پایگاه تحلیلی - خبری نظرآنلاین

رسانه راهبردی - انتقادی پژوهشکده نظر

زیبایی‌شناسی

زیبایی‌شناسی شهری و رویکردها و روش‌ها

زیبایی‌شناسی در دو بعد عینی و ذهنی قابل بررسی است. در رابطه با زیبایی‌شناسی شهری نیز رویکردهای متفاوتی که شاخص‌ترین آنها چهار رویکرد کالبدی، روان‌شناسانه، کارشناس‌محور و مردم‌محور هستند، وجود دارد. اینکه براساس چه رویکردی باید زیبایی‌شناسی شهری انجام شود، پرسشی است که شرایط مدیریتی یک شهر پاسخ آن را تعیین می‌کند. البته مشخص است که اگر زیبایی‌شناسی براساس نظر مردم باشد بهتر است. اما نکتۀ حائز اهمیت این است که انجام پژوهش براساس نظر مردم نیاز به جمع‌بندی توسط کارشناسان و متخصصین و ارائه در قالب پیشنهادات کالبدی و فضایی دارد، از این رو لازم است که از رویکردهای متفاوت زیبایی‌شناسی در مواقع مناسب استفاده شود. نکتۀ مهم دیگر در این رابطه، بحث زمان در دستیابی به نتایج یک رویکرد زیبایی‌شناسی است. در رویکردهای مردم‌محور و روان‌شناسانه، نیاز به انجام پژوهش‌های زمان‌بر است. این در حالی است که در رویکردهای کارشناس‌محور و کالبدی انجام پژوهش‌ها در زمان کمتر (و البته با دقت کمتر) قابل انجام است. براساس خصایص و ویژگی‌های رویکردهای متفاوت زیبایی‌شناسی شهری می‌توان آنها را براساس یک سلسله‌مراتب منطقی در زیبایی‌شناسی به کار برد. به این ترتیب که رویکردهای مردم‌محور و روان‌شناسانه می‌توانند به عنوان بستر اصلی زیبایی‌شناسی تلقی شوند و رویکردهای کالبدی و کارشناس‌محور به عنوان

صفحه اصلی

بیانیۀ گالری نظرگاه برای نشست «تقویت مرکز شهر یا توسعۀ دانشگاه»

مساله: لغو فریز طرح توسعه دانشگاه تهران از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران نخستین نمونه برتری خواسته‌های مدنی بر تصمیمات بروکراتیک در تاریخ شهرسازی ایران است. ابهام در مصوبه شورای عالی شهرسازی این نگرانی را همچنان دامن می‌زند که مرکز شهر تهران و زمین‌های تملک شده دانشگاه پس از لغو فریز چه سرنوشتی خواهد داشت؟ با توجه به آن که تداوم هویت تهران بیش از هر دو عامل دیگر وابسته به حیات و دوام این محدوده به عنوان “مرکز شهر” است، می‌توان حفاظت از آن را به عنوان یکی از بارزترین حقوق شهروندان نسبت به شهر باز شمرد. ارجاع بازنگری طرح، تحت عنوان “طرح ساماندهی” به واحد عمرانی دانشگاه که رویکردی منفعت‌طلبانه در توسعه دارد؛ دفاع از «حق شهر» را در پرده ابهام می‌برد. مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در ارتباط با طرح ساماندهی دانشگاه تهران هرچند سندی مهم در تحقق مطالبه مدنی محسوب می‌شود ولی نقص آن در فقدان سیاست‌های ساخت و ساز در محدوده و ابهام در ساز و کار اقدام، 2 سوال مهم را مطرح می‌کند: سیاست اصلی در تهیه طرح‌های ساخت در املاک اطراف دانشگاه تهران چیست؟ طرح‌های ساماندهی به دست چه کسانی و با چه ساز و کاری باید تهیه شود؟

توسعه شهری

جای خالی زیرساخت‌های منظرین در اسناد توسعه شهری

نظر به رشد سریع شهرنشینی امروز،‌ جامعه جهانی به شدت نیازمند راه‌حل‌های جدید برنامه‌ریزی شهری است. با وجود تلاش‌های بسیاری از پروژه‌های عمران و توسعه در کاهش صدمات اکولوژیکی‌شان، همچنان اعمال سهم اکوسیستم طبیعی شهری در کیفیت زندگی شهروندان با توجه به فشار ناشی از توسعۀ روزافزون،‌ دشوار می‌نماید. سیاست‌گذاری‌های اشتباه، برنامه‌ریزی‌های ناکارآمد و ‌نادیده گرفتن جنبه‌های محیطی سبب تخریب محیطی بشر به جای توسعه شهری پایدار شده است (Un-Habitat, 2011)‌. امروزه هیچ‌گونه توازن یا تعادلی از نظر سطح اراضی باز و سبز ساخته شده بین شبکه‌های شهری و الگوهای طبیعی منظر مشاهده نمی‌شود و شبکه‌های شهری در حال مسلط‌شدن بر ساختارهای آسیب‌پذیر اکولوژیکی منظر هستند. نوشتار پیش رو شرح حال و نقدی بر شرایط امروز برنامه ریزی توسعه شهری در ایران است. حرکت‌های جهانی طرح‌های توسعه شهری، به مقولات و موضوعات مختلف در حوزه محیط‌های انسان‌ساخت می‌پردازند و از طریق اسناد توسعه شهری، آن‌ها را هدایت و مدیریت می‌نمایند. این طرح‌ها، در مسیر تكاملی خود، نشانگر سیر تكامل اندیشه‌ای به سمت توسعه پایدار هستند. مفهوم منظر در برنامه‌ریزی شهری نیز، یكی از مقولاتی است كه در طول دوره‌های مختلف تهیه طرح‌های توسعه شهری با پیشرفت تدریجی دانش منظر، دچار تحول شده و در جهت پایداری مناظر، تكامل یافته است.

مجسمه سعدی

مقبولیت مجسمه سعدی ساختۀ ابوالحسن صدیقی

چندی پیش در خردادماه ۱۳۹۸ نقش‌برجسته‌ای از سعدی شیرازی توسط سازمان زیباسازی شهرداری شیراز در جوار باغ دلگشا نصب می‌شود که با اعتراض جدی مخاطبان مواجه و در نهایت منجر به حذف آن شد. مهم‌ترین مخالفت‌ها عدم شباهت چهره سعدی به طرح‌های موجود بود. اولین بار مجسمه سعدی توسط انجمن آثار ملی به ابوالحسن صدیقی –  معروف به میکل‌آنژ شرق – سفارش داده می‌شود و در سال ۱۳۳۱مجسمه تمام ایستاده وی در شیراز نصب می‌شود. چهره‌پردازی سعدی توسط استاد صدیقی به دنبال مطالعه احوالات و آثار سعدی بود که پس از ارایه چندین طرح در نهایت  انجمن آثار ملی متشکل از صاحبنظران حوزه ادب و فرهنگ طرح نهایی را تصویب کردند و تا امروز نیز به عنوان سندی قابل ارجاع از چهره سعدی برای دیگر هنرمندان به ویژه مجسمه‌سازان مطرح است و مردم نیز با آن خو گرفته‌اند. به طور کلی می‌توان گفت آثار فیگوراتیو انسانی شامل دو فرم خیالی و واقعی است. فرم‌های خیالی براساس تخیلات ذهنی صورت‌آفرینی شده و ارجاع مستقیم به واقعیت ندارد؛ مانند مجسمه‌های مشاهیر همچون مجسمه سعدی که تصویری از چهرة واقعی آنها وجود ندارد و هنرمند براساس ذهنیات خود چهره را می‌آفریند. در مقابل فیگورهای واقعی هستند که براساس الگویی که در واقعیت وجود

منظر گردشگری

رونمایی از کتاب آشنایی با منظر (گردشگری منظر)

کتاب گردشگری منظر ، که حاصل همکاری پژوهشکدۀ نظر و انتشارات مهکامه است، روز دوشنبه در گالری نظرگاه رونمایی می‌شود. در مراسم رونمایی از کتاب گردشگری منظر، سید محسن امامی، مشاور رئیس سازمان میراث فرهنگی، سید امیر منصوری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، سعید شفیعا، عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ نظر حضور خواهند داشت. این کتاب در دو فصل نگارش یافته که فصل اول به مقدمات و مبانی و فصل دوم به بررسی‌های موردی اختصاص دارد. ساختار کتاب به شکلی است که راهنمایان گردشگری به عنوان ابزار هادی، دانشجویان به عنوان مستند آموزشی و محققان به عنوان رویکردی جدید به تحقیق گردشگری از آن استفاده خواهند کنند. در حاشیۀ رونمایی این کتاب که ابعاد تفسیری گردشگری منظر را تبیین می‌کند، نمایشگاه تخصصی کتاب گردشگی و منظر نیز دایر خواهد بود. در این نمایشگاه انتشارات مهکامه، سازمان زیباسازی شهر تهران و  پژوهشکدۀ نظر با آثار منتشرشدۀ خود با تخفیف ويژه حضور خواهند داشت. این نمایشگاه از شنبه ۱۵ تیر تا چهارشنبه ۱۹ تیر ماه ۹۸، از ساعت ۱۰ تا ۱۸ در خیابان دکتر قریب، پلاک ۲۳، گالری نظرگاه برپا خواهد بود.

بازآفرینی رنگین سنگ‌نگاره‌های ساسانی
هنر باستان
نظر آنلاین

بازآفرینی رنگین سنگ‌نگاره‌های ساسانی تاق بستان

سنگ‌نگاره‌هایی در جوار چشمه جاری از میترا و آناهیتا در کنار شاه ساسانی و اهورامزدا در تاق بستان برجاست. به گواه تاریخ، روزگاری این نقش‌ها رنگین بوده است.

جشن سده ، «چهل روزگی خورشید مبارک»
هنر
نظر آنلاین

جشن سده ، «چهل روزگی خورشید مبارک»

جشن سده در پایان چله بزرگ است و زمین باید دزدانه نفسی بکشد. در شب جشن همگان به صحرا رفته و اعتقاد داشتنه اند که با آتش بازماندۀ این آئین، سرما نابود می شود.

نقاشی اثر حسنعلی وزیری، نقاش و پیکرتراش
برگی از تاریخ
نظر آنلاین

نقاشی اثر حسنعلی وزیری، نقاش و پیکرتراش

نقاشی حسنعلی وزیری شبیه نقاشی‌های امپرسیونیسم بوده و اگر بعضی مناظر لخت کوهسار نبود، در مقابل تابلوهای جنگل و باغ تصور می شد که اثر یکی از اروپاییان است.