تمدن

3
تقلید بدون ¬حجت در سیمای شهری

تقلید بدون ­حجت در سیمای شهری

2
وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

وزارتخانه چند تکه: مسکنی که منتزع می شود

یکشنبه 1 آبان 1401
تأثیر روند رشد و توسعه بر ساختار شبکه اکولوژیکی شهری تهران

تأثیر روند توسعه بر ساختار شبکه اکولوژیکی شهری تهران

جمعه 29 مهر 1401
حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

حقوق مالکانه و اثر آن بر سرانه کاربریهای عمومی سطح شهر

چهارشنبه 27 مهر 1401
راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

راه، شریان حیات یا ابزار مداخله؟

دوشنبه 25 مهر 1401
نظرآنلاین

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

Navigate Site

  • پژوهشکده نظر
  • باغ نظر
  • منظر
  • هنر و تمدن شرق
  • گردشگری و فرهنگ

Follow Us

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • هنر
    • باستان شناسی
    • مدرنیته و هنر مدرن
    • نقد هنر
    • نقوش و تزئینات
    • نگارگری
    • هنر باستان
    • هنر معاصر
  • منظر
    • منظر شهری
    • سازمان فضایی شهر
    • باغ
    • مبانی نظری منظر
    • منظر طبیعی
    • منظر و جامعه
    • منظر راه
  • معماری
    • مسکن
    • مبانی نظری معماری
    • معماری معاصر
    • معماران
  • شهر
    • برنامه ریزی و مدیریت شهر
    • مبانی شهر
    • نوسازی شهری
    • مرمت شهری
  • محیط
    • مدیریت آب
  • گردشگری
  • نظرگاه
  • تماس با ما

کپی رایت 1397-1400؛ کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشکده نظر است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم